Page 351 - kpi17968

340

การรวมศูนย์อำนาจอยู่ที่บุคคลใดบุคคลหนึ่ง โดยหลักนี้จะเข้ามาควบคุม กำกับ

การใช้อำนาจของรัฐ ซึ่งแบ่งเป็นการใช้อำนาจรัฐในแนวระนาบ คือ ฝ่าย
นิติบัญญัติ บริหาร ตุลาการ และแนวดิ่ง ซึ่งนำไปสู่หลักคิดในการกระจายอำนาจ
และก่อให้เกิดการปกครองส่วนท้องถิ่น

หลักการใหญ่ภายใต้หลักเสรีนิยม เรียกว่า หลักนิติธรรม หลักนิติธรรม
ปรากฏขึ้นอย่างเป็นทางการ เป็นตัวบทกฎหมาย ภายใต้บทบัญญัติรัฐธรรมนูญ

แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 แต่ก่อนหน้านี้ก็มีการบัญญัติไว้ในตัว
อารัมบทของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517 และ

รัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราว พุทธศักราช 2549 โดยบุคคลแรกหยิบยกหลักการนี้
จากประเทศอังกฤษมา คือ ท่านวิกรมเมาลานนท์ ประธานศาลฎีกาคนแรกของ
ประเทศไทย ท่านได้เขียนไว้ในบทความ โดยท่านวิกรมแปลคำว่า Rule of law
ด้วยการใช้คำว่า “หลักธรรม” และได้อธิบายความไว้ว่า เป็น “กฎเกณฑ์ในการ

ออก บังคับใช้กฎหมายตามทำนองครองธรรม” จากนั้น นักวิชาการหลายท่าน
ได้นำเอาหลัก rule of law มาแปลเป็นไทย บางท่านแปลเป็นนิติธรรมวินัย นี่คือ
ความเข้าใจของสังคมไทยกับหลักนิติธรรมในยุคแรกๆ

แนวคิดในยุคแรกๆ มีการนำไปเชื่อมโยงกับธรรมะ ศาสนา จากนั้นเข้ามาสู่

ยุคปัจจุบันซึ่งปรากฏขึ้นในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
แต่เริ่มมีความสับสน เนื่องจากเริ่มมีการใช้อีกคำ คือคำว่า หลักนิติรัฐ ทำให้เกิด
การตั้งคำถามว่า 2 คำนี้มีความเหมือนหรือต่างกันอย่างไร และต่อมา
ศาลรัฐธรรมนูญได้นำคำว่าหลักนิติธรรมมาอธิบาย หากสังเกตจะเห็นว่า ในยุค

สมัยใหม่ คำว่า “ธรรม” เริ่มพูดถึงความยุติธรรมมากขึ้น

จะเห็นได้ว่า ความเข้าใจของหลักนิติธรรมในสังคมไทยยังสะท้อนออกใน

2 มิติ คือ 1. คุณธรรม ตามหลักศาสนา 2. ความยุติธรรม

หลักนิติธรรมในทางสากล

ในทางสากลนั้น จะเห็นว่า มีทั้งคำว่า “นิติรัฐ” และ “นิติธรรม” นิติรัฐเป็น
แนวคิดทางสายประเทศเยอรมัน ในขณะที่หลักนิติธรรมต้นกำเนิดมาจากอังกฤษ

การประชุมกลุมยอยที่ 3