Page 31 - kpiebook63014
P. 31
30 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมืองและพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562
จังหวัดสุรินทร์
ที่ลึกซึ้งกว่าการเลือกตั้ง กล่าวคือ การเลือกตั้งจะยึดโยงกับการพัฒนารากฐานพัฒนาการทางการเมือง
ไปสู่ระบอบการเมืองที่ตั้งมั่น ประการที่สอง การเลือกตั้งเป็นกระบวนการที่นำาไปสู่การกำาหนดความเป็น
ผู้นำา หมายความว่าการเลือกตั้งอาจนำาไปสู่ความต่อเนื่องหรือการเปลี่ยนแปลงผู้นำา ประการที่สาม แม้แต่
การเลือกตั้งที่มีรอยด่างพร้อยก็ยังนับว่ามีคุณค่าในฐานะการสร้างชุดคุณค่าของสถาบันทางการเมืองใน
สังคมนั้นๆ เพื่อพัฒนาให้เกิดการเลือกตั้งที่ยุติธรรมตามหลักการประชาธิปไตย
วิธีการที่ใช้ในการเลือกผู้แทนจึงมีความสำาคัญว่าจะนำาไปสู่การที่ได้คนที่จะเข้าไปทำาหน้าที่
สาธารณะแทนประชาชนที่ตอบสนองความต้องการและข้อเรียกร้องของประโยชน์สาธารณะได้มากน้อย
เพียงใด การศึกษา “ระบบการเลือกตั้ง”(electoral systems) จึงมีความสำาคัญ เพราะระบบการเลือกตั้งคือ
ชุดของกฎเกณฑ์ กติกา ที่ใช้ในการกำาหนดวิธีการลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง รวมถึงการคำานวณที่นั่งสำาหรับ
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
การเลือกตั้งของสังคมไทยในปี 2562 ประเด็นระบบการเลือกตั้งเป็นประเด็นที่มีการหยิบยกขึ้นมา
อภิปรายกันอย่างมากว่า จะนำาไปสู่ระบบการเมืองไทยในอนาคตอย่างไร ดังนั้นจึงควรมีการทำาความ
เข้าใจในหลักการและแนวคิดระบบการเลือกตั้งที่มีการใช้ในบริบทสากล เพื่อนำาไปสู่การวิเคราะห์ระบบ
การเลือกตั้งที่ใช้ในการเลือกตั้งปี 2562 ของสังคมไทยต่อไป
ในการพิจารณาระบบเลือกตั้ง นอกเหนือจากระบบการเลือกตั้งที่จะกล่าวถึงในรายละเอียดแล้ว
ภายใต้ระบบการเลือกตั้งที่เกิดขึ้นในที่ต่างๆ ทั่วโลก ยังมีมิติขององค์ประกอบอื่นๆ ที่ต้องนำามาประกอบ
การพิจารณาในระบบการเลือกตั้งด้วยดังต่อไปนี้
จำ�นวนผู้แทนที่พึงมีในเขตเลือกตั้ง (District magnitude)
นอกเหนือจากประเภทของระบบการเลือกตั้ง สิ่งที่ต้องพิจารณาควบคู่กันคือ ตรรกะในการคำานวณ
ที่นั่งของผู้แทนในแต่ละเขตเลือกตั้ง ตรรกะในการคิดจำานวนผู้แทนที่พึงมีในเขตเลือกตั้งมีความสำาคัญ
เพราะเป็นปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อระบบการเลือกตั้งทั้งระบบและส่งผลกระทบไปสู่การเมืองในระดับ
ประเทศด้วย จำานวนผู้แทนที่พึงมีในเขตเลือกตั้งขึ้นอยู่กับระบบการเลือกตั้งด้วย เช่น ระบบหนึ่งเขตหนึ่งคน
ระบบหนึ่งเขตหลายคน อย่างไรก็ตามจำานวนผู้แทนที่พึงมีในเขตเลือกตั้งในประเทศที่มีระบบการจัดสรร
ที่นั่งของผู้แทนแบบเดียวจะไม่มีประเด็นในเรื่องการคิดคำานวณ แต่ในประเทศที่มีระบบการคำานวณที่นั่ง
ผู้แทนประชาชนหลายชั้น จะยิ่งทำาให้การจัดสรรที่นั่งของผู้แทนประชาชนยิ่งมีความซับซ้อน (Gallagher
and Mitchell,2005, 6)
ก�รคำ�นวณคะแนนเสียงของผู้มีสิทธิเลือกตั้ง
ในระบบการเลือกตั้งสากล “หนึ่งเสียงหนึ่งสิทธิ” คือวิธีที่ใช้ในการคำานวณคะแนนเสียงโดยเฉพาะ
อย่างยิ่งในประเทศที่ปกครองโดยระบอบประชาธิปไตย อย่างไรก็ตามยังคงพบว่ามีการให้สิทธิแก่ประชาชน
ที่มากกว่า “หนึ่งเสียงหนึ่งสิทธิ” ดังปรากฏในระบบการเลือกตั้งแบบ Mixed systems ที่ผู้มีสิทธิเลือกตั้งมี
