Page 267 - kpi17073
P. 267
266 การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16
ประเด็นต่อไปนี้จะนำไปผ่านการลงประชามติไม่ได้ นั่นคือ ประเด็นที่จะกระทบต่อความเป็น
อันหนึ่งอันเดียวกันของอาณาจักร ประเด็นที่จะมีผลเป็นการจำกัดสิทธิเสรีภาพของประชาชน
ประเด็นที่เกี่ยวกับการเงิน ภาษี หนี้สาธารณะ การยกระดับในการประกาศภาวะฉุกเฉิน
ในประเทศ ตลอดจนการประกาศสงครามและยุติสงคราม และการนิรโทษกรรม เป็นต้น
นอกจากนี้รัฐธรรมนูญดังกล่าวยังกำหนดให้ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจวินิจฉัยด้วยว่าประเด็นในการ
ขอให้มีการลงประชามติในกรณีใดเป็นกรณีที่ต้องห้ามที่รัฐธรรมนูญกำหนดไว้ 34 35
การล ประ า ร เร เส ้า น้ นรั ส า นประเ ร ป บบส า :
ประเ าล ประเ สเ ร ประเ สเปน ละประเ รั เ ส
กลุ่มประเทศที่ใช้รูปแบบรัฐสภาเป็นแบบสภาคู่ และยังกำหนดให้เสียงส่วนน้อยในรัฐสภา
สามารถขอให้มีการลงประชามติได้อีก ได้แก่ ประเทศอิตาลี ประเทศออสเตรีย ประเทศสเปน และ
ประเทศฝรั่งเศส แต่เนื่องจากกลุ่มประเทศเหล่านี้มีสภาที่สอง (วุฒิสภา) คอยทำหน้าที่กลั่นกรอง
กฎหมายและตรวจสอบถ่วงดุลสภาผู้แทนราษฎรอยู่แล้ว ดังนั้น การสร้างกลไกการลงประชามติ
ด้วยวิธีนี้ในรัฐธรรมนูญจึงมีข้อจำกัดค่อนข้างมาก และโดยหลักแล้วจะไม่ใช้การกำหนดว่าประเด็น
ใดบ้างห้ามลงประชามติเหมือนสองกรณีข้างต้น แต่เป็นการกำหนดว่า เรื่องใดบ้างที่เสียงส่วนน้อย
ในรัฐสภาจะขอให้มีการนำไปลงประชามติได้ (ดังนั้น เรื่องใดที่ไม่ได้ให้อำนาจไว้ ก็ไม่สามารถ
ทำได้) โดยประเทศอิตาลี ประเทศออสเตรีย และประเทศสเปน จะกำหนดให้เสียงข้างน้อยใน
รัฐสภาสามารถขอให้มีการนำไปลงประชามติได้ เฉพาะกรณีที่เกี่ยวข้องกับการแก้ไขเพิ่มเติม
รัฐธรรมนูญเท่านั้น
กล่าวคือ รัฐธรรมนูญประเทศอิตาลีกำหนดให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้า
หรือสมาชิกวุฒิสภาไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้า สามารถร้องขอให้มีการนำร่างแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ
ที่ได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภาแล้วไปผ่านการลงประชามติได้ เว้นแต่ร่างแก้ไขเพิ่มเติม
รัฐธรรมนูญนั้นจะได้รับความเห็นชอบไม่น้อยกว่าสองในสามในแต่ละสภา ส่วนรัฐธรรมนูญ
36
ประเทศออสเตรียกำหนดว่า สมาชิกสภาแห่งชาติ (สภาผู้แทนราษฎร) หรือสภาผู้แทนมลรัฐ
(วุฒิสภา) ไม่น้อยกว่าหนึ่งในสามสามารถขอให้นำร่างแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญที่ได้รับความเห็น
37
ชอบแล้วไปผ่านการลงประชามติได้ และรัฐธรรมนูญประเทศสเปน ก็กำหนดให้สมาชิกสภา
ผู้แทนราษฎรไม่น้อยกว่าหนึ่งในสิบ หรือสมาชิกวุฒิสภาไม่น้อยกว่าหนึ่งในสิบ สามารถร้องขอให้มี
การนำร่างแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญที่ได้รับความเห็นชอบแล้วนั้นไปผ่านการลงประชามติได้ 38
ส่วนการกำหนดให้สมาชิกรัฐสภาเสียงส่วนน้อยสามารถขอให้มีการลงประชามติโดยกำหนด
เป็นกติกากว้างๆ ไว้คล้ายๆ กับกรณีของประเทศที่ใช้รูปแบบสภาเดี่ยวนั้น เคยปรากฏในรัฐ
34 รัฐธรรมนูญประเทศอัลเบเนีย ค.ศ. 1998 แก้ไขเพิ่มเติม ค.ศ. 2008 มาตรา 150-152
การประชุมกลุ่มย่อยที่ 2 สามารถขอให้มีการลงประชามติเพื่อยกเลิกกฎหมายได้ (ดูรัฐธรรมนูญฯ มาตรา 150 (1))
นอกจากนี้ รัฐธรรมนูญประเทศอัลเบเนียยังกำหนดให้ประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งไม่น้อยกว่า 50,000 คน
35
รัฐธรรมนูญประเทศอิตาลี ค.ศ. 1947 แก้ไขเพิ่มเติม 2012 มาตรา 138
36
37
รัฐธรรมนูญประเทศออสเตรีย มาตรา 44 (3)
รัฐธรรมนูญประเทศสเปน มาตรา 167
38
