Page 81 - kpi18343
P. 81
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความปรองดอง
ก ร ณี ศึ ก ษ า ใ น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ
ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวของคนในชาติให้คงอยู่ตลอดไป ซึ่งเป็นการป้องกันไม่ให้
ความรุนแรงนั้นเกิดขึ้นอีก โดยคณะกรรมการชุดแรกที่ตั้งจะเป็นคณะกรรมการค้นหา
ความจริงซึ่งเป็นคณะกรรมการที่ดำเนินงานตามกลไกของความยุติธรรมในระยะ
เปลี่ยนผ่าน และหลังจากที่ดำเนินงานเสร็จสิ้นแล้ว ก็มีการตั้งคณะกรรมการอีกชุด
ซึ่งไม่มีหน้าที่ในการค้นหาความจริง แต่มีหน้าที่ในการเสริมสร้างความปรองดอง
ให้แก่คนในชาติซึ่งอาจมีการกำหนดที่มาและอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการชุดหลัง
ลงในรัฐธรรมนูญ เช่น กรณีของประเทศรวันดา และประเทศบุรุนดี
(3) การกำหนดกระบวนการค้นหาความจริง
บทบัญญัติทั้งหลายที่มีการตั้งคณะกรรมการค้นหาความจริงจะมีการ
กำหนดกระบวนการเกี่ยวกับการค้นหาความจริงไว้ทั้งสิ้นซึ่งมีรายละเอียดแตกต่างกัน
ไป ในที่นี้จะขอกล่าวถึงประเด็นต่างๆ ได้แก่ การรวบรวมข้อมูลของคณะกรรมการ
ค้นหาความจริง และการได้มา และการรับฟังพยานหลักฐาน อันจะรวมถึง
การกำหนดคุ้มครองพยานหลักฐานด้วย
(3.1) รูปแบบในการดำเนินการสืบสวนสอบสวนของคณะกรรมการ
(เปิดเผย / ลับ)
บทบัญญัติบางประเทศได้กำหนดการดำเนินการสืบสวนสอบสวน
เพื่อค้นหาความจริงของคณะกรรมการไว้ซึ่งโดยหลักจะกำหนดให้การสืบสวน
สอบสวนต้องกระทำโดยเปิดเผย (Public Hearing) เว้นแต่บางกรณีที่จะต้อง
ดำเนินการโดยลับ ซึ่งบทบัญญัติบางประเทศก็กำหนดหลักการดังกล่าวนี้ไว้อย่าง
กว้างๆ แต่ไม่ได้กำหนดว่า กรณีใดบ้างที่จะทำให้การสืบสวนสอบสวนนั้นสามารถ
กระทำโดยลับได้ เช่น กรณีของเกาโซโลมอน ก็กำหนดให้คณะกรรมการจะต้องฟัง
คำให้การจากเหยื่อ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการกระทำความผิด และผู้ที่มีส่วนได้เสีย
อื่นๆ โดยเปิดเผย เว้นแต่คณะกรรมการจะเห็นว่าต้องรับฟังเป็นการลับ หรือกรณี
ของประเทศเซียราเลโอน และประเทศเกาหลีใต้ แต่ในบางกรณีก็อาจกำหนดกรอบ
ไว้กว้างๆว่าอย่างไรจึงจะถือว่าเป็นกรณีจำเป็นที่ต้องดำเนินการพิจารณาโดยลับ เช่น
กรณีของประเทศมอริเซียส ซึ่งกำหนดให้โดยหลักการพิจารณาต้องทำเป็นการ
เปิดเผย แต่ถ้าหากเป็นกรณีที่คณะกรรมการเห็นว่า ถ้าหากเป็นไปเพื่อประโยชน์
สาธารณะ หรือเห็นว่าการพิจารณาโดยเปิดเผยอาจส่งผลให้เป็นอันตรายต่อบุคคลอื่น
แล้ว ก็สามารถดำเนินการพิจารณาโดยลับได้
สถาบันพระปกเกล้า
72
