Page 19 - kpi20889

บทที่ 1 บทนํา 8

พระราชบัญญัติโรงเรียนราษฎร พ.ศ. 2461 และพระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. 2464 ของโรงเรียนจีน

จนถึงขั้นถูกสั่งปดหลายราย
ดวยพระปรีชาญาณของรัชกาลที่ 7 ที่ทรงสนพระราชหฤทัยปญหาดานการศึกษาและทรงมี

พระราชดําริใหรัฐบาลกําหนดนโยบายเกี่ยวกับการศึกษาของคนจีนในประเทศไทยไวเปนพิเศษและจะตองไม

ปรากฏชัดวารัฐบาลตอตานคนจีนโดยตรงเพราะอาจจะกระทบกระเทือนตอความสัมพันธระหวางประเทศอัน
กอใหเกิดการแบงแยกขึ้นได และใหใชการศึกษาเปนเครื่องมือดําเนินนโยบายของรัฐบาลใหชาวจีนในสยามรัก

และแสดงความจงรักภักดีตอชาติและสมเด็จพระเจาแผนดินมากขึ้น โดยใหตระหนักวาตนเองก็เปนพลเมือง
ไทยเชนกัน ทรงตระหนักวาการตั้งขอรังเกียจตอชาวจีนไมกอใหเกิดผลดีแตประการใด พระองคไดอุตสาหะ

เสด็จเยี่ยมโรงเรียนจีนและพระราชทานพระราชดํารัสในคราวเสด็จเยี่ยมโรงเรียนจีน เมื่อวันที่ 23 มีนาคม

พ.ศ. 2470 (ปฏิทินเกา) (ค.ศ. 1928) ความตอนหนึ่งวา

...อันที่จริงไทยกับจีนนั้นตองนับวาเปนชาติที่เปนพี่นองกันโดยแท... ขาพเจา มิมีความประสงคอะไร
ยิ่งไปกวาจะขอใหความสัมพันธระหวางไทยกับจีน เปนไปโดยสนิทสนมอยางที่แลวมานี้ใหคงอยูเชนนี้

ตลอดไป...ในโรงเรียนของทาน ทานยอมสั่งสอนใหนักเรียนรักประเทศจีนอันเปนบานเกิดเมืองมารดร

ขอนี้ยอมเปนของธรรมดาและของควร แตนอกจากที่จะสอนใหรักประเทศจีน ขาพเจาหวังวาทานจะ
17
สอนใหรักเมืองไทยดวย...16

ผลจากการเสด็จพระราชดําเนินในครั้งนี้ คาดวาประสบความสําเร็จพอสมควรแตอาจจะไมเปนที่นา
พอใจนัก ดังที่พระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัวไดมีพระราชกระแสราวเดือนเมษายน พ.ศ. 2471 (ค.ศ.

1928) ความวา

ถอยคําในหนังสือนี้ดีมาก เหมาะกับความประสงคของเรา ตองนับวาเปนผลดีของการไปเยี่ยมโรงเรียน

จีน แตหนังสือพิมพจีนที่พูดเปนทํานองนี้มีเฉพาะฉบับนี้เทานั้น ฉบับอื่น ๆ ที่ลงขาวเรื่องไปเยี่ยม
โรงเรียนจีนพูดจาไมเขาทีเลย17
18

จากที่ไดกลาวมานี้เห็นไดวาบทบาทและความแตกตางในการดําเนินงานของโรงเรียนคริสตและ

โรงเรียนจีนในสมัยรัชกาลที่ 7 มีความสําคัญและเปนจุดเปราะบางอยางยิ่งในพัฒนาการของสังคมไทย และ

ปรากฏชัดวารัชกาลที่ 7 ทรงเอาพระราชหฤทัยใสอยางรอบคอบ ทามกลางบริบททางสังคมในขณะนั้น เชน

17 พระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว, รวมใจความพระราชดํารัสในการเสด็จพระราชดําเนินเยี่ยมโรงเรียนจีน

เมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2470 กับคําแปลเปนภาษาจีน และภาษาอังกฤษ (พระนคร: โรงพิมพโสภณพิพรรฒธนากร, 2471).
18 หอจดหมายเหตุแหงชาติ, ร.7 ม.18/5 เอกสารกรมราชเลขาธิการ รัชกาลที่ 7 กระทรวงมหาดไทย เรื่อง

หนังสือพิมพจีนลงขาวเรื่องวันจักรี (9 เมษายน 2471-12 เมษายน 2471).