Page 47 - kpi19842

“กระบวนการเป็นผู้น าแบบทางการและการมีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทยภูเขา กรณีศึกษากลุ่มชาติพันธุ์
ชาวไทยภูเขา อ าเภอคลองลาน จังหวัดก าแพงเพชร” โดย โอกามา จ่าแกะ ผศ.ณัฏฐวุฒิ ทรัพย์อุปถัมภ์ ชลกานดาร์ นาคทิม

ดาวิน (Darwin) เป็นผู้เริ่มใช้ค าว่า “การปรับตัว” (Adaptation) ในทฤษฎีว่าด้วยการวิวัฒนาการ
ใน ค.ศ.1859 โดยได้สรุปความคิดว่าสิ่งมีชีวิตที่สามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาวะแวดล้อมของโลกที่เต็มไป

ด้วยภยันตรายได้เท่านั้นที่จะด ารงชีวิตอยู่ได้ ต่อมานักจิตวิทยาได้น าค าว่าการปรับตัวมาใช้ในความหมาย

ทางจิตวิทยาโดยเปลี่ยนมาใช้ค าว่า Adjustment ในการศึกษาและเข้าใจพฤติกรรมของมนุษย์ จ าเป็น
ต้องศึกษาทั้งในแง่ชีววิทยาและจิตวิทยา ในแง่ชีววิทยา ได้แก่ การปรับตัวให้เป็นไปตามความต้องการ

ของร่างกาย ส่วนในแง่ของจิตวิทยา หมายถึง การปรับตัวให้เป็นไปตามความต้องการของจิตใจ (ส านัก
บริการข้อมูลและสารสนเทศ มหาวิทยาลัยรวมค าแหง)

Adaptation (การปรับตัว/การเตรียมการรับมือ) คือ การปรับตัวเราและสิ่งรอบๆ ตัวเรา รวมถึง
ชุมชนให้มีความสามารถในการรับมือและสร้างภูมิคุ้มกันต่อสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงไป รวมถึง

การสร้างโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ เพื่อรับมือต่อสถานการณ์และสภาพปัญหาในพื้นที่ เช่น การสร้างบ้าน

ที่สามารถรองรับปัญหาน้ าท่วมในพื้นที่ การท าพื้นที่กักเก็บน้ าส าหรับชุมชน การเพิ่มขีดความสามารถ
ของครอบครัวและชุมชนในการรับมือและเตรียมความพร้อมต่อภัยพิบัติ การลดปัจจัยเสี่ยงของชุมชน

การสร้างเขื่อนป้องกันน้ าท่วมจากปริมาณน้ าฝน จากระดับน้ าทะเลและจากน้ าหลากจากภูเขา หรือการ
สร้างฉนวนเพื่อป้องกันความร้อนให้กับที่อยู่อาศัย เป็นต้น โดยการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพ

ภูมิอากาศสามารถ กระท าได้ใน 2 ลักษณะ คือ mitigation และ adaptation ในการบรรเทาผลกระทบ

และการปรับตัวมีความสัมพันธ์ในเชิงผกผัน กล่าวคือ หากการบรรเทาผลกระทบเป็นไปอย่างมี
ประสิทธิภาพมากการปรับตัวก็จะมีความจ าเป็นและใช้ทรัพยากรน้อยลง (กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม)

ในบริบทของการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ “การปรับตัว” หมายถึง ความสามารถของระบบ
(ธรรมชาติและมนุษย์) ที่คงสภาวะอยู่ได้อย่างมั่นคงปลอดภัยโดยไม่ได้รับการสูญเสีย หรือการที่ระบบ

สามารถลดการสูญเสียให้เกิดน้อยที่สุด เมื่อระบบนั้นๆ เผชิญกับ “ภัยคุกคาม” หรือผลกระทบจากการ
เปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ ความหมายของการปรับตัว ยังรวมถึงความสามารถในการแสวงหาประโยชน์

จากโอกาสที่อาจจะเกิดขึ้นเมื่อระบบเผชิญกับภัยคุกคาม (สถาบันธรรมรัฐเพื่อการพัฒนาสังคมและ
สิ่งแวดล้อม)

การปรับตัวเพื่อคงภาวะความสมดุลในบุคคลนั้น Roy (1976) ได้รวบรวมพฤติกรรมการปรับตัว
ของมนุษย์ไว้เป็น 4 ประการ คือ

ประการแรก พฤติกรรมการปรับตัวตามความต้องการด้านสรีระวิทยา (Physiological
Needs) เพื่อรักษาภาวะของการมีสุขภาพดี

ประการที่สอง พฤติกรรมการปรับตัวตามอัตมโนทัศน์ของตนเอง (Self Concept) มีพื้นฐาน
มาจากความต้องการทางด้านจิตใจ เป็นความรู้สึกนึกคิดที่บุคคลมีต่อตนเอง หากบุคคลมีความมั่นคงทาง

จิตใจ มีความเชื่อมั่นและมองเห็นคุณค่าในตนเอง ยอมรับความเป็นจริง ย่อมปรับตัวได้ดีกว่าบุคคลที่มอง

ตนเองไร้ค่า และไม่ยอมรับความเป็นจริง

46