Page 284 - kpi16531

นวัตกรรมการพัฒนารายได้ 2
ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

3) ข้อจำกัดจากการแข่งขันกับเอกชน

การดำเนินกิจการพาณิชย์ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในหลายประเภทมีข้อจำกัด

จากการแข่งขันกับเอกชน เนื่องจากรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2540 มาตรา 87 กำหนดให้รัฐต้องสนับสนุน
13
ระบบเศรษฐกิจแบบเสรีโดยอาศัยกลไกตลาดและรัฐต้องไม่ประกอบกิจการที่แข่งกับเอกชน ต่อมา
ในรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 มาตรา 84 (1) ก็ได้ยกข้อความจากรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2540 มาใช้

เช่นเดียวกัน ทำให้การดำเนินกิจการประเภทใดที่มีลักษณะแข่งขันกับเอกชน มุ่งแสวงหากำไร หรือ
14
มีเอกชนเข้ามาดำเนินกิจการในพื้นที่อยู่แล้ว องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไม่สามารถดำเนินการได้
ซึ่งการตีความบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญนี้มาจากคำวินิจฉัยปัญหาการดำเนินกิจการแข่งกับเอกชนของ

องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของคณะกรรมการกฤษฎีกาจนกลายเป็นบรรทัดฐานการพิจารณาของ
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นที่กำกับดูแลการดำเนินกิจการพาณิชย์และหน่วยงานรัฐอื่นๆ ที่มี
อำนาจหน้าที่ในการพิจารณาอนุมัติหรืออนุญาตในการจัดบริการประเภทต่างๆ ให้เป็นไปตาม

มาตรฐาน

โดยบรรทัดฐานการตีความปัญหาการแข่งขันกับเอกชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
เกิดจากการตีความของคณะกรรมการกฤษฎีกาครั้งแรกใน พ.ศ. 2544 ที่ได้ออกบันทึกสำนักงาน

คณะกรรมการกฤษฎีกาเรื่อง การประกอบกิจการเคเบิลทีวีของเทศบาล เลขเสร็จที่ 524/2544 15
เพื่อพิจารณาปัญหาการประกอบกิจการเคเบิลทีวีของเทศบาลตำบลแม่สอดและเทศบาลตำบลแหลม
ฉบังโดยผลการตีความกล่าวโดยสรุปคือ การดำเนินการในเรื่องใดขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

ที่แข่งขันกับเอกชนไม่สามารถกระทำได้เพราะขัดกับรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2540 มาตรา 87 ยกเว้น
แต่การดำเนินการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีวัตถุประสงค์เพื่อให้บริการตอบสนองความ
ต้องการของประชาชนโดยไม่ได้ทำเพื่อการค้าที่แสวงหาผลกำไรจึงสามารถทำได้แม้ว่าจะแข่งขันกับ

เอกชนเพราะได้รับการยกเว้นตามมาตรา 87 ของรัฐธรรมนูญ (ดูรายละเอียดในกล่องข้อความที่ 16)

13 รัฐธรรมนูญ พ.ศ.2540 มาตรา 87 “รัฐต้องสนับสนุนระบบเศรษฐกิจแบบเสรีโดยอาศัยกลไกตลาด กำกับดูแล
ให้มีการแข่งขันอย่างเป็นธรรม คุ้มครองผู้บริโภค และป้องกันการผูกขาดตัดตอนทั้งทางตรงและทางอ้อม
รวมทั้งยกเลิกและละเว้นการตรากฎหมายและกฎเกณฑ์ที่ควบคุมธุรกิจที่ไม่สอดคล้องกับความจำเป็นทางเศรษฐกิจ
และต้องไม่ประกอบกิจการแข่งขันกับเอกชน เว้นแต่มีความจำเป็นเพื่อประโยชน์ในการรักษาความมั่นคงของรัฐ รักษา
ผลประโยชน์ส่วนรวม หรือการจัดให้มีการสาธารณูปโภค”

14 รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 มาตรา 84 (1) “สนับสนุนระบบเศรษฐกิจแบบเสรีและเป็นธรรมโดยอาศัยกลไก
ตลาด และสนับสนุนให้มีการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน โดยต้องยกเลิกและละเว้นการตรากฎหมายและกฎเกณฑ์
ที่ควบคุมธุรกิจซึ่งมีบทบัญญัติที่ไม่สอดคล้องกับความจำเป็นทางเศรษฐกิจ และต้องไม่ประกอบกิจการที่มีลักษณะ
เป็นการแข่งขันกับเอกชน เว้นแต่มีความจำเป็นเพื่อประโยชน์ในการรักษาความมั่นคงของรัฐ รักษาผลประโยชน์
ส่วนรวม หรือการจัดให้มีสาธารณูปโภค”
15 บันทึกสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาเรื่อง การประกอบกิจการเคเบิลทีวีของเทศบาล เลขเสร็จ 542/
52544