Page 229 - kpiebook65043
P. 229
สรุปการประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 23 229
ประชาธิปไตยในภูมิทัศน์ใหม่
นั่นคืออาทิตย์มองว่า ในฝ่ายการเมืองเองก็ต้องมีการตรวจสอบการใช้อำนาจกันเอง เช่น
การตรวจสอบ รัฐบาลโดยรัฐสภา แต่ก็เป็นที่น่าสงสัยว่าที่ผ่านมา ศาลรัฐธรรมนูญเพิ่งมี
คำวินิจฉัยที่ส่งผลให้รัฐสภาสามารถใช้อำนาจในฐานะคณะกรรมาธิการเพื่อเรียกให้ฝ่ายบริหาร
มาซักถามตามกลไกการควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินได้น้อยลง ส่วนกลไกการตรวจสอบ
การใช้อำนาจนั้น มองว่าองค์กรที่ตรวจสอบการใช้อำนาจจะต้องเป็นอิสระ โดยกลไกการตรวจสอบ
การใช้อำนาจที่ไม่ใช่ฝ่ายการเมืองนี้ อาทิตย์ยังมองไปถึงการให้ประชาชนตรวจสอบการใช้
อำนาจของรัฐในกรณีดังกล่าวนี้ด้วย ซึ่งถ้าหากการตรวจสอบมีปัญหา ก็อาจทำให้เกิดการใช้
อำนาจเพื่ออ้างความมั่นคงไปกระทบสิทธิเสรีภาพของประชาชนได้
นอกจากนี้ ปริญญา เทวานฤมิตรกุล ได้สะท้อนความสัมพันธ์ระหว่างการใช้อำนาจ
เพื่อสร้างความมั่นคงหรือรักษาความมั่นคงของรัฐกับสิทธิเสรีภาพของประชาชนโดยเน้นที่มิติ
ของกระบวนการที่รัฐใช้อำนาจเพื่อสร้างความมั่นคง ทำให้สามารถสรุปได้ว่า การใช้อำนาจของรัฐ
อันเนื่องมาจากการอ้างความมั่นคงนั้น ถ้าหากยิ่งใช้อำนาจมาก สิทธิเสรีภาพของประชาชนก็จะ
ถูกจำกัดมากตามไปด้วย หรือก็คือ “อำนาจมากขึ้นเท่าไหร่ เสรีภาพก็ยิ่งหายไปเท่านั้น” และ
ยิ่งถ้าหากให้อำนาจรัฐในการจัดการเรื่องนี้มาก ประชาชนก็อาจจะยิ่งถูกสอดส่องจากรัฐมาก
ดังนั้น การหาดุลยภาพในเรื่องนี้ จึงควรเริ่มจากการกลับมาสู่จุดหมายที่ว่ารัฐจำเป็นจะต้อง
ปกป้องประชาชนจากภัยที่กระทบต่อความมั่นคงทั้งหลายเพื่อให้ประชาชนปลอดภัย
ด้วยเหตุนี้ ปริญญาจึงเสนอให้การหาจุดดุลยภาพจะต้องเริ่มจากแนวคิดที่ว่า “การรับรอง
สิทธิเสรีภาพเป็นหลัก และการจำกัดเป็นข้อยกเว้น” และจะต้องจำกัดอยู่เพียงที่ว่ารัฐสามารถ
ใช้อำนาจโดยอ้างเรื่องความมั่นคงของรัฐและกระทบต่อสิทธิเสรีภาพของประชาชนได้ ตราบเท่า
ที่การรักษาความมั่นคงนั้น เป็นไปเพื่อรักษาความปลอดภัยให้แก่ประชาชน และเครื่องมือ
สำคัญที่จะต้องใช้เพื่อสร้างสมดุลและจำกัดการใช้อำนาจรัฐในกรณีดังกล่าวนั้น ได้แก่
หนึ่ง หลักนิติธรรม (Rule of Law) ซึ่งหมายความว่าจะต้องมีการใช้กฎหมายจำกัดการใช้
อำนาจรัฐ นั่นคือ กฎหมายต้องกำหนดขอบเขตของการใช้อำนาจรัฐที่จะทำได้เพื่อสร้างหรือรักษา
ความมั่นคง และรัฐจะใช้อำนาจดังกล่าวได้เท่าที่กฎหมายกำหนดเท่านั้น สอง นอกจากอาศัย
หลักนิติธรรมแล้ว ก็จำเป็นจะต้องกำหนดกลไกในการแบ่งแยกการใช้อำนาจเพื่อให้มีการตรวจสอบ
การใช้อำนาจรัฐนั้นว่าสอดคล้องกับหลักนิติธรรมหรือไม่ โดยจะต้องมีการตรวจสอบถ่วงดุลที่ดี
โดยองค์กรที่มีความเป็นอิสระอย่างแท้จริง ซึ่งถ้าหากไม่มีกลไกทั้งสองดังกล่าว ก็มีแนวโน้มว่า
ผู้ใช้อำนาจอาจใช้อำนาจไปในทางรักษาผลประโยชน์ของตนเองได้
สถานการณ์สิทธิเสรีภาพของประชาชนกับความมั่นคงของรัฐ
ในปัจจุบัน
ในประเทศไทยปัจจุบันมีหลายกรณีที่เกิดการปะทะกันระหว่างการใช้อำนาจรัฐเพื่อสร้าง สรุปการประชุมกลุ่มย่อยที่ 5
ความมั่นคงกับการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน ซึ่งส่งผลให้เกิดการปะทะกันของแนวคิด
