Page 44 - kpi20366

บทที่ 3

กรอบแนวคิด

การพัฒนากรอบแนวคิดในการวัดการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ของเยาวชนเพื่อการเป็น

พลเมืองในสังคมประชาธิปไตย ผู้วิจัยอาศัยการศึกษาเนื้อหาและสังเคราะห์แนวคิด ทฤษฎี ที่เกี่ยวข้อง
กับแนวคิดการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ และการวัดการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ โดยนักวิชาการ/

หน่วยงานทั้งในประเทศและต่างประเทศ และพัฒนากรอบแนวคิดการวัดการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์

ของเยาวชนเพื่อการเป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตย ดังนี้

3.1 การรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์

ภายหลังยุคเฟื่องฟูของวิทยุโทรทัศน์ คือยุคสารสนเทศ คอมพิวเตอร์ และอินเตอร์เน็ต จึงเริ่มมี

การกล่าวถึง Information Literacy (การรู้สารสนเทศ), Computer Literacy (การรู้คอมพิวเตอร์), Digital

Literacy (การรู้ดิจิทัล), Media Literacy (การรู้เท่าทันสื่อ) และ Social Media Literacy (การรู้เท่าทันสื่อ
สังคมออนไลน์) เมื่อเทคโนโลยีได้เข้ามามีบทบาทในการสื่อสารและสารสนเทศเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนอาจ

ส่งผลกระทบอันไม่พึงประสงค์ต่อผู้รับสารโดยเฉพาะเด็กและเยาวชน ที่ต้องเผชิญกับข้อมูลท่วมท้นที่ส่ง

มาอย่างสะดวกรวดเร็วผ่านทางโทรศัพท์มือถือ, แท็บเล็ต และคอมพิวเตอร์ในแต่ละวัน

การรู้เท่าทันสื่อโดยเฉพาะอย่างยิ่งสื่อสังคมออนไลน์ ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ผู้ใช้อินเตอร์เน็ตนิยมเป็น

อันดับหนึ่ง จึงมีความส าคัญอย่างยิ่งในยุคที่สื่อดิจิทัลมีอิทธิพลต่อผู้รับสารมากขึ้นเรื่อยๆ การรู้เท่าทันสื่อ

49
และการรู้เท่าทันสื่อดิจิทัลมีความครอบคลุมถึงการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ Renee Hobbs
ผู้เชี่ยวชาญด้านการเรียนการสอนการรู้เท่าทันสื่อชาวอเมริกันเรียกแนวคิดการรู้เท่าทันสื่อที่ครอบคลุม

ตั้งแต่หนังสือพิมพ์, วิทยุ, โทรทัศน์และสื่อดิจิทัลว่า “Digital and Media Literacy“

การรู้เท่าทันสื่อดิจิทัล (Digital and media literacy) คือ การเลือกรับและใช้ประโยชน์จาก

ข้อมูลข่าวสาร สามารถคิดวิเคราะห์ และประเมินคุณภาพ ความน่าเชื่อถือ ของเนื้อหานั้นได้ด้วยตนเอง

โดยไม่จ าเป็นต้อง “คล้อยตาม” จุดประสงค์ที่ผู้ผลิตเนื้อหานั้นได้วางแผนไว้ สามารถใช้สื่อให้เป็น

ประโยชน์ต่อการด าเนินชีวิตของตนเอง ตลอดจนรู้จักสร้างสรรค์เนื้อหา แสดงความคิดเห็น และมีส่วน

ร่วมกับการอภิปรายประเด็นสาธารณะต่างๆ อย่างมีความรับผิดชอบต่อสังคม

49 Hobbs, Renee. (2011). Digital and Media Literacy: Connecting Culture and Classroom. Corwin: California.
43