Page 14 - kpi20889

บทที่ 1 บทนํา 3

พิเศษ โรงเรียนเชลยศักดิ์เปนที่นิยมและเพิ่มจํานวนมากขึ้นทั้งในกรุงและหัวเมือง มีผลงานเปนที่ยอมรับของรัฐ

และผูปกครอง ตัวอยางโรงเรียนที่มีชื่อเสียงเชน โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย (จัดตั้งเมื่อ พ.ศ. 2395/
ค.ศ. 1852) โรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย (จัดตั้งเมื่อ พ.ศ. 2413/ค.ศ. 1870) โรงเรียนอัสสัมชัญ (จัดตั้งเมื่อ พ.ศ.

2420/ค.ศ. 1887) โรงเรียนพระราชชายาหรือโรงเรียนดาราวิทยาลัย (จัดตั้งเมื่อ พ.ศ. 2421/ค.ศ. 1878 ที่เชิง

สะพานนวรัฐ จังหวัดเชียงใหม) เปนตน เห็นไดวาโรงเรียนเชลยศักดิ์สวนใหญดําเนินการโดยคณะมิชชันนารี
ชาวตะวันตกหรือที่เรียกวา “โรงเรียนคริสต” อยางไรก็ดี บางโรงเรียนดําเนินการโดยชาวจีนหรือที่เรียกวา

4
“โรงเรียนจีน” เชน โรงเรียนฮั่วเอียะที่จัดตั้งโดยสมาคมถงเหมิง เปนตน3
ใน พ.ศ. 2441 (ค.ศ. 1898) พบวามีโรงเรียนเชลยศักดิ์ตั้งขึ้นโดยการอนุมัติของกระทรวงธรรมการ

จํานวนมากถึง 39 โรงเรียน มีนักเรียน 1,860 คน ในขณะที่โรงเรียนหลวงมีเพียง 6 โรงเรียน มีนักเรียน 749

5
คนเทานั้น4 การขยายตัวอยางกวางขวางของโรงเรียนเชลยศักดิ์นี้จึงเปนประเด็นที่นาสนใจยิ่ง
เมื่อเกิดการขยายตัวของโรงเรียนเชลยศักดิ์เพิ่มขึ้น รัฐจึงไดกําหนดนโยบายการจัดการศึกษาของ

โรงเรียนเชลยศักดิ์เปนครั้งแรกปรากฏในโครงการศึกษา ร.ศ. 117 (พ.ศ. 2441/ค.ศ. 1898) แบงโรงเรียนเชลย
ศักดิ์ออกเปนโรงเรียนในบํารุงและนอกบํารุง โรงเรียนเชลยศักดิ์ในบํารุงนั้นรัฐอุดหนุนงบประมาณใหบางสวน

แตตองอยูภายในการควบคุมของรัฐ แตโรงเรียนเชลยศักดิ์นอกบํารุงเปนโรงเรียนเอกชนที่ไมไดรับการอุดหนุน

จากรัฐและกรมศึกษาธิการไมไดยุงเกี่ยวกับการปกครองแตอยางหนึ่งอยางใด 5 ในระยะนั้นรัฐมุงดูแลเฉพาะ
6
โรงเรียนเชลยศักดิ์ในบํารุงเทานั้น และเปนที่ทราบกันโดยทั่วไปแลววา การจัดตั้งโรงเรียนเชลยศักดิ์เหลานี้

ไมไดมีจุดประสงคมุงสอนภาษาและวิทยาการสมัยใหมเพียงอยางเดียว อยางในกลุมโรงเรียนคริสตก็ยังมุงเผย

แผศาสนาดวย ดังนั้น สิ่งที่รัฐดําเนินการคือการเรงจัดตั้งโรงเรียนหลวงและสนับสนุนโรงเรียนเชลยศักดิ์ในบํารุง
ซึ่งดําเนินการโดยคนไทย เชน การจัดตั้งโรงเรียนบํารุงวิชา เมื่อ พ.ศ. 2442 (ค.ศ. 1899) และโรงเรียนราชินี

เมื่อ พ.ศ. 2446 (ค.ศ. 1903) ที่ตําบลปากคลองตลาด เปนตน
ลวงเขารัชกาลที่ 6 (พ.ศ. 2453-2468/ ค.ศ. 1910-1925) พระองคทรงสนพระราชหฤทัยในกิจการ

ของโรงเรียนราษฎร ตั้งแตเมื่อครั้งยังทรงดํารงพระอิสริยยศสยามมกุฎราชกุมาร ดังปรากฏหลักฐานเกี่ยวกับ

การพระราชทานนามโรงเรียนราษฎรตาง ๆ จนกระทั้งเมื่อเสด็จขึ้นครองราชย ไดเปลี่ยน “โรงเรียนเชลยศักดิ์”
เปน “โรงเรียนบุคคล” ตามระเบียบการศึกษาประเทศสยาม พุทธศักราช 2454 แบงออกเปนโรงเรียนที่สอน

วิชาสามัญกับโรงเรียนที่สอนเฉพาะทาง ในระยะนี้พบวา การจัดการศึกษาของโรงเรียนราษฎรบางสวนไดแฝง
ประโยชนทางการเมืองและการจัดการศึกษาที่แฝงนัยทางการเมืองระหวางประเทศไวอยางเขมขนขึ้น

4 รวิพรรณ จารุทวี, โรงเรียนจีนในมณฑลกรุงเทพฯ พ.ศ. 2461-2475 (วิทยานิพนธปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต
(ประวัติศาสตร) จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, 2552).

5 สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาแหงชาติ ประมวลกฎหมายแมบททางการศึกษาไทย: จากโครงการศึกษา พ.ศ.
2441 ถึงพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 (กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟค, 2545).

6 เรื่องเดียวกัน.