Page 542 - kpi17073
P. 542
การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16 541
คำศัพท์ หน่วยวิเคราะห์และแหล่งข้อมูล
ตัวแปรที่นำมาวิเคราะห์ในบทนี้ได้แก่ GPP และ GPP per capita หน่วยวิเคราะห์ในบริบท
นี้หมายถึง จังหวัด หรือ ภูมิภาค (จำแนกเป็น 7 ภูมิภาค)
๏ GPP = ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด ซึ่งเกิดจากผลรวมของมูลค่าเพิ่มสาขาเกษตร
อุตสาหกรรม และ การบริการที่เกิดขึ้นภายในจังหวัด
๏ GPP per capita (y) = ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด หารด้วยจำนวนประชากร
๏ Growth rate = อัตราการขยายตัวของ GPP per capita, หรือ d ln y = ln (yt/yt-1)
๏ รหัสจังหวัด ในที่นี้ใช้ตามนิยามของบัญชีประชาชาติ 3-digit; 101 = ขอนแก่น เป็นต้น
๏ รหัสภูมิภาค ที่นี้ใช้ตามนิยามของบัญชีประชาชาติ ประกอบด้วย 7 ภูมิภาค
o 1= ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือ ภาคอีสาน
o 2= ภาคเหนือ
o 3= ภาคใต้
o 4= ภาคตะวันออก
o 5= ภาคตะวันตก
o 6= ภาคกลาง
o 7= กรุงเทพและปริมณฑล
๏ ช่วงเวลา พ.ศ. 2538-2554 (ค.ศ. 1995-2011)
ข้อสันนิษฐาน การไล่กวดทางเศรษฐกิจ (catching-up hypothesis) หมายถึง จังหวัดหรือ
ภูมิภาคที่ยากจน (วัดด้วย GPP per capita) มีอัตราการเจริญเติบโตสูงกว่าจังหวัดหรือภูมิภาค
ที่ร่ำรวย ทำให้ “ช่องว่าง” ระหว่างพื้นที่รวย/จน แคบลง ปรากฎการณ์เช่นนี้มีการค้นคว้าวิจัยใน
หลายประเทศเรียกว่า convergence ในทางตรงกันข้าม หากช่องว่างเพิ่มขึ้นเรียกว่า divergence
การศึกษาเชิงประจักษ์
ตารางที่ 1 แสดงสถิติผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัดต่อคน GPP per capita และอัตราการ
เจริญเติบโต (growth rate) เป็นรายปี ตลอดช่วงเวลา 2538-2554 ในปีแรกมูลค่า GPP per
capita โดยเฉลี่ยเท่ากับ 57,634 และในปีสุดท้าย 2554 ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 142,184 หมายถึงการ
เพิ่มขึ้นของความสามารถการผลิตรายจังหวัด มากกว่าสองเท่า (2.47 เท่า) คำนวณเป็นอัตราการ
เพิ่มขึ้นเท่ากับ 6% ต่อปี ทั้งนี้อัตราการเติบโตมีความผันผวนในบางช่วง (พ.ศ. 2540-2544)
บางปีอัตราติดลบ และระหว่างปี 2550-2552 ซึ่งอาจจะมีสาเหตุส่วนหนึ่งจากวิกฤต subprime
ในประเทศสหรัฐ มีการปิดโรงงานหรือปลดคนทำงานในบางสาขาการผลิตในประเทศไทย การประชุมกลุ่มย่อยที่ 6
