Page 89 - kpi18343
P. 89
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความปรองดอง
ก ร ณี ศึ ก ษ า ใ น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ
2.3 การดำเนินการกับผู้กระทำความผิดในช่วงที่เกิดความขัดแย้ง
ทางการเมือง
นอกจากจะมีการเยียวยาผู้เสียหายแล้ว อีกกระบวนการหนึ่งที่หลายประเทศ
กำหนดให้มีการดำเนินการคือ การจัดการกับผู้กระทำความผิดในช่วงที่เกิดความ
ขัดแย้งทางการเมือง ซึ่งอาจจะเป็นผู้ชุมนุมประท้วงที่ทำร้ายร่างกายเจ้าหน้าที่รัฐ
หรือทำร้ายร่างกายผู้ชุมนุมฝ่ายตรงข้าม ผู้ที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ทรัพย์สินและ
สถานที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ทรัพย์สินและสถานที่ของราชการ รวมถึงเจ้าหน้าที่
ที่ทำร้ายร่างกายผู้ชุมนุมประท้วงด้วย ทั้งนี้ ในกรณีที่ไม่ได้มีการกำหนดกระบวนการ
อย่างอื่นไว้เป็นพิเศษแล้ว ผู้กระทำความผิดในช่วงที่เกิดความขัดแย้งทางการเมือง
ดังกล่าวทุกคนก็จะต้องถูกดำเนินคดีตามกฎหมายไม่ว่าจะเป็นทางแพ่งหรือทาง
อาญา
อย่างไรก็ตาม ในบางกรณี กฎหมายบางประเทศก็กำหนดกระบวนการพิเศษ
กับผู้กระทำความผิดเนื่องจากความขัดแย้งทางการเมืองเนื่องจากการกระทำความ
ผิดมักจะเกิดจากการมี “ความคิดต่าง” ไม่ได้เกิดจากเจตนาชั่วร้าย ดังนั้น ในส่วนนี้
จะขอกล่าวถือการดำเนินกับผู้กระทำความผิดสองวิธี คือ การดำเนินคดีกับผู้กระทำ
ความผิด และการดำเนินการอย่างอื่นกับผู้กระทำความผิดซึ่งหลายประเทศจะใช้
กระบวนการนิรโทษกรรม
(1) การดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิด
โดยทั่วไปแล้ว ถ้าหากคณะกรรมการค้นหาความจริงได้ดำเนินการค้นหา
ความจริงแล้วพบว่ามีการกระทำความผิดที่กฎหมายกำหนดว่าเป็นความผิด ผู้กระทำ
ความผิดก็จะต้องรับโทษในเมื่อไม่มีการนิรโทษกรรม และถ้าหากมีกฎหมายบัญญัติ
เรื่องการนิรโทษกรรมไว้ การกระทำที่กฎหมายกำหนดให้สามารถขอให้มีการนิรโทษ
กรรมได้ (ส่วนใหญ่จะเป็นการกระทำที่มีเหตุจูงใจทางการเมือง ซึ่งจะกล่าวต่อไป
ในส่วนที่กล่าวถึงการนิรโทษกรรม) เท่านั้นที่ผู้กระทำความผิดจะไม่ต้องเข้าสู่
กระบวนการยุติธรรม ดังนั้น บทบัญญัติในหลายประเทศจึงไม่ได้กล่าวถึงการนำตัว
ผู้กระทำความผิดมาลงโทษไว้ เว้นแต่จะบัญญัติให้กระบวนการมีความเป็นพิเศษกว่า
กระบวนการยุติธรรมปกติ หรือเป็นการกล่าวเน้นไว้ เช่น กรณีของประเทศเอลซัลวาดอ
ซึ่งบัญญัติให้คณะกรรมการค้นหาความจริงสามารถส่งเรื่องการกระทำความผิดที่
สถาบันพระปกเกล้า
80
