Page 224 - kpi17968
P. 224
213
บ้าง หรือเดินขุนนางผู้ใหญ่ผู้น้อยตามพนักงานบ้าง หรือเดินในท่านผู้หญิง
หรือเมียน้อยตัวโปรดของขุนนางบ้าง หรือเดินตามบุตรหลานชายหญิง
ของขุนนางก็มีบ้าง เสียสินบนแรงๆ ขอให้ช่วยเพ็ดทูลว่ากล่าวให้ได้ตั้ง
ออกไปเป็นผู้สำเร็จราชการที่เรียกว่า เจ้าเมือง ในหัวเมือง เอก โท ตรี
จัตวา นั้นๆ ฝ่ายผู้ที่เห็นแก่สินบน ก็ต่างคนต่างรับแล้วก็ต่างคนต่างหา
อุบายเพ็ดทูลเย่อหยิ่งกันไปต่างๆ ตามสติปัญญา ผู้ที่อยากจะเป็นผู้สำเร็จ
ราชการหัวเมือง สู้เป็นหนี้สินกู้ยืมท่านผู้อื่นสู้เสียดอกเบี้ยมาเสียสินบนไป
ได้เป็นผู้สำเร็จราชการเมืองเหล่านี้นั้น ขอให้ท่านทั้งปวงตั้งแต่ผู้ดีตลอดไป
จนไพร่รู้จักเถิด ว่าใจมันมิใช่คน เป็นผีโหง ผีห่า สู้เสียเงินเสียทองเป็นหนี้
เป็นสินผูกดอกท่านผู้อื่นไป ด้วยคิดว่าจะไปกินเลือดเนื้อมนุษย์ เถือเนื้อ
มนุษย์ หรือเอาเลือดมนุษย์ในเมืองนั้นมาใช้หนี้ได้ทันประสงค์ จึงคิดการ
ดังนั้นก็เพราะการในหัวเมืองเป็นการไกลพระเนตรพระกรรณ ไกลหูไกล
ตาท่านผู้หลักผู้ใหญ่ จะพูดจะทำบังคับบัญชาอะไรไปคดๆ โกงๆ ก็อาจจะ
ทำไปได้ทุกอย่าง เพราะตัวไปนั่งซังเป็นที่สูง ไม่มีผู้ขัดขวางได้ จะ
พรรณนากิริยาของผู้สำเร็จราชการเมืองหัวเมืองที่ทำผิดๆ ไปนั้น จะรำพัน
ไปเล่มสมุดหนึ่งก็ไม่พอ
ก็ตามธรรมเนียมที่ผู้สำเร็จราชการเมืองจะได้นั้น ก็มีแต่ค่าที่นั่ง
ค่าประทับแลส่วนพินัยที่แบ่งกันในปีหนึ่งแทนเบี้ยหวัด ประตูที่จะได้โดย
ธรรมเนียมนั้นก็คล้ายๆ กับข้าราชการในกรุงดอก กับผู้ที่จะเดินไปเป็นที่
ผู้สำเร็จราชการ ณ หัวเมืองนั้น โดยอย่างต่ำก็ 30 ชั่งขึ้นไป โดยอย่าง
ใหญ่ก็เพียง 300 ชั่งลงมา จึงเห็นแท้ว่าคนที่อยากจะไปด้วยสินบนดังนี้
คือเป็นใจผีโหงผีห่าตั้งใจแต่จะคิดกินเลือดกันเนื้อมนุษย์ในเมืองนั้น ไม่มี
เมตตากรุณา ยิ่งแรงสินบนมากเสียดอกเบี้ยเจ้าหนี้มาเสียสินบนมาก
ก็ร้อนมาก จะเปลื้องหนี้อยากจะผ่อนดอกเบี้ย หรืออยากจะเอาทุนคืน
คงจะไปทำผิดๆ ถูกๆ บังหลวงฉ้อราษฎร์กะเกณฑ์เกินราชการ เอาผู้ร้าย
มาผูกให้ซัดผิดๆ หรือคิดเอาสินบนปล่อยผู้ร้ายเสีย หรืออื่นๆ อะไรไป
ไม่หยุดหย่อนเป็นแน่
การประชุมกลุมยอยที่ 2
