Page 19 - kpiebook66024
P. 19
การตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ภายใต้ระบบรัฐสภา การตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ภายใต้ระบบรัฐสภา
การใช้อำนาจที่กล่าวถึงไปก่อนหน้านี้ แม้ว่าประเทศที่ปกครองในระบอบประชาธิปไตย
จะยึดถือหลักดังกล่าว และเชื่อว่าการแบ่งแยกการใช้อำนาจนิติบัญญัติ อำนาจบริหาร
และอำนาจตุลาการไปไว้กับองค์กรที่ต่างกันจะทำให้เกิดการใช้อำนาจในลักษณะที่
เป็นการใช้ “อำนาจยับยั้งอำนาจ” ซึ่งจะป้องกันไม่ให้เกิดการใช้อำนาจตามอำเภอใจ
จนก่อให้เกิดการละเมิดสิทธิเสรีภาพของประชาชนก็ตาม แต่ก็ไม่มีประเทศใดปรับใช้
ทฤษฎีดังกล่าวในลักษณะของทฤษฎีบริสุทธิ์ (Pure Theory) แต่ก็มีการปรับหลัก
ดังกล่าวให้เหมาะสมกับบริบททางการเมืองของตนทั้งสิ้น โดยการชี้ให้เห็นถึงลักษณะ
ระบบรัฐสภาของประเทศอังกฤษที่เป็นต้นแบบของระบบรัฐสภาในประเทศไทย กับทฤษฎี
ดังกล่าว จะทำให้เห็นมุมมองต่อการตีความทฤษฎีดังกล่าว และการปรับใช้ที่มากยิ่งขึ้น
บทที่ 3 : จะเป็นการกล่าวถึงระบบรัฐสภาในประเทศไทยที่เคยบัญญัติ
ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย เฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับการกำหนดกลไกของ
ระบบรัฐสภาที่ส่งผลต่อการตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร
โดยจะชี้ให้เห็นว่า ที่ผ่านมา รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยได้กำหนดมาตลอดว่า
ต้องให้ประมุขของฝ่ายบริหาร (นายกรัฐมนตรี) มาจากสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งมองใน
มุมหนึ่ง ก็คือ เมื่อฝ่ายบริหารมาจากฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหารจึงต้องอยู่ได้ด้วย
ความไว้วางใจของฝ่ายนิติบัญญัติ และฝ่ายนิติบัญญัติมีอำนาจควบคุมการบริหาร
ราชการแผ่นดินของฝ่ายบริหาร เช่น การตั้งกระทู้ถาม การอภิปราย และการขอ
อภิปรายไม่ไว้วางใจ แต่ในขณะเดียวกัน การกำหนดที่มาของฝ่ายบริหารดังกล่าว
ก็เท่ากับว่าฝ่ายบริหารกับเสียงข้างมากของรัฐสภาเป็นพวกเดียวกัน ซึ่งก่อให้เกิด
คำถามได้ว่า จะสามารถตรวจสอบถ่วงดุลหรือควบคุมการบริหารราชการแผ่นดิน
ในความเป็นจริงได้หรือไม่
อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่การประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุธศักราช 2517 ได้เกิดแนวคิดในการสร้างความเข้มแข็งให้แก่พรรคการเมือง เพื่อให้
พรรคการเมืองมีลักษณะเป็นสถาบันทางการเมืองที่ชัดเจนยิ่งขึ้น และกลายเป็นสถาบัน
ทางการเมือง “ตั้งต้น” ที่จะเป็นตัวเชื่อมระหว่างประชาชนกับสถาบันที่ใช้อำนาจ
ทางการเมืองอย่างรัฐสภา จึงได้เกิดการบัญญัติให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจะต้อง
สังกัดพรรคการเมือง จึงจะสามารถลงสมัครรับเลือกตั้งได้ อย่างไรก็ตาม ก่อนการ
ประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 การจัดตั้งรัฐบาล
ในประเทศไทยจะมีลักษณะเป็นรัฐบาลผสม จึงไม่ค่อยเกิดคำถามเกี่ยวกับการควบคุม
