Page 38 - kpi20889

บทที่ 2 การดําเนินงานของโรงเรียนคริสตและโรงเรียนจีนกอนรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว 27

วิชาชีพ และการศึกษานอกสถานที่อันเปนตนเคาการศึกษาแบบใหมของไทย ทั้งเปนตัวอยางในการจัดตั้ง

โรงเรียนหลวงในเวลาตอมา เพราะวิธีการสอนของมิชชันนารี ทําใหรัฐบาลไทยเริ่มตระหนักถึงคุณคาการจัด
การศึกษาเปนแนวสากล การสรางโรงเรียนคริสตขึ้นในกรุงเทพฯ และจังหวัดอื่น ๆ มีการจัดการเรียนการสอน

ที่แตกตางจากโรงเรียนไทยแบบดั้งเดิม รวมทั้งเปนแบบอยางใหภาคเอกชนเขามามีสวนรวมในการจัด

การศึกษาแบบใหมมากขึ้น อันเปนการชวยเบาภาระของรัฐและขยายการศึกษาออกไปอยางครอบคลุมทั่วถึง
21
ประชาชนของประเทศ 20 โรงเรียนคริสตมีความเจริญกาวหนาขึ้นตามลําดับเนื่องจากไดรับความนิยมจาก
ประชาชนและไดรับการสนับสนุนจากรัฐเปนอยางดี

อยางไรก็ดี ประเด็นเรื่องศิษยเกาของโรงเรียนคริสต จะอภิปรายในบทถัดไป เนื่องจากในชวงรัชกาลที่
5 และรัชกาลที่ 6 ศิษยเกาโรงเรียนคริสตกําลังคอย ๆ ไตเตาตามสายงาน ซึ่งจะเห็นไดชัดในสมัยรัชกาลที่ 7 ที่

ศิษยเกาหลายคนไดกาวขึ้นไปถึงตําแหนงในระดับบริหารโดยเฉพาะในสายราชการ อันเปนผลจากคุณงาม

ความดีความชอบที่มาพรอมกับเงื่อนไขอายุงานและลําดับอาวุโส

2.3 การดําเนินงานของโรงเรียนจีน

2.3.1 ลักษณะการศึกษาของชาวจีนกอนมีโรงเรียนจีน

ชาวจีนไดเขามามีบทบาทอยูในเมืองไทยมาเปนเวลานานแลวโดยเฉพาะทางดานการคา เริ่มจาก
การคาสําเภา ตอมาไดเขามาตั้งหลักแหลงและทําการคาภายในประเทศมากขึ้น โดยกระจายไปอยูตามเมืองทา

ตาง ๆ โดยเฉพาะทางภาคใต เมื่อสังคมชาวจีนในไทยขยายตัวมากขึ้น ชาวจีนมีความตองการที่จะรักษา

วัฒนธรรมจีนโดยเฉพาะภาษาจีน เพื่อใหบุตรหลานคงความเปนจีนอยูตลอดไป
เทาที่ปรากฏหลักฐาน โรงเรียนจีนแหงแรกตั้งขึ้นที่เกาะแหงหนึ่งในพระนครศรีอยุธยา (ตอมาไดชื่อวา

เกาะเรียน) เพราะเปนเกาะที่โรงเรียนตั้งอยูกอนจะมีโรงเรียนอัสสัมชัญประมาณ 100 ป ราวรัชสมัย

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช เปนโรงเรียนที่จัดสอนภาษาจีนอยางเดียว มีนักเรียน
ประมาณ 200 คน ตอมาคณะมิชชันนารีอเมริกันมาเปดโรงเรียนจีนขึ้นที่ขาง ๆ วัดอรุณราชวราราม อันเปน

ที่ดินที่คณะมิชชันนารีไดรับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัว เมื่อวันที่ 30 กันยายน

พ.ศ. 2395 (ค.ศ. 1852) เปนโรงเรียนประจําสอนเด็กนักเรียนดวยภาษาจีน โดยลูกจีนในคณะมิชชันนารีชื่อ
ซินแสเกียงกวาซีน เปนผูจัดการสอน ตอมายายไปอยูที่ตําบลสําเหร และเปดรับนักเรียนหญิงดวย ดําเนินการ

สอนภาษาจีนเชนเดิม จนกระทั่ง พ.ศ. 2403 (ค.ศ. 1860) ซินแสเกียงกวาซีนถึงแกกรรมลง ครูที่ทําหนาที่สอน

21 ปฐมพร อินทรางกูร ณ อยุธยา, บทบาทของเอกชนในการจัดการศึกษาในประเทศไทย (พ.ศ. 2461-พ.ศ. 2497)
(วิทยานิพนธปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต (ประวัติศาสตรเอเชียตะวันออกเฉียงใต) มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2525), 134-

135.