Page 132 - kpi12821

แนวทางปรับปรุงกฏหมายเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง

5.2 การห้ามมิให้มีพรรคการเมืองอื่นแทนที่พรรคที่ถูกยุบไป

กฎหมายกำหนดให้ศาลรัฐธรรมนูญสั่งห้ามมิให้มีการจัดตั้งหรือใช้องค์กร
160
อื่นแทนที่พรรคการเมืองที่ถูกยุบไป โดยในการพิจารณาว่า พรรคการเมืองหรือ
องค์กรอื่นใดมีลักษณะเป็นองค์กรแทนที่ (Ersatz - Substitute Organization) หรือไม่
นั้น จะพิเคราะห์จากอุดมการณ์ เป้าหมาย และกิจกรรมของพรรคการเมืองหรือองค์กร
นั้นๆ และจากพฤติการณ์ต่างๆ ของสมาชิก

หากองค์กรแทนที่เป็นพรรคการเมืองที่มีอยู่แล้วก่อนวันที่ศาลรัฐธรรมนูญมี
คำวินิจฉัยยุบพรรค หรือเป็นพรรคการเมืองที่มีสมาชิกเป็น ส.ส. ในสภาผู้แทนราษฎร
แห่งสหพันธ์หรือในสภามลรัฐ กรณีดังกล่าวจะอยู่ในเขตอำนาจของศาลรัฐธรรมนูญแห่ง
สหพันธ์ โดยจะนำกระบวนการยุบพรรคการเมืองในกรณีปกตินับแต่ขั้นตอนการริเริ่ม

เสนอคำร้องไปจนถึงขั้นตอนการบังคับคดีมาใช้โดยอนุโลม ซึ่งที่ผ่านมามีเพียง
161
พรรคการเมืองเดียวคือ พรรค KPS (Kommunistische Partei Saar – Saarland
Communist Party) ที่ถูกยุบตามกระบวนการนี้ เนื่องจากเป็นพรรคที่เข้ามาแทนที่
พรรค KPD ซึ่งถืออุดมการณ์ลัทธิคอมมิวนิสต์เช่นเดียวกัน แม้ว่า ณ ขณะเวลาที่ศาล

100 รัฐธรรมนูญสั่งยุบพรรค KPD ไปนั้น ดินแดนมลรัฐ Saarland ที่พรรคดังกล่าวตั้งอยู่ยัง
ไม่ได้ถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนีเลยก็ตาม 162

อย่างไรก็ดี หากเป็นพรรคการเมืองอื่นนอกเหนือจากที่กล่าวมาข้างต้นหรือ
เป็นองค์กรอื่นที่อยู่ภายใต้บทนิยามคำว่า “สมาคม” ตามกฎหมายว่าด้วยสมาคม
163
อันได้แก่ (ก) พรรคการเมืองที่จัดตั้งขึ้นภายหลังวันที่ศาลรัฐธรรมนูญสั่งยุบพรรค
164
ต้นแบบดั้งเดิม (Original Party) และมิได้มี ส.ส. ในสภา (ข) องค์กรอื่นๆ ที่ถือเป็น
161 PartG, § 33 (2); Jörn Ipsen, เรื่องเดิม, น. 232.

162 BVerfGE 6, 300 (306 – 309); พรรค KPS จัดตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1946 และมี ส.ส. ในสภาของมลรัฐ
Saarland 2 คน แต่ทั้งนี้ มีข้อสังเกตว่า นับแต่คดีพรรค KPS ในปี ค.ศ. 1957 เป็นต้นมา รัฐบาลแห่งสหพันธ์ไม่ได้
ดำเนินการใดๆ เพื่อยุบพรรคการเมืองที่มีอุดมการณ์คอมมิวนิสต์ในฐานะองค์กรแทนที่พรรค KDP อีกเลย ดังเช่น
พรรคคอมมิวนิสต์เยอรมัน หรือ DKP (Deutsche Kommunistische Partei–German Communist Party) ที่
ตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1698 ในทางตรงกันข้าม กลับมีความพยายามที่จะยุบองค์กรแทนที่พรรคนาซีมาอย่างต่อเนื่อง
ตลอดมา. โปรดดู Paul Franz, เรื่องเดิม, น. 63 ในเชิงอรรถที่ 68; Dan Gordon, เรื่องเดิม, น. 375 – 376,
และ Walter F. Murphy and Joseph Tanenhaus, เรื่องเดิม, น. 626.
163 BVerfGE 13, 174 (176-177) อ้างถึงใน David P. Currie, เรื่องเดิม, น. 220.

164 ด้วยเหตุที่ พรรค NPD ซึ่งมีอุดมการณ์ในแนวเดียวกันกับพรรคนาซี ดังคำเรียก neo-Nazi ในบรรดา
สื่อมวลชน มี ส.ส. ในสภาผู้แทนราษฎรระดับมลรัฐในหลายมลรัฐ อาทิ ในการเลือกตั้งสภาของมลรัฐ Saxony
เมื่อปี ค.ศ. 2004 มี ส.ส. 8 ที่นั่ง เมื่อปี ค.ศ. 2009 ได้ ส.ส. 4 ที่นั่ง หรือในการเลือกตั้งสภาของมลรัฐ
Mecklenburg - Vorpommern เมื่อปี ค.ศ. 2006 ได้ ส.ส. 6 ที่นั่ง ส่งผลทำให้ไม่อาจใช้กฎหมายว่าด้วยสมาคม
สั่งยุบพรรค NPD ได้ หากแต่จะต้องเสนอคำร้องไปยังศาลรัฐธรรมนูญตามกระบวนการยุบพรรคกรณีปกติเท่านั้น