Page 49 - kpi19842
P. 49
“กระบวนการเป็นผู้น าแบบทางการและการมีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทยภูเขา กรณีศึกษากลุ่มชาติพันธุ์
ชาวไทยภูเขา อ าเภอคลองลาน จังหวัดก าแพงเพชร” โดย โอกามา จ่าแกะ ผศ.ณัฏฐวุฒิ ทรัพย์อุปถัมภ์ ชลกานดาร์ นาคทิม
โดยการใช้ข้อมูลที่ได้รับจากประสบการณ์ในสังคมมาประกอบการพิจารณา จนสามารถสร้างความ
สอดคล้องหรือความยืดหยุ่นระหว่างความต้องการและเป้าหมายที่พึงประสงค์ของตนเองกับสภาพแวดล้อม
จากทฤษฎีเกี่ยวกับการปรับตัวที่กล่าวมาข้างต้นสรุปได้ว่า การด ารงชีวิตอยู่ในสังคมของบุคคลนั้นเป็น
กระบวนการปรับตัวที่เกิดขึ้นตั้งแต่เกิด เพราะในแต่ละช่วงวัยจะมีการเปลี่ยนแปลงโดยมีความสัมพันธ์
เกี่ยวเนื่องกัน ประสบการณ์ที่ผ่านมาหรือได้เรียนรู้จึงเป็นสิ่งก่อให้เกิดการรับรู้และได้มีการปรับตัวให้เข้ากับ
สถานการณ์ในแต่ละช่วงวัยนั้น การปรับตัวจึงเป็นพื้นฐานที่ส าคัญในการด าเนินชีวิตของแต่ละช่วงวัย
2.4 แนวคิดอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์
อัตลักษณ์ (identity) มีรากศัพท์มาจากภาษาละติน คือ identitas เดิมใช้ค าว่า idem ซึ่งมี
ความหมายว่า เหมือนกัน (The same) อย่างไรก็ตาม โดยพื้นฐานทางภาษาอังกฤษแล้ว อัตลักษณ์มี
ความหมาย 2 นัยยะด้วยกัน คือ ความเหมือนและความเป็นลักษณะเฉพาะที่แตกต่างออกไป นั่นคือการ
ตีความหมายความเหมือนกันบนพื้นฐานของความสัมพันธ์ และการเปรียบเทียบกันระหว่างคนหรือสิ่งของ
ในสองแง่มุมมอง คือ ความคล้ายคลึงและความแตกต่าง
ฉลาดชาย รมิตานนท์ (2544) ให้ค าอธิบายความหมายของค าว่า อัตลักษณ์ หมายถึง สิ่งที่ท าให้
เรารู้สึกว่าเป็นเราหรือพวกเรา แตกต่างจากเขา พวกเขาหรือคนอื่น อัตลักษณ์ไม่จ าเป็นต้องมีหนึ่งเดียว
แต่อาจมีหลายอัตลักษณ์ที่ประกอบกันขึ้นมาเป็นตัวเรา พวกเรา อัตลักษณ์ไม่ใช่สิ่งที่มีอยู่ตามธรรมชาติ
แต่เป็นสิ่งที่ถูกสร้างขึ้นโดยสังคม (social construct) อัตลักษณ์จึงจ าเป็นต้องมีกระบวนการสร้างความ
เหมือนระหว่าง “พวกเรา” และความแตกต่างระหว่าง “พวกเขา” หรือ “คนอื่น” หรือ “กระบวนการ
สร้างอัตลักษณ์” เกิดขึ้นควบคู่กันไป เช่น อัตลักษณ์ของวัยรุ่นยุคปัจจุบันกับอัตลักษณ์ของวัยรุ่นยุคอดีต
เมื่อ 50 ปีที่แล้ว มีความแตกต่างกันเนื่องจากวัยรุ่นทั้งสองยุค มีกระบวนการสร้างอัตลักษณ์แตกต่างกัน
ส าหรับค าว่า อัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ (ethnic identity) นั้น หมายถึงสิ่งที่ท าให้สมาชิกในกลุ่ม
ชาติพันธุ์นั้นๆ รู้สึกร่วมกันว่าเป็นพวกเดียวกันและรู้สึกแตกต่างจากกลุ่มชาติพันธุ์อื่นการศึกษา กระบวนการ
สร้างอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ จึงหมายถึงกระบวนการสร้าง “ความเหมือน”และ “ความแตกต่าง” ดังกล่าว
การสร้างอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ เกิดขึ้นภายใต้ความสัมพันธ์ทางสังคมที่สลับซับซ้อนหลากหลาย
ไม่หยุดนิ่งมาตั้งแต่อดีต สันนิษฐานกันว่ากลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ที่อาศัยอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกัน ณ ช่วงเวลา
เดียวกัน มีการติดต่อสัมพันธ์ทั้งในเชิงซื้อขายแลกเปลี่ยนสิ่งของ จนกระทั่งถึงการรบราฆ่าฟันกัน
ความสัมพันธ์ดังกล่าว ก่อให้เกิดการหยิบยืมและผสมปนเปทางวัฒนธรรมระหว่างกัน ดังนั้น เมื่อกลุ่ม
ชาติพันธุ์แต่ละกลุ่ม ต้องการรักษาความเป็นหนึ่งเดียว หรือความเป็นปึกแผ่นในพวกเดียวกัน กระบวนการ
สร้างอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์เพื่อสร้าง “ความเหมือน” ในพวกเรา และ “ความต่าง” ในพวกเขาจึงเกิดขึ้น
ในกระบวนการนี้อาจมีทั้งการสร้างขึ้นมาใหม่ทั้งหมด หรือการหยิบยืมบางส่วนทางวัฒนธรรมของคนอื่น
มาท าให้เป็นของเรา อัตลักษณ์ที่ถูกสร้างขึ้นในยุคหนึ่งอาจน ามาใช้จ าแนกความแตกต่างระหว่างกลุ่ม
48
