Page 30 - kpi20889

บทที่ 2 การดําเนินงานของโรงเรียนคริสตและโรงเรียนจีนกอนรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว 19

2.2 การดําเนินงานของโรงเรียนคริสต

2.2.1 กําเนิดโรงเรียนคริสตในสยาม

การติดตอระหวางไทยกับประเทศทางตะวันตกเริ่มตนอยางเห็นไดชัดตั้งแตสมัยอยุธยา และรุงเรือง

เปนอยางมากในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณมหาราช การจัดการศึกษาโดยเอกชนในรูปแบบโรงเรียนตามแบบ

ตะวันตกก็เกิดขึ้นในสังคมไทยเปนครั้งแรกในรัชสมัยนี้เชนกัน เมื่อแรกเริ่มนั้นโรงเรียนคริสตดําเนินงานโดย
7
บาทหลวงนิกายโรมันคาทอลิก 6 ชาวฝรั่งเศส ดังปรากฏชื่อ โรงเรียนศรีอยุธยา โรงเรียนมหาพราหมณ
วิทยาลัยคอนสแตนติน โรงเรียนสามเณร และวิทยาลัยแหงชาติสําหรับโรงเรียนสามเณร มีการดําเนินงาน

เรื่อยมาจนกระทั่งเสียกรุงศรีอยุธยาแกพมาเมื่อ พ.ศ. 2310 (ค.ศ. 1767)
สมัยตนรัตนโกสินทร ชาวตะวันตกเริ่มเขามาติดตอกับไทยอีกครั้งหนึ่ง โดยมีจุดประสงคที่สําคัญคือ

การคาขายและการเผยแผคริสตศาสนา การดําเนินงานของโรงเรียนคริสตจึงเริ่มขึ้นอีกครั้งในรัชสมัย
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยูหัว เนื่องจากในรัชสมัยนี้แนวความคิดและนโยบายการติดตอกับชาติ

ตะวันตกเริ่มเปลี่ยนแปลงไป เมื่ออังกฤษรบชนะพมาใน พ.ศ. 2369 (ค.ศ. 1826) และรบชนะจีนในสงครามฝน

พ.ศ. 2382-2389 (ค.ศ. 1839-1846) อิทธิพลอํานาจของอังกฤษเริ่มเดนชัดขึ้นในภูมิภาค รัฐไทยจึงปรับ
นโยบายระหวางประเทศ มุงเนนการประนีประนอมกับชาติตะวันตกเพื่อลดภัยคุกคาม ดังเห็นไดจากการทํา

สัญญาทางการคากับอังกฤษและอเมริกาใน พ.ศ. 2369 (ค.ศ. 1826) และ พ.ศ. 2376 (ค.ศ. 1833) ตามลําดับ

8
7 การที่รัฐไทยยอมโอนออนและเปดความสัมพันธระหวางไทยและชาวตางประเทศในรัชสมัยนี้ ทําใหบรรดา
มิชชันนารีและบาทหลวงทั้งนิกายโรมันคาทอลิกและโปรเตสแตนทเดินทางเขามาพํานักอยูในเมืองไทย ซึ่ง

นอกจากเขามาเผยแผศาสนาแลว ยังไดนําวิทยาการทางตะวันตกเขามาดวย คณะมิชชันนารีตางมีบทบาท

7 Roman Catholic Church ศาสนาคริสตนิกายโรมันคาทอลิก เริ่มเขามาสูในสยามตั้งแตป พ.ศ. 2110 (ค.ศ. 1567)
โดยบาทหลวงคณะโดมินิกัน ชาวโปรตุเกส หลังจากนั้นก็มีบาทหลวงเขามาเผยแพรศาสนาในสยามมากขึ้นเรื่อย ๆ ศาสนาคริสต

นิกายโรมันคาทอลิกเติบโตสูงสุดในสมัยสมเด็จพระนารายณมหาราช จนพระสันตะปาปากอตั้งและรับรองเขตปกครอง (มิสซัง
สยาม) แตหลังจากนั้น ก็เกิดการเบียดเบียนศานาขึ้น ทําใหการประกาศศาสนาหยุดชะงัก และฟนตัวอีกครั้งหนึ่งในสมัยสมเด็จ

พระเจาตากสินมหาราช อยางไรก็ดี นับตั้งแตสมัยกรุงศรีอยุธยาเปนตนมา ผูที่เปลี่ยนศาสนาสวนใหญเปนชาวจีนและชาวญวน
โดยเฉพาะในสมัยพระสังฆราชออกุสแตง โยเซฟ ดือปองด (Mgr. Augustin Joseph Dupond) ผูเปนประมุขของมิสซังสยาม

ระหวางป พ.ศ. 2408-2415 (ค.ศ. 1865-1872) ซึ่งเปนชวงที่ชาวจีนหันมานับถือศาสนาคริสตนิกายโรมันคาทอลิกกันเปน
จํานวนมาก.
8 วอลเตอร เอฟ เวลลา, แผนดินพระนั่งเกลา, แปลโดย นิจ ทองโสภิต (พระนคร: สมาคมสังคมศาสตรแหงประเทศ

ไทย, 2514), 288.