Page 162 - kpiebook65043
P. 162
162 สรุปการประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 23
ประชาธิปไตยในภูมิทัศน์ใหม่
จากสภาพของพรรคการเมืองที่กล่าวมาทั้งหมดข้างต้น นิธิได้ชี้ชวนให้พิจารณาถึง
ปรากฏการณ์ทางสังคมที่เกิดขึ้นและส่งผลให้เกิดความท้าทายต่อพรรคการเมือง
๏ พรรคการเมืองกับโลกดิจิทัล : เพราะโลกเข้าสู่ยุคดิจิทัลพรรคการเมืองเลยต้อง
ปรับตัว หรือเพราะพรรคการเมืองต้องปรับตัวจึงต้องเข้าสู่โลกดิจิทัล ?
นิธิได้สะท้อนภาพให้เห็นว่าสื่อดิจิทัลและพรรคการเมืองนั้น ได้ส่งผลกระทบ
ต่อพรรคการเมือง โดยในมุมหนึ่งนั้นการใช้สื่อดิจิทัลได้เข้ามามีบทบาทต่อความเปลี่ยนแปลงของ
สังคมโดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงที่เกิดวิกฤตโรคระบาดโควิด - 19 เนื่องจากช่วงเวลาที่เกิดโรคระบาด
ดังกล่าวนั้นทำให้การพบปะของผู้คนไม่สามารถทำได้อย่างปกติ แต่จะต้องพบปะผ่านโลกออนไลน์
จนอาจกล่าวได้ว่า โลกออนไลน์หรือสื่อดิจิทัลได้เข้ามามีบทบาทและส่งผลให้เกิดปรากฏการณ์
ใหม่ ๆ ในสังคมเป็นอย่างมาก คือ หนึ่ง ทำให้เกิดเส้นแบ่งที่ชัดเจนในหลาย ๆ มุม ไม่ว่าจะ
เป็นเส้นแบ่งของกลุ่มคนที่เสพสื่อต่างกันอย่างกลุ่มคนที่สามารถเข้าถึงสื่อดิจิทัลได้ และกลุ่มคน
ที่ไม่สามารถเข้าถึงสื่อดิจิทัลได้ (Digital Divide) และการแบ่งขั้วทางความคิดและการเมือง
สืบเนื่องจากมีชนิดของสื่อให้เลือกเสพมากมาย และประชาชนแต่ละรุ่นแต่ละวัยก็เลือกที่จะเสพ
สื่อต่างชนิดกัน ทำให้เกิดการแบ่งแยกขั้วทางความคิดของคนต่างรุ่นที่ชัดเจน (Generational
Earthquake) และความต่างเหล่านี้เองก็จะสะท้อนภาพในการสนับสนุนพรรคการเมือง
ที่แตกต่างกันระหว่างกลุ่มคนที่เข้าถึงสื่อได้ต่างกันหรือเสพสื่อต่างชนิดกัน และสอง การเกิดขึ้น
ของโลกดิจิทัลก็ทำให้เกิดการรวมกลุ่มในอีกรูปแบบหนึ่งจนส่งผลให้เกิดสิ่งที่เรียกว่า
“Echo Chamber” นั่นคือ กลุ่มคนที่คิดเหมือนกันก็จะพูดและฟังกันเองมากกว่าจะไปฟังสิ่งที่
คนอีกกลุ่มคิด เราเห็นภาพนี้ได้อย่างชัดเจนจากการรวมกลุ่มผ่านแอปพลิเคชันอย่างคลับเฮาส์
(Club House) หรือผ่านการรวมกลุ่มอื่น ๆ ที่จะเป็นการแลกเปลี่ยนระหว่างกลุ่มคนที่คิด
เหมือนกันหรือมีความเห็นไปในทางเดียวกัน ยิ่งกว่านั้น โลกดิจิทัลยังมีสิ่งที่เรียกว่า
“Algorithm” ซึ่งเป็นการดึงเอาสิ่งที่เราสนใจหรือเปิดเข้าไปดูบ่อย ๆ ขึ้นมานำเสนอให้ผู้รับสาร
ทั้งสองสิ่งนี้ได้ก่อให้เกิดความเป็นปัจเจกหรือความสนใจเฉพาะกลุ่มที่มากยิ่งขึ้น และ
ทำให้ประชาชนเรียกร้องให้มีการตอบสนองความต้องการแบบเฉพาะ ซึ่งสิ่งเหล่านี้ได้ส่งผลต่อ
พรรคการเมืองในลักษณะที่ว่าพรรคการเมืองอาจจะต้องตอบสนองต่อประชาชนแบบมีรายละเอียด
เฉพาะกลุ่มมากยิ่งขึ้น หรือเปลี่ยนนโยบายและวิธีการในการหาเสียงและรักษาฐานเสียง
ในอีกมุมหนึ่ง นิธิได้สะท้อนให้เห็นว่า สืบเนื่องจากความเจริญก้าวหน้าทางสื่อดิจิทัล
และเทคโนโลยีสารสนเทศที่กล่าวมาข้างต้น ตลอดจนสถานการณ์วิกฤตโรคระบาดที่ส่งผล
สรุปการประชุมกลุ่มย่อยที่ 1 กล่าวไปตอนต้นว่าประชาชนมีความเชื่อถือพรรคการเมืองลดลง และพรรคการเมืองก็เชื่อมโยง
ให้การใช้สื่อออนไลน์เป็นสิ่งที่จำเป็นมากยิ่งขึ้น ประกอบกับสถานการณ์พรรคการเมืองดังที่ได้
กับประชาชนได้น้อยลงอยู่แล้ว ด้วยเหตุนี้ พรรคการเมืองจึงจำเป็นต้องปรับตัวโดยนำ
สื่อดิจิทัลมาใช้ประโยชน์ในการขยายช่องทางการมีส่วนร่วมของประชาชนกับพรรคการเมือง
ให้มากยิ่งขึ้น ซึ่งมีกรณีศึกษาหลายกรณีที่สะท้อนให้เห็นว่าพรรคการเมืองบางพรรคได้ก่อตัวขึ้น
