Page 357 - kpi17968
P. 357
346
นโยบาย นโยบายไม่สามารถบังคับใช้ได้จริงหากไม่มีกฎหมายบังคับใช้ ในเรื่องนี้
รัฐธรรมนูญจะสร้างหลักนี้ขึ้นมาได้ต้องมีกระบวนการ เนื้อหาที่สอดคล้องกับหลัก
การเสรีประชาธิปไตย คือ หลักประชาธิปไตยและหลักนิติธรรม หากการตราหลัก
กฎหมายที่ไม่สอดคล้องกับหลักทั้งสอง ก็อาจจะเกิดสภาวะที่เรียกว่า rule by law
เป็นลักษณะของการใช้ตัวบทกฎหมายเข้าไปล่วงละเมิด สิทธิเสรีภาพของ
ประชาชน ตัวบทกฎหมายไม่ได้มีลักษณะเข้าไปควบคุมการใช้อำนาจรัฐ แต่มี
ลักษณะเป็นการให้อำนาจรัฐเข้าไปกระทบสิทธิเสรีภาพของประชาชน ซึ่งสภาวะนี้
เกือบทุกประเทศที่เรียกได้ว่ายึดถือนิติรัฐ นิติธรรมเคยประสบมาก่อนทั้งสิ้น
อย่างเช่น ประเทศเยอรมันซึ่งปัจจุบันเป็นประเทศที่เป็นนิติรัฐ ก่อนจะเป็น
นิติรัฐ สมัยก่อนเคยเป็น Gesetzesstaat มาก่อน Gesetz แปลว่า กฎหมาย
ในสมัยก่อนกฎหมายของเยอรมันไม่สนใจเรื่องเนื้อหาสาระว่าจะล่วงล้ำ
สิทธิเสรีภาพของประชาชนหรือไม่ ดังนั้นสภาวะแบบนี้ จึงก่อให้เกิดสภาวะที่ผู้นำ
ของรัฐใช้อำนาจเข้าไปล่วงละเมิดสิทธิเสรีภาพของประชาชน
ประเทศฝรั่งเศสเช่นกันปัจจุบัน เป็นประเทศที่เป็น Etat de Droit เป็น
ประเทศที่ยึดหลักนิติรัฐ ก่อนจะเป็น Etat de Droit อย่างประเทศฝรั่งเศส
ในปัจจุบัน ก็เคยเป็น Etat légal มาก่อน Légal ในที่นี่คือกฎหมาย กฎหมาย
ที่ไม่เคยไปดูเนื้อหาสาระที่ไปล่วงละเมิดสิทธิเสรีภาพอย่างไร ภาครัฐจึงมีการใช้
ตัวบทกฎหมายเข้าไปละเมิดสิทธิเสรีภาพของประชาชนค่อนข้างมาก เช่นเดียวกับ
สหรัฐอเมริกา
การถ่วงดุลเป็นแค่ประเด็นเดียว เป็นประเด็นย่อยหนึ่งของหลักนิติรัฐ
นั้นคือหลักเรื่องของ separation of power ในสังคมไทยยังเข้าใจไม่ครบถ้วน คือ
หลักการแบ่งแย่งอำนาจ ไม่ต้องการให้อำนาจรวมศูนย์อยู่ที่บุคคล หรือองค์กรใด
หลัก separation of power เป็นเรื่องสำคัญการสร้างหลักนิติธรรม หากเข้าใจ
ไม่ครบถ้วนจะกระทบต่อการสร้างหลักนิติธรรมที่สมบูรณ์ หลักการแบ่งแยก
อำนาจ มีวัตถุประสงค์ 2 อย่าง คือ
1. การป้องกันการผูกขาดการใช้อำนาจ แนวคิดแบบนี้ประเทศไทยก็มีแบ่ง
องค์กรในการใช้อำนาจออกมา ซึ่งโดยหลัก จะเป็นนิติบัญญัติ บริหาร ตุลาการ
การประชุมกลุมยอยที่ 3