Page 353 - kpi17968
P. 353
342
อำเภอใจ เมื่อมีการเขียนเป็นลายลักษณ์อักษร จึงต้องมีการระบุถึงสาระสำคัญ
มาตรการการบังคับใช้ และโทษ เพื่อทำให้ผู้อยู่ภายใต้บังคับกฎหมายรู้ว่า ถ้าหาก
ทำสิ่งที่ขัดกับกฎหมายจะรู้ว่าถูกลงโทษอะไรบ้าง
3. หลักนิติธรรมจึงปฏิเสธไม่ยอมรับการบังคับใช้กฎหมายย้อนหลัง การ
ตรากฎเกณฑ์ไปลงโทษย้อนหลังถือเป็นความไม่ชัดเจนของระบบกฎหมาย ดังนั้น
หากเป็นกฎหมายในหลักนิติธรรมต้องมีลักษณะของการคาดหมายได้ล่วงหน้าว่า
ผู้ใช้ ผู้ถูกใช้ จะได้รับอะไร ซึ่งจะนำไปสู่ความมั่นคง แน่นอน ของกฎหมาย
4. กฎหมายมีลักษณะภาวะวิสัย (objectivity) หมายถึงมีความเป็นกลาง
มองว่ากฎหมายเป็นเรื่องเหตุผล สมัยก่อนมนุษย์ไม่ได้ปกครองด้วยเหตุผล
แต่ปกครองด้วยความรู้สึก หากไม่มีกฎเกณฑ์เข้ามาควบคุมก็จะเกิดการใช้อำนาจ
ตามอำเภอใจ ดังนั้น เหตุผลตรงนี้จึงหมายถึงทุกองค์กรต้องใช้อำนาจอย่างมี
เหตุผล เช่น รัฐสภา จะตรากฎหมาย ต้องตราด้วยเหตุด้วยผล หรือฝ่ายบริหาร
จะตรากฎหมายขึ้นมาบังคับใช้ ฝ่ายบริหารต้องให้เหตุผลได้ในการบังคับใช้กับ
ประชาชน การออกคำสั่งต้องให้เหตุให้ผลได้ การโยกย้ายก็ต้องมีเหตุผล และฝ่าย
ตุลาการจะใช้อำนาจก็ต้องมีเหตุผล ว่าทำไมจำเลยผิด โจทก์ถูก
หลักนิติธรรมคือเรื่องการปกครองอย่างเป็นเหตุเป็นผล จึงนำไปสู่หลัก
ความเป็นกลางในการใช้อำนาจ ศาลจึงต้องมีความเป็นกลาง องค์กรต่างๆต้องใช้
อำนาจอย่างเป็นเหตุเป็นผลอันจะนำไปสู่หลักความเสมอภาคของทุกคน และจะนำ
ไปสู่ความยุติธรรมในสังคม
ปัญหาความเข้าใจของหลักนิติธรรมในสังคมไทย
เรายังคงอ้างอิงเรื่องศีลธรรมเชื่อมกับหลักนิติธรรม ศีลธรรมกับกฎหมาย
ไม่เหมือนกัน เราอยู่ในรัฐที่ปกครองด้วยกฎหมาย ดังนั้นกฎหมายต้องชัดเจน
แน่นอน หากอ้างอิงศีลธรรมในการปกครอง ศีลธรรมมีความเป็นนามธรรมสูง
ซึ่งจะนำไปสู่ความกำกวมทำให้ต้องตีความ และเกิดการใช้ดุลยพินิจ ซึ่งแต่ละคน
ไม่เหมือนกัน อาจเป็นช่องว่างให้ผู้ใช้อำนาจใช้ตามอำเภอใจได้ ซึ่งจะขัดแย้งกับ
แก่นแท้ของหลักนิติธรรม คือ การกำกับผู้ใช้อำนาจ
การประชุมกลุมยอยที่ 3