Page 163 - kpiebook65043
P. 163
สรุปการประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 23 163
ประชาธิปไตยในภูมิทัศน์ใหม่
มาผ่านระบบดิจิทัลหรือใช้สื่อดิจิทัลเป็นเครื่องมือ เช่น กรณีพรรค Podemos ของประเทศ
สเปน และพรรค Five Stars Movement (M5s) ของประเทศอิตาลี โดยทั้งสองพรรคนี้ได้ใช้
วิธีเปิดพื้นที่ออนไลน์และให้บุคคลที่สนใจซึ่งเป็นใครก็ได้ (ไม่ต้องเป็นสมาชิกพรรคก็ได้)
ได้เข้าไปลงทะเบียนและมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ของพรรคการเมือง
อย่างไรก็ตาม ทั้งนิธิและชนินทร เพ็ญสูตร ได้แสดงให้เห็นว่า แม้ว่าการใช้สื่อ
ออนไลน์จะกลายเป็นรูปแบบที่มีความสำคัญและมีบทบาทมากขึ้นเรื่อย ๆ ในการหาเสียงเลือกตั้ง
ก็จริง แต่การใช้สื่อออนไลน์ในการดำเนินกิจกรรมทางการเมืองก็มีข้อควรระวังโดยเฉพาะ
อย่างยิ่งประเด็นเกี่ยวกับความมั่นคงทางไซเบอร์ (Cyber security) ซึ่งเห็นได้อย่างชัดเจน
ในการเลือกตั้งของสหรัฐอเมริกา ใน ค.ศ. 2016 โดยมีการสร้างบัญชี (account) ปลอมเพื่อ
สนับสนุน Donald Trump หรืออาจจะมีการใช้สื่อเพื่อสร้างข่าวปลอม (Fake News)
ในลักษณะที่ทำให้เกิดการครอบงำหรือการจูงใจในทางที่ผิด นอกจากนี้ ยังอาจเกิดการใช้
สื่อดิจิทัลครอบงำความคิดได้อย่างการใช้อัลกอริทึม เป็นต้น
นอกจากนี้ Aim Sinpeng ยังได้ศึกษาวิจัยถึงการใช้สื่อโซเชียลซึ่งถือเป็นผลผลิต
ของเทคโนโลยีดิจิทัลกับพรรคการเมือง โดย Aim ได้กล่าวถึงทฤษฎีการหาเสียงโดยใช้
สื่อโซเชียลว่ามีข้อน่าสังเกตที่น่าสนใจ 3 ประการ คือ
1) การหาเสียงผ่านสื่อโซเชียลจะเป็นการหาเสียงที่เน้นการแสดงออกของตนเอง
และเชิญชวนให้บุคคลมาร่วมกิจกรรมกันมาก ๆ ตลอดจนทำให้คนเข้ามามีส่วนร่วม (engage)
ให้มาก และถ้าหากมีคนมีส่วนร่วมมาก ลำดับของหน้านั้น (Page) ในช่องทางนั้นก็จะยิ่งอยู่ใน
ลำดับที่สูง
2) การหาเสียงผ่านสื่อโซเชียลมักจะเป็นการสื่อสารแบบประชานิยม หรือก็คือ
การพูดและการใช้ถ้อยคำที่มีการสื่อถึงอารมณ์อย่างชัดเจนเพื่อให้คนอ่านรู้สึกว่าอยากแบ่งปัน
(share) เนื้อหานั้น ๆ ไม่ว่าคนที่เลือกกดแบ่งปันเนื้อหานั้นจะแบ่งปันเพราะชอบ หรือไม่ชอบ
เห็นด้วย หรือไม่เห็นด้วย กับเนื้อหานั้นก็ตาม
3) การใช้สื่อดิจิทัลของทุกประเทศย่อมเกิดความไม่เสมอภาคกันเป็นธรรมดา
(Digital Inequality) ด้วยเหตุนี้ แต่ละประเทศจึงมีกลุ่มคนที่ใช้สื่อโซเชียลแต่ละอย่างไม่เหมือนกัน
เช่นบางประเทศอาจจะชอบ Facebook หรือบางประเทศอาจจะนิยม Tik Tok เป็นต้น ดังนั้น
การหาเสียงผ่านสื่อโซเชียลของผู้สมัครรับเลือกตั้ง ก็อาจจะต้องดูด้วยว่ากลุ่มเป้าหมายหลัก
ที่ต้องการส่งสารเพื่อหาเสียงเป็นใคร และใช้สื่อโซเชียลอะไร เป็นต้น
ทั้งนี้ Aim ได้ทำการศึกษาการใช้สื่อโซเชียลเพื่อหาเสียงในประเทศไทยช่วงการเลือกตั้ง
พ.ศ. 2562 โดยจากการศึกษาในภาพรวมของการใช้สื่อโซเชียล พบว่าพรรคที่มีการถ่ายทอดสด สรุปการประชุมกลุ่มย่อยที่ 1
ผ่านเฟซบุ๊ค (Facebook live) คือ พรรคอนาคตใหม่ ส่วนพรรคที่มีคนติดตาม (follow)
และมีส่วนร่วมสูงมาก ๆ ก็คือ พรรคเพื่อไทย นอกจากนี้ Aim ยังได้สนใจศึกษากรณีของ