Page 21 - kpiebook63013
P. 21
21
2.1 ระบบกำรเลือกตั้ง (electoral system)
ระบบการเลือกตั้งหมายถึงกรอบความคิด กระบวนการ และวิธีการที่ถูกออกแบบไว้ล่วงหน้าเพื่อให้
ได้มาซึ่งตัวแทนของประชาชนที่จะไปทำาหน้าที่เป็นผู้แทนในรัฐสภา โดยหลักการสำาคัญของระบบการเลือกตั้ง
จะระบุไว้ในรัฐธรรมนูญ ส่วนรายละเอียดของระบบการเลือกตั้งจะอธิบายไว้ในกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญ
และประกาศต่าง ๆ ของผู้ที่ทำาหน้าที่จัดการเลือกตั้ง หรืออาจกล่าวในเชิงหลักการได้ว่า ระบบเลือกตั้งคือ
วิธีการในการแปลงเจตจำานงของประชาชนให้กลายเป็นจำานวนสมาชิกรัฐสภาที่ได้มาจากการเลือกตั้ง
(ปรีชา หงษ์ไกรเลิศ, 2524, น.3) การอธิบายความหมายของระบบการเลือกตั้งข้างต้นนี้สามารถใช้ได้อย่างทั่วไป
ไม่ว่าจะเป็นการเลือกตั้งในระบอบประชาธิปไตย หรือการเลือกตั้งในระบอบอำานาจนิยม-เผด็จการที่มีการใช้
ตัวแทนของประชาชนในการปกครอง (ตัวอย่างประเทศที่ยังไม่ได้เป็นประชาธิปไตยแต่ยังคงมีการเลือกตั้ง
ทางตรง ได้แก่ บรูไน ซาอุดิอาระเบีย และลิเบีย) (พรรณชฎา ศิริวรรณบุศย์, 2558, น.10)
โดยทั่วไปแล้ว ระบบเลือกตั้งของแต่ละประเทศจะมีหลักการสำาคัญที่คล้ายกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง
ประเทศที่มีระบบการเมืองที่เหมือนหรือใกล้เคียงกัน ตัวอย่างเช่น การกำาหนดคุณสมบัติของผู้ลงรับสมัครเลือกตั้ง
การกำาหนดคุณสมบัติผู้ที่มีสิทธิในการลงคะแนนเสียง การมีองค์กรหรือผู้ทำาหน้าที่จัดการเลือกตั้ง การจัดตั้ง
พรรคการเมือง การเปิดพื้นที่ให้มีการแข่งขันรณรงค์ทางการเมือง เป็นต้น อย่างไรก็ตาม แม้โดยหลักการ
จะมีความใกล้เคียงกัน แต่จะพบได้ว่าในโลกแห่งความเป็นจริงนั้น ระบบการเลือกตั้งของแต่ละประเทศ
มีความแตกต่างกันในรายละเอียดค่อนข้างมาก จนกล่าวได้ว่ามีรูปแบบของระบบเลือกตั้งในโลกนี้มากมาย
จนแทบนับไม่ถ้วน (แอนดรูส์ เรย์โนลด์ และ แอนดรูว์ เอลลิส, 2551, น.31) ความแตกต่างดังกล่าวเกิดจาก
หลายสาเหตุ แต่ส่วนใหญ่จะเป็นผลมาจากปัจจัยหลัก 3 ประการ ได้แก่
