Page 85 - kpi18343
P. 85
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความปรองดอง
ก ร ณี ศึ ก ษ า ใ น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ
2.2 การช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ
การช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบเป็นอีกหนึ่งในกลไกที่สำคัญในการ
สร้างความปรองดอง เนื่องจากในความรุนแรงอันเนื่องมาจากความขัดแย้งโดยเฉพาะ
อย่างยิ่งความรุนแรงที่เกิดจากการละเมิดสิทธิมนุษยชนย่อมมีผู้ได้รับผลกระทบเป็น
จำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นผู้เสียหายที่ได้รับผลโดยตรงจากความรุนแรงนั้น ไม่ว่าจะ
เป็นผู้ได้รับความเสียหายทางร่างกาย หรือจิตใจ เช่น ได้รับบาดเจ็บสาหัสจากการ
ถูกทำร้าย หรือมีสภาพจิตใจไม่ปกติหลังจากถูกกักขังหรือถูกทรมานเป็นเวลานาน
และผู้ที่ได้รับผลกระทบอันเนื่องมาจากผู้เสียหายถึงแก่ความตาย เช่น ครอบครัวของ
ผู้เสียหายที่เสียชีวิต หรือสาบสูญ เป็นต้น ดังนั้น นอกจากคณะกรรมการค้นหาความ
จริงจะมีหน้าที่ค้นหาความจริงแล้ว การเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบเพื่อให้ผู้ได้รับ
ผลกระทบกลับคืนสู่สภาพเดิมให้มากที่สุดก็นับว่ามีความสำคัญมากเช่นกัน
ทั้งนี้ บทบัญญัติหลายๆ ประเทศก็ได้กำหนดไว้อย่างชัดเจนว่า ให้คณะกรรมการ
ค้นหาความจริงมีหน้าที่ต้องระบุให้ชัดเจนว่าในเหตุการณ์ความรุนแรงนั้น มีผู้ใด
ต้องตกเป็นผู้ได้รับผลกระทบบ้าง และให้คณะกรรมการค้นหาความจริงต้องดำเนินการ
บางประการเพื่อเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ โดยการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบนี้ มีทั้ง
การเยียวยาทางจิตใจ คือ การให้โอกาสผู้ได้รับผลกระทบมาเล่าข้อเท็จจริงว่า
เกิดอะไรขึ้น และตนต้องประสบกับความรุนแรงอย่างไรบ้าง อันเป็นการฟื้นฟูศักดิ์ศรี
ของผู้ได้รับผลกระทบด้วยการทำให้ผู้ได้รับผลกระทบซึ่งอาจไม่ได้รับความสนใจเลย
ตลอดช่วงเวลาที่เกิดความรุนแรงนั้น ได้รู้สึกว่าตนเองมีตัวตนและมีความสำคัญ และ
การเยียวยาทางวัตถุ คือ การทำให้ผู้ได้รับผลกระทบกลับคืนสู่สภาพเดิมมากที่สุด
โดยอาจเป็นการให้การรักษา หรือให้ค่าเสียหาย ซึ่งโดยรวมแล้ว แต่ละประเทศจะมี
ลักษณะในการบัญญัติเรื่องหน้าที่ในการพิจารณาการเยียวยาแก่ผู้ได้รับผลกระทบ
ดังนี้
(1) กำหนดเพียงกรอบกว้างๆ ให้เป็นหน้าที่ในการจัดทำข้อเสนอแนะ
เกี่ยวกับการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ
หลายประเทศได้กำหนดกรอบในเรื่องอำนาจเกี่ยวกับการเยียวยาผู้ได้รับ
ผลกระทบไว้อย่างกว้างๆ ว่าเพื่อเป็นกรอบให้คณะกรรมการค้นหาความจริงได้
ดำเนินการ เช่น กรณีของประเทศโมร็อคโค ซึ่งกำหนดให้คณะกรรมการค้นหาความจริง
มีหน้าที่กำหนดข้อเสนอเกี่ยวกับการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบทั้งทางร่างกายและ
สถาบันพระปกเกล้า
7
