Page 59 - kpi20902

58

โดยอาศัยทุนทางสังคม เช่น ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดกันมาตั งแต่ครั งบรรพบุรุษ ทักษะความสามารถ

เฉพาะตัว ความเป็นเครือญาติที่มีความสัมพันธ์ทางสายเลือดหรือเกี่ยวดองกันจากการแต่งงาน ทรัพยากร

ธรรมชาติต่างๆ ที่มีอยู่แวดล้อมทั งในและนอกชุมชน น้ามาใช้ให้เกิดประโยชน์ทั งกับตนเองและส่วนรวม

ทั งชุมชน นอกจากนั นยังสามารถสร้างเครือข่ายโดยการถ่ายทอดความเข้มแข็งไปยังชุมชนใกล้เคียงอื่นๆ

จนเกิดการประสานความร่วมมือเป็นเครือข่ายชุมชนที่มีความเข้มแข็งในที่สุด

ในกระบวนการพัฒนาชุมชมให้เกิดความเข้มแข็ง นายแพทย์ ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโส
35
ได้กล่าวไว้ในหนังสือ “จุดเปลี่ยนประเทศไทย หัวใจคือชุมชน” ว่าการจะสร้างชุมชนเข้มแข็งได้คนในชุมชน

จะต้องเกิดการร่วมคิดร่วมท้า การรวมตัวร่วมคิดร่วมท้าจะหยุดยั งความชั่วต่างๆ และเป็นปัจจัยส้าคัญของ

ความส้าเร็จ เช่น การแก้ไขความยากจนและการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมชุมชนที่มีการรวมตัวร่วมคิดร่วมท้า

และแก้ความยากจนได้จะมีศักดิ์ศรีและแข็งแรง โดยกระบวนการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นให้เกิดความเข้มแข็ง

พึ่งตนเองได้มีปรากฏในแผนการด้าเนินงานของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (บทสรุป

ผู้บริหาร การศึกษาระบบการพัฒนาสังคมที่น้าไปสู่ความมั่นคงมนุษย์, 2550) ที่มุ่งเพื่อจะให้มีการพึ่งพาตนเอง

ได้ในระดับชุมชนหรือระหว่างชุมชนด้วยกัน การบรรลุถึงเป้าหมายดังกล่าวจะต้องด้าเนินการตามกระบวนการ

ดังต่อไปนี

ขั นตอนที่ 1 การพัฒนาคุณภาพของบุคคล โดยการเพิ่มศักยภาพให้สามารถรับผิดชอบตนเอง

และครอบครัวได้

ขั นตอนที่ 2 ด้าเนินการอย่างต่อเนื่องและเป็นระบบเป็นขั นตอน ดังนี

 ขั นตอนตอบสนองความต้องการขั นพื นฐาน

 ขั นตอนการพัฒนาจิตส้านึก และพัฒนาโครงสร้างพื นฐานและเทคโนโลยีที่เป็นระบบ

 ขั นตอนการเพิ่มบทบาทของคนในหมู่บ้านในการควบคุมสิ่งแวดล้อม

ซึ่งจากกระบวนการสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนของ นพ.ประเวศ วะสี จะมองที่ท้าให้เกิด

กระบวนการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนให้ได้ แต่กระบวนการของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคง

ของมนุษย์ จะมุ่งไปที่พัฒนาศักยภาพของคน เช่น จิตส้านึก อย่างเป็นระบบจากนั นจึงมุ่งไปที่การควบคุม

สิ่งแวดล้อมชุมชนในภายหลัง การสร้างให้ชุมชนท้องถิ่นมีความเข้มแข็ง ต้องยึดหัวใจที่ส้าคัญ คือ การพัฒนา

ชุมชนฐานราก ดังได้กล่าวมาแล้ว

35 ประเวศ วะสี, จุดเปลี่ยนประเทศไทย หัวใจคือชุมชน, พิมพ์ที่ส้านักพิมพ์ กรีน-ปัญญาญาณ, กรุงเทพฯ, 2551:

หน้า 26.