Page 227 - kpiebook65043
P. 227
สรุปการประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 23 22
ประชาธิปไตยในภูมิทัศน์ใหม่
ให้การ “กระทบกระเทือนหรือเป็นอันตรายต่อความมั่นคงของรัฐ” เป็นเงื่อนไขในการจำกัดสิทธิ
เสรีภาพนั้น เพิ่งมีขึ้นในรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันนี้
ด้วยเหตุนี้ การกลับมาให้ความสนใจคำว่า “ความมั่นคงของรัฐ” ว่าแท้จริงแล้วหมายถึง
อะไรกันแน่ จึงกลายเป็นประเด็นที่ต้องมีการถกเถียงกันในการประชุมกลุ่มย่อยนี้ โดย ฐิตินันท์
พงษ์สุทธิรักษ์ ได้กล่าวถึงความมั่นคงในมุมที่ว่า ความมั่นคงนั้น หมายถึง ความอยู่รอดของรัฐ
และความมั่นคงก็มีสองมิติ คือ ความมั่นคงภายนอก และความมั่นคงภายใน โดยความมั่นคง
ภายนอกนั้น หมายถึงความมั่นคงของรัฐไทยต่อสถานการณ์โลกภายนอก ซึ่งก็จะมีลักษณะ
เป็นการกล่าวถึงความอยู่รอดของประเทศไทย ส่วนความมั่นคงภายในซึ่งเป็นบริบทของ
ความมั่นคงที่จะกล่าวถึงในการประชุมกลุ่มย่อยนี้ หมายถึง ความมั่นคงภายใน ซึ่งมักจะถูก
ตีความว่า เป็นความอยู่รอดของผู้มีอำนาจหรือของขั้วอำนาจ และในเมื่อความอยู่รอดของ
ผู้ทรงอำนาจเป็นสิ่งที่ไม่ตายตัวเนื่องจากมีการจัดสรรและแย่งชิงอยู่ตลอดเวลา และได้ชี้ให้เห็น
ปัจจัยของการสร้างความมั่นคงภายในหรือความอยู่รอดของผู้มีอำนาจว่าได้แก่ กระบวนการ
เข้าสู่อำนาจของผู้มีอำนาจ การรักษาอำนาจ การใช้อำนาจ และการขับเคลื่อนในการแสวงหา
อำนาจ และฐิตินันท์ก็เชื่อว่า ถ้าหากประเทศไทยมีภูมิทัศน์ทางการเมืองที่แน่นอนและตายตัว
มีการสร้างกลไกและกระบวนการที่ดีในการต่อรองเชิงอำนาจและเป็นกระบวนการที่ได้รับ
การยอมรับแล้ว ก็อาจจะมีการพูดเรื่องความมั่นคงของรัฐน้อยลง เพราะผู้มีอำนาจไม่จำเป็น
ต้องแก่งแย่งหรือชิงอำนาจกัน
อย่างไรก็ตาม ปริญญา เทวานฤมิตกุล ได้ชี้ให้เห็นประเด็นเกี่ยวกับความมั่นคงของรัฐ
อีกมุมหนึ่ง โดยอธิบายว่า คำว่า “ความมั่นคง” นั้น มีคำที่ใช้ในความหมายใกล้เคียงกันสองคำ
คือ Security และ Stability ซึ่งคำแรกคือ “ความมั่นคง” ซึ่งเป็นประเด็นที่จะถูกพูดถึง
ในการประชุมกลุ่มย่อยนี้ และคำหลังมักถูกใช้ในบริบทที่หมายถึง “เสถียรภาพ”
ทั้งนี้ คำว่า “ความมั่นคงของรัฐ” หรือที่มีการเรียกกันว่า State Security นั้น เป็นคำที่
ถูกใช้อ้างในการจำกัดสิทธิเสรีภาพเรื่อยมาตั้งแต่การเกิดเหตุการณ์ก่อการร้ายที่สหรัฐอเมริกา
ที่รู้จักกันในชื่อเหตุการณ์ “9/11” เพราะการก่อการร้ายดังกล่าวส่งผลให้รัฐบาลหลายประเทศ
รวมถึงรัฐบาลที่ของประเทศต้นแบบประชาธิปไตยอย่างสหรัฐอเมริกาหรือรัฐบาลในหลาย
ประเทศในภาคพื้นยุโรป ตรากฎหมายมาจำกัดสิทธิเสรีภาพบางประการของประชาชนโดยอ้าง
เหตุผลว่า “เพื่อความมั่นคงของรัฐ” และความจำเป็นที่จะต้องระวังและปราบปรามการก่อการร้าย
และเมื่อพิจารณาถึงส่วนนี้ ก็จะต้องพิจารณาต่อมาว่า “รัฐ” (ซึ่งถูกอ้างว่าเป็นเจ้าของ
ความมั่นคง) หมายถึงอะไร เวลาใช้คำว่า “ความมั่นคงของรัฐ” หมายถึงความมั่นคงของอะไร
หรือของใครกันแน่ ?
ในส่วนนี้ ปริญญาได้ชี้ให้เห็นว่าในทางกฎหมายมหาชนยุคปัจจุบันในประเทศที่ปกครอง สรุปการประชุมกลุ่มย่อยที่ 5
ด้วยระบอบประชาธิปไตยนั้น จะต้องเข้าใจก่อนว่า “รัฐ” และ “รัฐบาล” นั้น ถูกแยกออกจากกัน
