Page 333 - kpi12821
P. 333
ณรงค์เดช สรุโฆษิต
5. ข้อควรพิจารณาเกี่ยวกับการยุบพรรค
เพราะเหตุรายงานกิจการ
5.1 เหตุผลในการกำหนดหน้าที่จัดส่งรายงานกิจการ
หลักเกณฑ์ข้อนี้มีขึ้นเพื่อส่งเสริมให้การดำเนินงานของพรรคการเมืองมี
59
ความโปร่งใส เปิดเผยให้สาธารณะชนทราบ และสามารถตรวจสอบได้ว่า
พรรคการเมืองมีการดำเนินกิจกรรมทางการเมืองตามนโยบายของพรรคจริงหรือไม่
และกิจการต่างๆ ภายในพรรคถูกต้องสอดคล้องกับหลักประชาธิปไตยภายใน
พรรคการเมืองหรือไม่ ทั้งยังมีผลทางอ้อมเป็นการกระตุ้นให้คณะบุคคลที่รวมกันจัดตั้ง
เป็นพรรคการเมืองและผู้ที่เข้าร่วมเป็นสมาชิกของพรรคการเมืองดำเนินกิจกรรม
ทางการเมืองอย่างแท้จริง มิใช่จัดตั้งพรรคการเมืองเพียงเพื่อให้มีตำแหน่งแห่งที่ไปอวด
อ้างหาประโยชน์ในสังคม หรือเพียงเพื่อรับเงินอุดหนุนจากภาครัฐ กล่าวอีกนัยหนึ่งอาจ
ใช้เป็นเครื่องจำแนกพรรคการเมืองที่แท้จริง ออกจากพรรคการเมืองแต่เพียงในนามได้
อีกด้วย
01
5.2 กฎหมายของต่างประเทศ
จากการตรวจสอบกฎหมายพรรคการเมืองกว่า 70 ประเทศทั่วโลก พบว่า
มีกฎหมายพรรคการเมืองเฉพาะในกลุ่มประเทศที่ควบคุมการจัดตั้ง การสิ้นสุด และการ
ดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมือง เพียง 10 ประเทศเท่านั้น ที่กำหนดหน้าที่ให้
พรรคการเมืองต้องจัดส่งรายงานกิจการประจำปีหรือสิ่งอื่นที่คล้ายคลึงกันให้แก่หน่วยงาน
กำกับดูแลพรรคการเมืองของประเทศนั้นๆ เพื่อการพิสูจน์ตรวจสอบว่า การดำเนินการ
ต่างๆ ของพรรคสอดคล้องกับหลักประชาธิปไตยภายในพรรคการเมือง (Intra-party
Democracy) หรือไม่ หรือมีการดำเนินกิจกรรมใดที่อาจเป็นภัยต่อระบอบการปกครอง
หรือการดำรงอยู่ของรัฐหรือไม่ โดยส่วนใหญ่มักจะเป็นประเทศที่อยู่ในระยะเปลี่ยนผ่าน
ของระบอบประชาธิปไตย (Transitional Democracies) รวมทั้งประเทศในอดีต
สหภาพโซเวียตหรือยุโรปตะวันออก
ในบรรดาประเทศเหล่านี้มี 5 ประเทศ อันได้แก่ อาเจนติน่า เบลารุส
บัลแกเรีย โปรตุเกส และรัสเซีย เท่านั้น ที่ถือเอาเหตุการไม่ส่งรายงานกิจการหรือ
59 คำวินิจฉัยของ ศาสตราจารย์ ดร. อมร รักษาสัตย์ ในคดีพรรคไทยมหารัฐ - ศร. ที่ 63/2545 ลงวันที่ 24
ธันวาคม 2545 [รจ. ล. 120 ต. 97ก (6 ตุลาคม 2546) น. 1 – 96] น. 84; และในคดีพรรคถิ่นไทย - ศร. ที่ 1/
2545 ลงวันที่ 10 มกราคม 2545 [รจ. ล. 119 ต. 90ก (16 กันยายน 2545) น. 1 – 158] น. 140.