Page 58 - kpi20902

57

จะเห็นได้ว่า ปัจจัยทั ง 4 ส่วน จะเป็นเรื่องของจิตส้านึกความรับผิดชอบทั งต่อตนเอง คนรอบ

ข้างและชุมชน โดยความยั่งยืนจะเกิดขึ นได้เพราะอาศัยผลประโยชน์ที่จะเกิดขึ นทุก ๆ ฝ่าย และร่วมกันแบ่งปัน

ความรู้เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้กับสมาชิกคนอื่น ๆ ด้วยจะได้ก่อให้เกิดความท้าทายในการท้างานทั งแก่

ตนเองและคนอื่น ๆ ต่อไป

4) กระบวนการสร้างชุมชนให้เข้มแข็ง

34
สถาบันเพื่อสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชน มหาวิทยาลัยนเรศวร (2552) ได้อธิบาย
องค์ประกอบที่ส้าคัญของกระบวนการพัฒนาเพื่อเสริมสร้างชุมชนให้เข้มแข็ง โดยเน้นชุมชนเป็นตัวตั ง

ประกอบไปด้วย คือ

 ภูมิปัญญาและความรู้ที่สืบสานและประยุกต์ให้สอดคล้องต่อการเปลี่ยนแปลงจาก

ภายนอก

 องค์กรชุมชนและกลุ่มผู้น้าที่มีคุณธรรมและภูมิปัญญารวมถึงการจัดตั งกลุ่มและ

จัดระเบียบชุมชน

 เวทีการเรียนรู้และกระบวนการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องเพื่อให้เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลง

และการบุกรุกจากภายนอก

อย่างไรก็ดี แนวคิดชุมชนเข้มแข็ง ซึ่งเป็นแนวคิดหลักด้านงานพัฒนาที่ได้ถูกถ่ายทอด และ

น้าไปประยุกต์ใช้ในสังคมไทยอย่างต่อเนื่อง คณะกรรมการปฏิรูป (2554) ได้อธิบายชุมชนเข้มแข็งว่าเป็น

แนวคิดการพัฒนาที่มุ่งเน้นความยั่งยืนด้านการพัฒนามิติต่างๆ ในระดับชุมชนท้องถิ่น โดยเฉพาะการสนับสนุน

บทบาทของชุมชน/ภาคประชาสังคม ในการดาเนินการที่เกี่ยวข้องกับการจัดการของชุมชน ในการจัดการ

ทรัพยากรธรรมชาติ การอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม การสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น การให้บริการสาธารณะ

การวางแผนการพัฒนาท้องถิ่น โดยจะต้องยอมรับในความจ้าเพาะและความแตกต่างหลากหลายทางระบบ

นิเวศวัฒนธรรมของแต่ละชุมชนและกลุ่มชาติพันธุ์ในท้องถิ่น ซึ่งเป็นประเด็นความท้าทายในการจัดการชุมชน

ท้องถิ่นอย่างยั่งยืน ที่ต้องปรับเปลี่ยนดุลยภาพของบทบาทราชการส่วนท้องถิ่นกับบทบาทของชุมชน องค์กร

ชุมชน ภาคประชาสังคม และประชาชนภายในท้องถิ่นให้สอดคล้องและสมดุลและการเปลี่ยนแปลงเชิง

โครงสร้างทางสังคมที่เป็นไปอย่างรวดเร็ว ดังนั นหากจะกล่าวถึง “ชุมชนเข้มแข็ง” จึงหมายถึง กลุ่มคนที่มา

อาศัยอยู่รวมกันด้ารงชีวิตเป็นไปในวิถีวัฒนธรรมเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นการบริโภค การแต่งกาย หรือการนับถือ

ศาสนา โดยชุมชนสามารถพึ่งพาตนเอง มีวิธีการบริหารจัดการกลุ่มของตนเองและพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน

34 พีรธร บุณยรัตพันธุ์, การสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชน, พิมพ์ครั งที่ 1 พิษณุโลก : สถาบันเพื่อสร้างความเข้มแข็ง

ให้ชุมชน มหาวิทยาลัยนเรศวร, 2552, หน้า 40.