Page 337 - kpi12821
P. 337
ณรงค์เดช สรุโฆษิต
กฎหมายพรรคการเมืองปัจจุบัน จะได้ผ่อนปรนมากขึ้น โดยการให้นายทะเบียนเร่งรัด
และสอบถามเหตุผลก่อนดำเนินการยุบพรรคก็ตาม แต่ผู้วิจัยก็ยังเห็นว่า การยุบ
พรรคการเมืองเพียงเพราะเหตุข้อนี้ ขัดต่อรัฐธรรมนูญ ด้วยเหตุผลต่างๆ หลายประการ
6.1 ไม่สอดคล้องกับเจตนารมณ์รัฐธรรมนูญและนโยบาย
การกำหนดหน้าที่ให้จัดส่งรายงานกิจการ
การยุบพรรคการเมืองเพราะไม่นำส่งรายงานกิจการภายในกำหนดนั้น
ไม่สอดคล้องกับเจตนารมณ์รัฐธรรมนูญที่ต้องการให้ประชาชนจัดตั้งพรรคการเมืองได้
โดยง่าย และไม่สอดคล้องกับเจตนารมณ์ในการบัญญัติหน้าที่จัดส่งรายงานกิจการที่
มุ่งหมายให้สาธารณชนรับทราบความเป็นไปของพรรคการเมือง ให้การดำเนินกิจการ
ภายในของพรรคการเมืองมีความโปร่งใส และประเมินเกี่ยวกับความเป็นประชาธิปไตย
ภายในพรรคการเมืองได้ ดังที่ศาสตราจารย์ ดร. อมร รักษาสัตย์ ตุลาการศาล
รัฐธรรมนูญ วิเคราะห์ส่วนหนึ่งไว้ในคำวินิจฉัยส่วนตนว่า
“...เจตนารมณ์ของมาตรา 35 [หน้าที่จัดส่งรายงานกิจการตามกฎหมาย
พรรคการเมือง 2541 – เพิ่มโดยผู้วิจัย] ก็คือ เพื่อมีข้อมูลให้นายทะเบียน
พรรคการเมืองนำไป “ประกาศให้สาธารณชนทราบ” กล่าวอีกนัยหนึ่ง มาตรา 35 0
ไม่มีเจตนาจะให้ยุบพรรคการเมืองที่ไม่ส่งรายงานหรือส่งไม่ถูกต้อง...
...พรรคการเมืองเป็นสถาบันทางการเมืองที่สำคัญที่รัฐธรรมนูญสนับสนุนให้
ก่อตั้งขึ้นได้ง่าย... ทั้งยินดีให้การสนับสนุนด้านต่าง ๆ ... โดยไม่มีมาตราใดที่แสดงว่า
ต้องการให้ยุบได้โดยง่ายเพียงแต่ไม่ส่งรายงานการดำเนินกิจการ เพราะแม้แต่จะมี
พฤติการณ์ในทางล้มล้างการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันเป็นความผิดรุนแรง
ก็ยังเพียงแต่ให้อัยการสูงสุดสอบสวนและแจ้งให้ศาลรัฐธรรมนูญตักเตือนก่อนจะสั่ง
ยุบได้...” 61
6.2 ขัดต่อหลักความได้สัดส่วน
เมื่อพิจารณาถึงเจตนารมณ์หรือเป้าหมายของการกำหนดหน้าที่จัดส่ง
รายงานกิจการ คือ เพื่อประกาศให้สาธารณชนทราบ และพิเคราะห์ต่อว่า ยังคงมีอีก
หลายมาตรการที่อาจทำให้บรรลุถึงเป้าหมายดังกล่าวได้ มาตรการที่กำหนดไว้แล้วใน
กฎหมายพรรคการเมืองปัจจุบัน ก็คือ การบังคับทางปกครอง ได้แก่ (ก) โทษปรับทาง
ปกครองไม่เกิน 100,000 บาท และ (ข) ค่าปรับอีกวันละไม่เกิน 1,000 บาท “ตลอด
ระยะเวลาที่ยังคงมิได้ปฏิบัติให้ถูกต้อง” เป็นมาตรการที่จะใช้บังคับแก่หัวหน้า
61 คำวินิจฉัยของ ศาสตราจารย์ ดร. อมร รักษาสัตย์ ในคดีพรรคไทยมหารัฐ - ศร. ที่ 63/2545 ลงวันที่
24 ธันวาคม 2545 [รจ. ล. 120 ต. 97ก (6 ตุลาคม 2546) น. 1 – 96] น. 84
