Page 29 - kpiebook64014

รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ2 “บทบัญญัติทางกฎหมายเพื่อการป@องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำใหFบุคคลสูญหาย” สถาบันพระปกเกลFา

พิจารณาคดีของศาลอาญาระหว<างประเทศในคดี Lubanga ศาลได;อ;างถึงหลักความถูกต;องตามกฎหมายเพื่อ

โต;แย;งข;อต<อสู;ของฝƒายจำเลยที่ว<าจำเลย (Thomas Lubanga) ไม<อาจคาดหมายได;ว<าการใช;ทหารเด็กเป_นความผิด
อาญาโดยสภาพ โดยศาลได;กล<าวว<าศาลมิได;ละเมิดหลักความถูกต;องตามกฎหมายเนื่องจากศาลได;พิจารณา

พฤติการณ,แห<งคดีนี้บนพื้นฐานของกฎหมายลายลักษณ,อักษรที่รัฐภาคีได;เห็นชอบให;มีอยู<ในธรรมนูญกรุงโรมแล;ว

89
ในขณะที่มีการกระทำผิดเกิดขึ้น
ดังนั้น ประเทศไทยจึงควรกำหนดให;การทรมานหรือการบังคับให;หายสาบสูญเป_นความผิดในทางอาญาใน

ลักษณะที่สอดคล;องกับหลักความถูกต;องตามกฎหมายซึ่งประกอบด;วยเงื่อนไข 4 ประการ คือ 1) ต;องบัญญัติเป_น
ลายลักษณ,อักษรให;เป_นความผิดในทางอาญา (Lex scripta) 2) ต;องไม<มีผลบังคับใช;ย;อนหลัง (Lex praevia) 3)

ต;องกำหนดองค,ประกอบความผิดและโทษให;ชัดเจน (Lex certa) และ 4) ต;องตีความอย<างเคร<งครัด (Lex stricta)
ดังนี้

2.2.1.1 ต.องบัญญัติเปfนลายลักษณhอักษรให.เปfนความผิดในทางอาญา

หลัก Lex scripta ทำหน;าที่ห;ามการบังคับใช;กฎหมายอาญาที่มิได;บัญญัติไว;เป_นลายลักษณ,อักษร

(Non-statutory) ไว;ก<อนแล;วในขณะที่มีการกระทำ ดังนั้น ในการกำหนดให;การทรมานหรือการบังคับให;หาย
สาบสูญเป_นความผิดในทางอาญา รัฐจะต;องบัญญัติเป_นลายลักษณ,อักษรให;การกระทำดังกล<าวเป_นความผิดภายใต;

กฎหมายอาญาเสียก<อนจึงจะสามารถเอาผิดผู;ที่กระทำการดังกล<าวได; ซึ่งตรงกับหลักการ nullum crimen sine
lege หรือ “ไม<มีความผิดถ;าไม<มีกฎหมายกำหนด” โดยกติกา ICCPR ได;บัญญัติรับรองหลักการนี้ไว;ชัดเจนในข;อ

15(1) ว<า “บุคคลย<อมไม<ต;องรับผิดทางอาญา เพราะกระทำหรืองดเว;นกระทำการใด ซึ่งในขณะที่กระทำไม<เป_น

ความผิดอาญาตามกฎหมายภายในหรือกฎหมายระหว<างประเทศ” และสอดคล;องกับธรรมนูญกรุงโรมข;อ 22(1)
90
ว<า “บุคคลไม<ต;องรับผิดในทางอาญาภายใต;ธรรมนูญนี้ เว;นแต<ในขณะที่กระทำการดังกล<าว การกระทำนั้นเป_น

91
อาชญากรรมภายใต;เขตอำนาจศาลแล;ว”
2.2.1.2 ต.องไมcมีผลบังคับใช.ย.อนหลัง

หลัก Lex praevia ทำหน;าที่ห;ามการบังคับใช;กฎหมายอาญาในลักษณะที่มีผลย;อนหลังไปก<อนที่
กฎหมายอาญานั้นจะมีผลใช;บังคับ ดังนั้น ในการบังคับใช;กฎหมายอาญาในฐานความผิดเกี่ยวกับการทรมานหรือ

การบังคับให;หายสาบสูญ รัฐจะต;องคำนึงถึงวันที่กฎหมายอาญานั้นมีผลใช;บังคับ และไม<ย;อนหลังไปบังคับใช;กับ

การกระทำที่เกิดขึ้นก<อนวันดังกล<าว โดยนอกจากจะสอดคล;องกับกติกา ICCPR ข;อ 15(1) แล;ว ยังสอดคล;องกับ

89 Situation in the Democratic Republic of the Congo, in the case of the Prosecutor v. Thomas Lubanga Dyilo, ICC-01/04-
01/06, International Criminal Court (ICC) (2012), para. 303.
90 Supra Note 11, ICCPR, Art. 15(1).
91 United Nations General Assembly, Rome Statute of the International Criminal Court (last amended 2010) (1998),
(Rome Statute), Art. 22(1).

29