Page 63 - kpi20902
P. 63
62
2.4 แนวคิดการจัดการตนเองของชุมชนท้องถิ่น
แนวคิดการจัดการตนเองของชุมชนท้องถิ่น มีปรากฏในวารสารสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การ
มหาชน) ในบทบรรณาธิการ (ฉบับที่ 130 มกราคม-กุมภาพันธ์ 2554) ค่อนข้างชัดเจนถึงแนวคิดดังกล่าว คือ
“ปฏิรูปประเทศไทยให้ชุมชนท้องถิ่นจัดการตนเอง” โดยในบทบรรณาธิการดังกล่าวได้ก้าหนดประเด็นที่
น่าสนใจในการปฏิรูปสังคม การเมือง การศึกษา หรือการปฏิรูปประเทศโดยรวม ที่ผ่านมาทุกหนแห่ง ทุกเวลา
ทุกร้านกาแฟ ทุกเวทีอภิปราย ทุกคอลัมน์หนังสือพิมพ์ มักจะเป็นเรื่องของการวิเคราะห์ปัญหาและเสนอให้
หน่วยงานรัฐเป็นผู้แก้ไขทั งสิ น มีน้อยมากที่จะมีผู้เสนอบอกว่าตนเองก็จะต้องปฏิรูปและจะเริ่มท้าในทันที
ข้อเสนอในการปฏิรูปมักเริ่มต้นคล้ายๆ คือ การหาแพะรับบาป การหาคนผิด เช่น รัฐบาลหรือคนอื่นๆ ท้าผิด
อย่างนี อย่างโน้นอย่างนั น สรุปว่าความล้มเหลวของเศรษฐกิจ สังคม การเมือง ล้วนมาจากคนอื่นทั งหมด
แล้วสรุปตบท้ายว่าคนอื่นๆ โดยเฉพาะรัฐบาล ต้องท้าอะไรกี่เรื่องโดยไม่มีแม้แต่บรรทัดเดียวที่บอกว่าตนเอง
ในฐานะสมาชิกของสังคม ที่เลือกคนไปเป็นรัฐบาลจะท้าอะไรบ้าง แล้ววันดีคืนดีก็ลุกขึ นมาทวงถามว่า ตามที่
ตนเอง กลุ่มตนเองได้เสนอการปฏิรูปไปอย่างนี อย่างนั น รัฐบาลได้ท้าอะไรไปแค่ไหนแล้วบ้าง นี่อาจจะเป็น
สาเหตุส้าคัญที่การปฏิรูป ทั งหลายทั งปวงในประเทศไทยล้มเหลว ตรรกะทั งหมดนี มีอยู่ง่ายๆว่า เราวิพากษ์
วิจารณ์ว่ารัฐไม่มีประสิทธิภาพแม้แต่นิดเดียว แต่พอถึงข้อเสนอเรากลับบอกว่าให้รัฐไปท้า
ในทศวรรษก่อนแถลงการณ์ของขบวนชุมชนมีเนื อหาท่อนเดียวคือ เรียกร้องว่ารัฐบาล ต้องท้า
อะไรบ้าง แต่ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมานี ขบวนองค์กรชุมชนส่วนใหญ่เริ่มเขียนแถลงการณ์ของตนเอง 2 ส่วน
ส่วนแรกบอกว่าขบวนได้ท้าอะไรมาบ้างและส่วนที่สองบอกว่า ถ้าจะท้าให้ส่งผลสะเทือนไปทั งสังคม รัฐบาล
ควรสนับสนุนอย่างไร และล่าสุดเครือข่ายองค์กรชุมชนมีแนวคิดคล้ายกันว่า รัฐจะท้าหรือไม่ท้า เราไม่สนใจ
แล้ว เราจะท้าตามแผนชุมชนของเราเอง ข้อเสนอเพื่อการปฏิรูปประเทศไทยของขบวนองค์กรชุมชนแม้ว่า
จะยังบอกว่ารัฐควรท้าอะไรอยู่บ้าง แต่ก็บอกชัดเจนว่าเครือข่ายองค์กรชุมชนท้าอะไรมาแล้วในการปฏิรูป
ประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นการท้าบ้านมั่นคงใน 1,500 ชุมชนทั่วประเทศ จัดตั งกองทุนสวัสดิการชุมชนกว่า
3,500 กองทุน จัดตั งสภาองค์กรชุมชนกว่า 2,300 สภา บริหารจัดการป่าชุมชนหลายพันแห่ง ขับเคลื่อนการ
แก้ปัญหาที่ดินกว่า 500 พื นที่ทั่วประเทศ ฯลฯ และย ้าว่ารัฐบาลจะสนับสนุนเรื่องราวเหล่านี หรือไม่ก็ตาม
เครือข่ายองค์กรชุมชนจะท้าต่อไปจนเต็มประเทศ สาระส้าคัญของการปฏิรูปประเทศไทยในมุมมองของ
เครือข่ายองค์กรชุมชน สรุปรวมความได้ว่าให้ “ชุมชนท้องถิ่นจัดการตนเอง” จัดการดิน น ้า ป่า อาชีพ
ทุนชุมชน เศรษฐกิจชุมชน เกษตรกรรมชุมชน การศึกษาชุมชน เด็กและเยาวชน ศิลปวัฒนธรรม วิทยุชุมชน
ฯลฯ ข้อเสนอของชุมชนมีอยู่เพียงว่าให้ประชาชนเขาจัดการเรื่องราวเหล่านี ด้วยตนเองเถิด อย่าขัดขวางเขา
ด้วยกฎหมาย ระเบียบ ค้าสั่ง นโยบาย และอย่าให้โครงการพัฒนาขนาดใหญ่มูลค่าหมื่นล้านแสนล้าน กลืนกิน
