Page 283 - kpi12821

ณรงค์เดช สรุโฆษิต

2.3 กฎหมายต่างประเทศ

ในการศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายพรรคการเมืองของกว่า 70 ประเทศ
พบว่า มีเพียง 2 ประเทศเท่านั้นที่กำหนดไว้โดยตรง ให้เพิกถอนพรรคการเมืองออกจาก
ทะเบียนพรรคการเมืองหรือให้ยุบพรรคการเมืองเพราะเหตุที่กระทำผิดกฎหมายเลือกตั้ง

27
ได้แก่ ประเทศกัวเตมาลาและประเทศเคนย่า ทั้งนี้ ประเทศส่วนใหญ่จะถือว่าการกระ
ทำผิดกฎหมายเลือกตั้งเป็นการกระทำเฉพาะตัวผู้สมัคร และแม้จะเป็นการกระทำผิด
เพื่อประโยชน์ของพรรคโดยกรรมการบริหารพรรค แต่ก็จะเอาผิดเฉพาะผู้ที่มีส่วน
เกี่ยวข้องกับการกระทำความผิดเท่านั้น หาได้ถือเป็นเหตุให้มีการยุบพรรคการเมืองนั้นไม่

3. บทวิเคราะห์วิจารณ์การใช้และการตีความเหตุ
ยุบพรรคข้อนี้

ด้วยเหตุที่เหตุแห่งการยุบพรรคการเมืองเพราะกระทำการฝ่าฝืนกฎหมายเลือกตั้ง
ส่งผลให้การเลือกตั้งมิได้เป็นไปโดยสุจริตและเที่ยงธรรมเป็นหลักการที่บัญญัติไว้โดยตรง
ในรัฐธรรมนูญ จึงไม่มีประเด็นให้ต้องพิจารณาปัญหาความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ 1
แต่กระนั้นก็ดี ผู้วิจัยยังคงมีข้อสังเกตุเกี่ยวกับการใช้และการตีความบทบัญญัติดังกล่าว
ว่าเป็นไปตามหลักนิติรัฐหรือหลักนิติธรรมหรือไม่ ดังนี้

3.1 การวินิจฉัยให้พรรคการเมืองต้องรับผิดในการกระทำที่
อยู่ในขอบวัตถุประสงค์ของนิติบุคคลมิได้ขัดต่อหลัก

กฎหมายทั่วไป

ในการวินิจฉัยคดียุบพรรคการเมืองทั้งสามพรรคดังกล่าวนั้น ศาล
รัฐธรรมนูญได้ปฏิเสธข้อต่อสู้ของพรรคที่ว่า “พรรคการเมืองไม่จำต้องรับผิดในการ
กระทำของผู้สมัครรับเลือกตั้ง และแม้ว่าบุคคลดังกล่าวจะเป็นกรรมการบริหารพรรค
การเมืองนั้นๆ ก็ตาม แต่การดำเนินการในฐานะพรรคการเมือง ต้องกระทำโดย

คณะกรรมการบริหารพรรคการเมือง มิใช่ กรรมการบริหารพรรคแต่เพียงคนหนึ่งคนใด
ยกเว้นเฉพาะกรณีที่กฎหมายกำหนดให้หัวหน้าพรรคการเมืองเป็นผู้แทนของพรรค

27 Guatemala: Elections and Political Parties 1985 Decree 1-85, art. 93 a; Kenya: Act No. 10
of 2007 – Political Parties Act, art. 26 (1) (d); แต่ทั้งนี้ ไม่แน่ว่า อาจมีประเทศอื่นที่กำหนดเหตุยุบ
พรรคการเมืองเรื่องนี้ไว้ในกฎหมายฉบับอื่นๆ เช่น กฎหมายเลือกตั้ง ก็ได้