Page 73 - kpiebook67011

72 ประชาธิปไตยในความคิดของฮันนาห์ อาเรนดท์

ในฐานะสัตว์การเมืองของอาเรนดท์หมายถึงบุคคลที่เข้าเกี่ยวข้องกับกิจการสาธารณะภายใต้การรองรับ

123
ของสถาบันการเมืองอย่างจริงจังและมีความรับผิดชอบ ในแง่นี้อาเรนดท์จึงมีความเห็นเกี่ยวกับรัฐและ
การเมืองในลักษณะที่ตรงกันข้ามกับนักทฤษฎีทางสังคมอื่น ๆ ร่วมสมัย ตัวอย่างเช่นรองสิแยร์ (Jacques

Ranciere) ที่มองรัฐและสถาบันทางการเมืองในฐานะของสิ่งกดขี่เสรีภาพของผู้คนไว้และมีความเห็นว่า
124
เสรีภาพรวมถึงประชาธิปไตยที่แท้จริงไม่สามารถถือก�าเนิดในรัฐได้ เพราะส�าหรับอาเรนดท์แล้ว
การมีสถาบันทางการเมืองต่างหากที่จะสามารถช่วยรักษาเสรีภาพและพื้นที่ส�าหรับการแสดงตนทาง
การเมืองไว้ให้กับสมาชิกในสังคมการเมืองนั้น

ท่ามกลางกระแสการปฏิวัติและความไม่พอใจต่อรัฐที่สะพัดไปทั่วโลกในช่วงศตวรรษที่ 20

อาเรนดท์ มองว่าวิกฤตการณ์ของรัฐบาลผู้แทนในที่ต่าง ๆ นั้นเกิดจากสาเหตุส�าคัญสองประการได้แก่
1) การขาดสถาบันทางการเมืองที่ยอมให้ประชาชนเข้ามีส่วนร่วมอย่างแท้จริง และ 2) “โรคร้าย” สองชนิด
อันได้แก่ การท�าให้เป็นระบบราชการและแนวโน้มของระบบพรรคการเมืองสองพรรคที่ไม่ได้สามารถเป็น

ตัวแทนของใครที่ก่อให้เกิดปัญหากับระบบพรรคการเมืองขึ้น โดยอาเรนดท์เอง สนับสนุนการปฏิวัติ
125
แบบอเมริกา เพราะมองว่าภายหลังปฏิวัติทั่วโลก จิตวิญญาณการปฏิวัติกลับไม่ได้ถูกจัดเก็บเอาไว้
ทั้งในสถาบันการเมืองใหม่และในรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่เกิดขึ้น ในขณะที่การปฏิวัติอเมริกันเป็นการปฏิวัติ
ที่ประสบผลส�าเร็จมากที่สุด เพราะเป็นการปฏิวัติเดียวที่มีเป้าหมายสูงสุดของผู้ท�าการปฏิวัติอยู่ที่

การสร้างรัฐธรรมนูญหรือระบอบการเมืองในฐานะของการเป็นพื้นที่แห่งเสรีภาพอันเป็นสาธารณะ กล่าวคือ

เป็นระบอบที่สถาบันการเมืองเอื้อให้มีการปกครองตนเองของพลเมือง ผ่านการปกครองส่วนท้องถิ่น
ที่สืบแบบแผนมาจากการมีสภาท้องถิ่น (town hall) ซึ่งมีมาตั้งแต่ก่อนมีการปฏิวัติ (220 - 221)
ซึ่งการกระท�าดังกล่าวท�าให้อาเรนดท์มองว่า การปฏิวัติอเมริกันสามารถเก็บจิตวิญญาณการปฏิวัติ

เก็บเอาไว้ได้อย่างดี เพราะสามารถเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมและดูแลปกครองตัวเองได้

ยอมให้คนปกครองตนเองได้ แต่ในขณะเดียวกัน ก็ยังไม่ประสบความส�าเร็จสูงสุด หรือจะเรียกว่าได้ว่า
เป็นการประสบความส�าเร็จเพียงครึ่งทางก็ไม่ผิดนัก เพราะภายหลังการปฏิวัติ อเมริกากลับไม่ได้น�าเอา
แนวคิดแบบสภาท้องถิ่นมาด้วย

ดังนั้นแล้ว สัญญาทางการเมืองของอาเรนดท์ คือระบอบการเมืองที่ยังเก็บรักษาจิตวิญญาณ

แห่งการปฏิวัติไว้ได้ เพราะนั่นคือการเปิดโอกาสให้ประชาชน เข้ามามีส่วนร่วมและดูแลปกครองตนเองได้

เพราะท�าให้การแสดงตนเป็นกิจกรรมอันมีลักษณะเสรีสามารถท�าได้ต่อไป ซึ่งก็สอดคล้องกับการรักษาสัญญา
ส�าหรับอาเรนดท์ ที่ถูกน�าเสนอมาในรูปแบบของการมีโครงสร้างของระบอบการเมืองที่เอื้อให้ประชาชน

123 Jeremy Waldron, ‘Arendt’s Constitutional Politics’, in The Cambridge Companion to Hannah Arendt, ed.
Dana Villa, Cambridge Companions to Philosophy (Cambridge: Cambridge University Press, 2000), 202,
https://doi.org/10.1017/CCOL0521641985.011.
124 Jacques Rancière, Dissensus: On Politics and Aesthetics, trans. Steven Corcoran, Reprint edition
(London New York Oxford New Delhi Sydney: Bloomsbury Academic, 2015), 54.
125 Hannah Arendt, Crises of the Republic: Lying in Politics; Civil Disobedience; On Violence; Thoughts
on Politics and Revolution (New York, NY: Mariner Books Classics, 1972), 89.