Page 45 - kpi20366
P. 45
Digital Literacy หมายถึง ความสามารถของบุคคลที่จะด าเนินชีวิต เรียนรู้ และท างานในสังคม
ดิจิทัลได้อย่างดี สามารถใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีเพื่อมีส่วนร่วมและสนับสนุนวิถีชีวิตสมัยใหม่ทั้งใน
ด้านสังคม วัฒนธรรม การเมือง และเศรษฐกิจ
การรู้เท่าทันสื่อดิจิทัล หมายถึง ความสามารถของบุคคลในการเข้าถึงและรับข่าวสารจากสื่อ
ดิจิทัลบนเครือข่ายอินเตอร์เน็ต ความสามารถของบุคคลในการตระหนักรู้ ที่บุคคลจะใช้ความรู้เหล่านี้ใน
การท าความเข้าใจ วิเคราะห์ ประเมิน และวิพากษ์เนื้อหาข่าวสารจากสื่อดิจิทัล แล้วจัดการจัดเก็บเนื้อหา
ข่าวสารจากสื่อด้วยตนเอง โดยที่ไม่หลงรับรู้ เชื่อ คิด และมีพฤติกรรมเป็นไปตามที่สื่อดิจิทัลก าหนด และ
จะสะสมเป็นความรู้ น าไปสู่พฤติกรรมการตอบสนองต่อสื่อดิจิทัล และพัฒนาเป็นความเคยชินหรือนิสัย
การใช้และตอบสนองต่อสื่อดิจิทัลโดยไม่หลงไปตามสื่อ
50
อาจกล่าวได้ว่า เทคโนโลยีเป็นเครื่องมือในการผลิตเนื้อหาสื่อและเผยแพร่อย่างมีประสิทธิภาพ
อย่างยิ่ง ยิ่งเทคโนโลยีด้านการสื่อสารก้าวหน้าไปมากเท่าใด สื่อยิ่งต้องแข่งขันกันมากขึ้น และยิ่งท าให้
สื่อใช้เทคโนโลยีขั้นสูงในการสร้างเทคนิควิธี กลยุทธ์เพื่อเอาชนะใจผู้รับสารมากขึ้นเท่านั้น
แนวทางของการรู้เท่าทันสื่อ อันได้แก่ การตั้งค าถาม การวิพากษ์วิจารณ์ การคิดเชิงวิเคราะห์
การเป็นผู้บริโภคที่กระตือรือร้น การแสวงหาข้อมูลและความเห็นเพิ่มเติม การตอบสนองไปสู่สื่อมวลชน
และการรู้เจตนาของผู้ส่งสาร จึงเป็นเรื่องที่ต้องฝึกฝนและลงมือปฏิบัติด้วยตัวของผู้บริโภคสื่อทุกคน
3.2 แนวคิด/ทฤษฎีการวัดการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์
การรู้เท่าทันสื่อที่ครอบคลุมถึงสื่อสังคมออนไลน์ มีผู้ศึกษาไว้อย่างหลากหลายทั้งจาก
นักวิชาการ/หน่วยงานในประเทศและต่างประเทศ ดังรายละเอียดต่อไปนี้
3.2.1 Renee Hobbs (2011) Digital and Media Literacy
51
องค์ประกอบส าคัญของการรู้เท่าทันสื่อได้ก าหนดไว้ 5 ประการ ดังนี้
1) การเข้าถึง (Access) ความสามารถในการเข้าถึงเป็นขั้นตอนแรกของการรู้เท่าทันสื่อ ทักษะนี้
ประกอบด้วยความสามารถในการใช้สื่อ ค้นคว้าและท าความเข้าใจเนื้อหาสาร สื่อแต่ละประเภทมีลักษณะ
ต่างกันซึ่งต้องใช้ทักษะในการสื่อแตกต่างกันไป เช่น ในการใช้คอมพิวเตอร์ค้นคว้าข้อมูลจากแหล่ง
50 พนม คลี่ฉายา. (2559). การใช้งาน ความเสี่ยง การรู้เท่าทันสื่อดิจิทัล และแนวทางการสอนเพื่อการรู้เท่าทันสื่อดิจิทัล ส าหรับนักเรียน
มัธยมในประเทศไทย. ระยะที่ 1. ส านักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัยและจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
51 Hobbs, Renee. (2011). Digital and Media Literacy: Connecting Culture and Classroom. Corwin: California.
44
