Page 352 - kpi17968

341

และสองคำนี้มีความแตกต่างกันในเชิงวิชาการ แต่ปัจจุบัน ทั้งสองคำมีแนวโน้มที่

จะมีเนื้อหาสาระ บทบัญญัติ นิยามที่ค่อนข้างไปในทางเดียวกันมากขึ้น

นิติรัฐมาจาก 2 คำ คือ นิติ และรัฐ นิติ แปลว่า กฎหมาย รัฐ แปลว่า
ประเทศ ดังนั้น นิติรัฐหมายถึง ประเทศที่ยึดกฎหมายเป็นหลักในการปกครอง
ประเทศ

ส่วนหลักนิติธรรม หรือที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า Rule of law นั้น บางคน
แปลว่า กฎเกณฑ์ในการออกกฎหมาย กฎเกณฑ์ของกฎหมาย ซึ่งอาจยังไม่ครบ
ถ้วนสอดคล้องกับหลักการของคำนี้

คำว่า Rule หมายถึง government แปลว่าการปกครอง เมื่อใส่คำว่า

government แทนคำว่า rule คือ government of law หมายถึง การปกครอง
ด้วยกฎหมาย หรือก็คือการนำกฎหมายมาปกครองประเทศ

ในอดีต การปกครองยังไม่เกิดสภาวะ Rule of law แต่เป็น Rule of man
คือการปกครองตามอำเภอใจ จึงมีการกระทบสิทธิเสรีภาพประชาชน หลังจาก
มีการเรียกร้อง จึงมีการเปลี่ยน Rule of man มาเป็น Rule of law ซึ่งเป็นการ

ปกครองตามกฎหมาย และมีความเป็นเหตุเป็นผลมากกว่า

เมื่อหลักนิติธรรมคือนำกฎหมายมาปกครองประเทศ กฎหมายในนัยยะของ

หลักนิติธรรม มี 3 คุณลักษณะคือ

1. กฎหมายที่ทำหน้าที่จำกัดการใช้อำนาจรัฐ อันเป็นแนวคิดแบบเสรีนิยม
คือ กฎหมายจะต้องเป็นกฎเกณฑ์ที่ตราขึ้นโดยองค์กรของรัฐที่ได้รับการยินยอม
จากประชาชน กฎหมายที่เกิดจากการใช้หลักนิติธรรม จะมีลักษณะของการแยก
กฎเกณฑ์ในทางศาสนาออกจากกฎเกณฑ์ในทางโลก เนื่องจากแนวคิดในทางโลก

กับทางศาสนาไม่เหมือนกัน เนื่องมาจากความชัดเจน กล่าวคือ หลักในทางศาสนา
มีนามธรรมสูงจะส่งผลเรื่องการบังคับใช้ ที่ไม่ชัดเจนและนำไปสู่หลักข้อที่สอง

2. กฎหมายที่นำมาใช้ในหลักนิติธรรมต้องมีความชัดเจน แน่นอน ต้องมี
การบัญญัติไว้เป็นลายลักษณ์อักษร ซึ่งสมัยก่อนไม่มี จึงนำไปสู่การใช้อำนาจตาม

การประชุมกลุมยอยที่ 3