Page 23 - kpiebook65057
P. 23
1. การเมืองภาคพลเมืองเพื่อแก้ปัญหาความเดือดร้อนของพลเมือง เป็น
การเมืองภาคพลเมืองที่ประชาชนบางกลุ่มได้รับผลกระทบจากนโยบายรัฐหรือ
กฎหมายที่มีปัญหา ทำให้เกิดการรวมตัวกันเพื่อออกมาเรียกร้องให้มีการแก้ไข
กฎหมายหรือนโยบายเพื่อลดผลกระทบ เช่น ปัญหาชาวบางกลอย กลุ่มชาติพันธุ์
ชาวบ้านในอำเภอจะนะ กลุ่มสมัชชาคนจน เขื่อนปากมูล กลุ่มสมัชชาเกษตรกร
รายย่อย เป็นต้น พลเมืองกลุ่มนี้เป็นพลเมืองที่เข้ามามีส่วนร่วมในการปกป้องชุมชน
จากแผนพัฒนาหรือนโยบายรัฐ เรียกร้องให้เกิดการปกป้องสิทธิชุมชน ทั้งนี้ ปัจจัยที่
ก่อให้เกิดการรวมกลุ่มเกิดจากปัจจัยภายนอก เช่น นโยบายและกฎหมายที่มีปัญหา
และส่งผลกระทบต่อชุมชน ทำให้พลเมืองลุกขึ้นเพื่อเรียกร้องให้รัฐแก้ไขปัญหา
ให้กับชุมชน
2. การเมืองภาคพลเมืองในเชิงสร้างสรรค์ คือ การเมืองที่ชุมชนเต็มไปด้วย
พลเมืองที่มีความกระตือรือร้น (active citizen) และมีความตื่นตัวทางการเมืองสูง
เป็นกลุ่มพลเมืองที่มีสำนึกทางการเมืองที่ต้องการเข้าไปมีส่วนร่วมกับการใช้อำนาจรัฐ
เช่น การเข้าไปมีส่วนร่วมในการกำหนดทิศทางการพัฒนาในชุมชน โดยไม่ได้เกิดจาก
แรงกดดันจากภายนอก แต่เป็นพลเมืองที่ตื่นรู้และตระหนักถึงหน้าที่พลเมืองในสังคม
ประชาธิปไตย ที่จะต้องเข้าไปมีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงสังคมให้ดีขึ้น ปัจจัยที่ส่งผล
ให้เกิดการเมืองภาคพลเมืองในเชิงสร้างสรรค์ เช่น ปัจจัยในด้านค่านิยมทางการเมือง
กล่าวคือ หากพลเมืองมีค่านิยมทางการเมืองที่สนับสนุนส่งเสริมระบอบประชาธิปไตย
สนับสนุนการเข้าไปมีส่วนร่วมในการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ การมีส่วนร่วม
ในกระบวนการทางนโยบายสาธารณะก็จะกระตุ้นให้เกิดพลเมืองต้องการเข้าไป
มีส่วนร่วมทางการเมือง ตลอดจนปัจจัยในด้านการจัดสรรอำนาจหรือโครงสร้างอำนาจ
ตามกรอบรัฐธรรมนูญที่เป็นสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวย (enabling environment)
ให้เกิดการมีส่วนร่วมทางการเมืองของพลเมือง เช่น รัฐธรรมนูญ 2540 ที่มีการรับรอง
สิทธิเสรีภาพเอาไว้ในรัฐธรรมนูญเพื่อให้มีการคุ้มครองการใช้สิทธิเสรีภาพของ
ประชาชน ก็จะกระตุ้นให้พลเมืองเข้าไปมีส่วนร่วมทางการเมืองได้อย่างเต็มที่
XXII
