Page 218 - kpi12821
P. 218
แนวทางปรับปรุงกฏหมายเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง
สมาคมการค้า หอการค้า วิสาหกิจชุมชน ฯลฯ ต่างก็มีบทบัญญัติในทำนองเดียวกันนี้ 15
ดังนั้น พรรคการเมืองซึ่งเป็นการรวมกลุ่มกันของบุคคลเพื่อสร้างเจตจำนง
ทางการเมืองของประชาชนก็ย่อมมีเหตุที่จะสิ้นสุดลงตามลักษณะธรรมชาติของการรวม
กลุ่มได้ โดยกฎหมายพรรคการเมืองฉบับปัจจุบันเรียกว่า “การสิ้นสภาพความเป็น
พรรคการเมือง”
1.3 หลักการสิ้นสภาพพรรคการเมืองไม่ขัดหรือแย้งต่อ
รัฐธรรมนูญ
โดยทั่วไป แม้หลักการสิ้นสภาพพรรคการเมืองเป็นมาตรการที่จำกัด
เสรีภาพในการจัดตั้งพรรคการเมืองและดำเนินกิจกรรมทางการเมือง แต่ก็กระทำโดย
อาศัยอำนาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายคือ มาตรา 91 ของกฎหมายประกอบ
รัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง มีผลใช้บังคับเป็นการทั่วไป มิได้มุ่งหมายให้ใช้บังคับ
แก่กรณีใดกรณีหนึ่งหรือบุคคลใดบุคคลหนึ่งเป็นการเฉพาะเจาะจง สอดคล้องกับ
ลักษณะธรรมชาติในเรื่องการสิ้นสุดลงของการรวมกลุ่ม กระทำเท่าที่จำเป็น และมิได้
1 กระทบกระเทือนสาระสำคัญแห่งเสรีภาพ จึงไม่ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ 16
นอกจากนี้ เมื่อศึกษาเปรียบเทียบกับกฎหมายพรรคการเมืองของ
ต่างประเทศ โดยเฉพาะประเทศที่บังคับให้พรรคการเมืองต้องจดทะเบียนหรือจดแจ้ง
การจัดตั้งจึงจะมีสถานะนิติบุคคลและสามารถดำเนินการในฐานะพรรคการเมืองตาม
กฎหมายได้ ก็พบมาตรการที่เทียบเคียงได้กับหลักการสิ้นสภาพพรรคการเมืองตาม
กฎหมายไทย อาทิ เกาหลีใต้มีการเพิกถอนออกจากทะเบียน (Revocation of
Registration) เอกวาดอร์ – การยกเลิกการจดทะเบียน (Cancellation of
Registration) นอรเวย์ – การปลดออกจากทะเบียน (Deregistration) รัสเซีย – การ
17
15 โปรดดู ป.พ.พ., ม. 1055 (1) (2) (3) และ ม. 1057 (2) (3) – ห้างหุ้นส่วนสามัญ; ป.พ.พ., ม.1236 (1)
(2) (3) และ ม. 1237 (2) (3) (4) – บริษัท; พรบ. บริษัทมหาชนจำกัด พ.ศ. 2535, ม. 154 (1) และ ม. 155 (2)
(3); พรบ. สหกรณ์ พ.ศ. 2542, ม. 70 (1) (2) (3) และ ม. 71; พรบ. แรงงานสัมพันธ์ พ.ศ. 2518, ม. 82 (1) (2),
ม. 83 (2) (3), และ ม. 111; พรบ. สมาคมการค้า พ.ศ. 2509, ม. 36 (3), ม. 37 (1) (2) (3); พรบ. หอการค้า
พ.ศ. 2509, ม. 43 (3) และ ม. 44 (1); และพรบ. ส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนพ.ศ. 2548, ม. 8 เป็นต้น
16 ร.ธ.น., ม. 29 และ ม. 65
17 แต่การปลดออกจากทะเบียนพรรคการเมืองที่ว่านี้ ไม่กระทบสถานะนิติบุคคลของพรรคการเมือง
เนื่องจาก ก่อนที่พรรคการเมืองในนอร์เวย์จะลงทะเบียนเพื่อใช้ชื่อพรรคการเมืองในการเลือกตั้งได้นั้นต้องจด
ทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคลกับสำนักงานทะเบียนนิติบุคคลแล้วเท่านั้น โปรดดู Norway: ACT 2005-06-17 no.
102: Act on certain aspects relating to the political parties, § 2 และ § 5.
