Page 59 - kpi19842

“กระบวนการเป็นผู้น าแบบทางการและการมีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทยภูเขา กรณีศึกษากลุ่มชาติพันธุ์
ชาวไทยภูเขา อ าเภอคลองลาน จังหวัดก าแพงเพชร” โดย โอกามา จ่าแกะ ผศ.ณัฏฐวุฒิ ทรัพย์อุปถัมภ์ ชลกานดาร์ นาคทิม

นิรันดร์ จงวุฒิเวศย์ (2527) ได้กล่าวว่ารูปแบบการมีส่วนร่วมนั้นจ าแนกได้เป็น 2 รูปแบบดังนี้

รูปแบบที่ 1 การที่ประชาชนมีส่วนร่วมโดยตรง (direct participation) โดยผ่านองค์กร
จัดตั้งของประชาชน (representative organization)

รูปแบบที่ 2 การที่ประชาชนมีส่วนร่วมโดยอ้อม (indirect participation)

ไพรัตน์ เตชะรินทร์ (2527) ได้ก าหนดรูปแบบการมีส่วนร่วมไว้ดังนี้

รูปแบบที่ 1 มีส่วนร่วมท าการศึกษา ค้นคว้าปัญหา และสาเหตุของปัญหาที่เกิดขึ้นของ
ชุมชนและการศึกษาของชุมชน

รูปแบบที่ 2 ร่วมคิด หา และสร้างรูปแบบวิธีการพัฒนาเพื่อแก้ไขปัญหาของชุมชน หรือ

สร้างสรรค์สิ่งใหม่ที่เป็นประโยชน์ต่อชุมชนหรือสนองความต้องการของชุมชน

รูปแบบที่ 3 ร่วมวางนโยบาย แผน โครงการ หรือกิจกรรม เพื่อขจัด แก้ปัญหา และ
สนองความต้องการของชุมชน

รูปแบบที่ 4 ร่วมตัดสินใจในการใช้ทรัพยากรที่มีจ ากัดให้เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม

รูปแบบที่ 5 ร่วมจัดหรือปรับปรุงระบบการบริหารงาน พัฒนาให้มีประสิทธิภาพ

รูปแบบที่ 6 ร่วมลงทุนในกิจกรรม โครงการของชุมชนตามขีดความสามารถของตนเอง
และหน่วยงาน

รูปแบบที่ 7 ร่วมปฏิบัติตามนโยบาย แผนงาน โครงการ และกิจกรรมให้บรรลุตาม

เป้าหมายที่วางไว้

รูปแบบที่ 8 ร่วมควบคุม ติดตาม ประเมินผล และร่วมบ ารุงรักษาโครงการและกิจกรรม
ที่ได้ท าไป

สัมฤทธิ์ กางเพ็ง (2545) ได้เสนอรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมไว้ 4 รูปแบบ ดังรายละเอียด

ต่อไปนี้

รูปแบบที่ 1 การปรึกษาหารือ (consultative management) เป็นการบริหารแบบเปิด
โอกาสให้ผู้ปฏิบัติงานและผู้ที่เกี่ยวข้องได้มีส่วนร่วมในการปฏิบัติงานในรูปของคณะกรรมการ (committee)

เช่น คณะกรรมการโครงการ คณะกรรมการด าเนินงาน คณะกรรมการเฉพาะกิจ หรือคณะกรรมการที่

เรียกชื่ออย่างอื่น รูปแบบนี้เป็นการกระจายอ านาจการบริหารและการตัดสินใจให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับงาน
มีส่วนร่วมรับผิดชอบในการด าเนินการด้วย ระบบการปรึกษาหารือนี้เหมาะส าหรับใช้กับผู้บริหารระดับต้น

ขึ้นไป โดยการมอบหมายให้ท าหน้าที่เป็นหัวหน้าคณะท างานหรือประธานโครงการ ประธานคณะกรรมการ

หรือกรรมการ

รูปแบบที่ 2 กลุ่มคุณภาพ (Q.C. circles) เป็นการบริหารแบบเปิดโอกาสให้ผู้ปฏิบัติงาน

ในรูปของกลุ่มบุคคล 3–10 คนที่อยู่หน่วยงานเดียวกัน รูปแบบกลุ่มคุณภาพนี้เหมาะส าหรับใช้กับ

58