Page 56 - kpiebook63014
P. 56
55
อีกมิติหนึ่งของความอ่อนแอของรัฐไทยที่สำาคัญยิ่งไม่ใช่เรื่องประสิทธิภาพแต่เป็นเรื่องของการ
ให้บริการแก่ประชาชน เวียงรัฐยกตัวอย่าง “นับตั้งแต่เสือฝ้ายตั้งตัวเป็นผู้พิพากษาไกล่เกลี่ยข้อขัดแย้ง
จวบจนถึงวันที่ท่านก�านันผู้ยิ่งใหญ่เปิดบ้านของตัวเป็นศูนย์บริการแบบ One Stop Service คือ มีตั้งแต่
ฝากลูกเข้าโรงเรียน ขอยืมเงิน รับรายงานเรื่องนักเลงหัวไม้ ขอให้ไปซ่อมถนน ขอให้บริจาคสร้างวัด
เรื่อยไปจนผู้หลักผู้ใหญ่มาขอให้สนับสนุนการเลือกตั้ง นั่นคือ การที่เจ้าพ่อผู้ให้บริการประชาชน คือ
ผู้ที่เอาผลประโยชน์จากเส้นสายของตัวเองมาแจกจ่ายให้ชาวบ้าน (ซึ่งอาจจะบวกลบกับผลประโยชน์ส่วน
ตัวแล้วก็ตาม)” สิ่งเหล่านี้เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นโดยไม่ขาดตอน
เวียงรัฐ เชื่อว่า เจ้าพ่อดำารงอยู่ในสังคมไทยได้อย่างสำาคัญเพราะมีหน้าที่ (function) ที่ชัดเจน
นั่นคือเป็นตัวกลางระหว่างรัฐที่อ่อนแอกับชาวบ้านที่ไม่มีช่องทางอื่นที่จะเข้าถึงทรัพยากรในสังคมได้
แต่สิ่งที่แตกต่างอย่างยิ่งในระบอบประชาธิปไตยกับระบอบที่ผ่านมาคือ ชาวบ้านมีความสำาคัญขึ้นมา
ในฐานะเป็นฐานเสียงในการเลือกตั้ง ท่ามกลางการแข่งขันทางอำานาจของกลุ่มต่างๆ เจ้าพ่อก็ยิ่งมี
ความหมายมากยิ่งขึ้นเพราะคือผู้เชื่อมต่อกับชาวบ้าน ในฐานะฐานเสียงอันเป็นตัวชี้ขาดการขึ้นมา
มีอำานาจในระบอบประชาธิปไตยได้ก็ต้องยึดกุมอำานาจเช่นที่เจ้าพ่อเคยมีมานี้ให้มาเป็นของตนให้ได้
