Page 216 - kpi12821

แนวทางปรับปรุงกฏหมายเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง

และประการสุดท้าย การยอมรับให้รัฐมีอำนาจจำกัดเสรีภาพในการจัดตั้ง

พรรคการเมืองและดำเนินกิจกรรมทางการเมืองได้ ทั้งในเรื่องการจดทะเบียนจัดตั้ง การ
แทรกแซงกิจการภายในของพรรคการเมืองเพื่อธำรงไว้ซึ่งความเป็นประชาธิปไตยใน
พรรคการเมือง และการยุบเลิกพรรคการเมืองนั้น สอดคล้องกับแนวบรรทัดฐานของ
ศาลรัฐธรรมนูญหลายประเทศ อาทิ สเปน เกาหลีใต้ โรมาเนีย มาเซโดเนีย ฯลฯ ซึ่งเคย
วินิจฉัยไว้ว่า เสรีภาพในการจัดตั้งพรรคการเมืองมิใช่เสรีภาพเด็ดขาดที่รัฐจะจำกัดมิได้ 11

ด้วยเหตุนี้ การที่กฎหมายพรรคการเมืองกำหนดให้พรรคการเมืองต้อง
จดทะเบียนหรือต้องดำเนินการบางอย่างเพื่อดำรงสถานะความเป็นพรรคการเมืองไว้ก็ดี

การกำหนดหน้าที่ให้พรรคการเมืองต้องปฏิบัติ เช่น จัดส่งรายงานการดำเนินกิจการใน
รอบปีหรือจัดทำบัญชีเผยแพร่ต่อสาธารณะก็ดี การกำหนดขั้นตอนการดำเนินงาน
ภายในพรรคการเมืองเพื่อส่งเสริมความเป็นประชาธิปไตยในพรรคก็ดี หรือการกำหนด

เหตุยุบเลิกพรรคการเมืองก็ดี จึงมิได้ขัดต่อรัฐธรรมนูญในตัวเอง (per se unconstitutional)
ทั้งนี้ เว้นแต่จะเป็นการจำกัดเสรีภาพนอกกรอบวัตถุประสงค์หรือเงื่อนไขที่รัฐธรรมนูญ
เปิดช่องไว้เกินความจำเป็น และกระทบต่อสาระสำคัญแห่งเสรีภาพ จนขัดต่อหลักความ
12
ได้สัดส่วน
1
1.2 การสิ้นสภาพเป็นลักษณะธรรมชาติของการรวมกลุ่ม

โดยปกติ การรวมกลุ่มของบุคคลเป็นไปตามธรรมชาติของมนุษย์ที่เป็นสัตว์

สังคม ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้โดยไม่จำต้องอาศัยอำนาจรัฐรับรองสถานะ “การรวมกลุ่ม” แต่
อย่างใด อย่างไรก็ตาม เพื่อให้ “กลุ่ม” มีสิทธิหน้าที่แยกต่างหากจากบุคคลซึ่งประกอบ
กันอยู่ในกลุ่ม กฎหมายจึงถูกบัญญัติขึ้นเพื่อรับรองการรวมกลุ่มบางอย่างโดยสมมติให้
“กลุ่ม” ให้มีสถานะเป็น “นิติบุคคล” เป็นผู้ทรงสิทธิตามกฎหมายเฉกเช่นเดียวกับ

11 เช่น Spain: S.T.C., Mar. 12, 2003. (No. 48/2003); South Korea: 18-1(A) KCCR 402,
2004Hun-Ma246, March 30, 2006; Romania: Decision N 35 of April 2, 1996 on the
o
Constitutionality of Certain Provisions of the Law on Political Parties, published in the
“Monitorul Official”/”Official Gazette” of Romania, Part I, n 75 of April, 11, 1997; Macedonia:
o
Constitutional Court U.br.23/2007 (02-05-2007) Sluzbenvesnikna Republika Makedonija (Official
Gazette), 60/2007, 16.05.2007.

12 Venice Commission, Guidelines on Legislation on Political Parties: Some Specific
th
Issues, adopted by the Venice Commission at its 58 Plenary Session (12 – 13 March 2004),
CDL-AD (2004), § B.