Page 38 - kpiebook63012
P. 38
38 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดพะเยา
สูตรเหลือเศษสูงสุดหรือโควตา (Quota System) เริ่มด้วยการนับผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งทั้งหมด
(130,010) แล้วนำามาหารดด้วยจำานวนตัวแทนที่เขตเลือกตั้งนั้นพึงมี (12) ตัวเลขที่ได้คือโควตา
(10834) หรือจำานวนคะแนนเสียงที่พรรคหนึ่ง ๆ จะต้องได้รับจากการลงคะแนนเพื่อที่จะมี
ตัวแทนได้ 1 คน เมื่อนำาโควตาไปหารคะแนนเสียงที่พรรคการเมืองแต่ละพรรคได้รับเลือกตั้ง
ก็จะได้จำานวนผู้แทนของพรรคนั้นในรอบแรก โดยมีเศษจากการหารเหลืออยู่ พรรคที่มีเศษ
เหลือสูงสุดจะได้รับการจัดสรรที่นั่งนั้นเรียงตามลำาดับเศษมากที่สุดเพื่อให้ได้ตัวแทนครบตาม
จำานวนเขตที่เลือกตั้งนั้นจะมีได้ จากตารางข้างล่างพบว่าพรรคสีเหลืองมีเศษสูงสุด รองลงมา
คือ 0.4 วิธีคิดแบบนี้เรียกว่าระบบแฮร์ (Hare Quota) ใช้ในประเทศเดนมาร์ก โคลัมเบีย และ
ไทย เป็นต้น แต่ถ้าเราอยากให้มีการแบ่งสรรที่นั่งให้พรรคการเมืองขนาดเล็กมากขึ้น เราอาจใช้
ระบบดรูป โควตา (Droop Quota) โดยการนำาเอาคะแนนผู้ไปใช้สิทธิเลือกตั้งหารด้วยจำานวน
ตัวแทนที่เขตเลือกตั้งพึงมี บวก 1 (12+1 = 13) ซึ่งใช้ในประเทศแอฟริกาใต้ กรีซ เป็นต้น
สูตรเหลือเศษสูงสุด (Largest Remainders Methods)
Hare Quota : คะแนนเสียงทั้งหมด / จำานวนตัวแทนในเขตนั้น (130010/12 = 10834)
พรรค คะแนนที่พรรคได้รับ/โควตา จัดสรรที่นั่งรอบแรก ที่นั่งที่เหลือเศษ ที่นั่งทั้งหมด
ฟ้า 57000/10834 = 5.260 5 0 5
ขาว 26000/10834 = 2.400 2 1 (เศษ 0.4) 3
แดง 25950/10834 = 2.395 2 0 2
เขียว 12000/10834 = 1.110 1 0 1
เหลือง 6010/10834 = 0.550 0 1 (เศษ 0.55) 1
ชมพู 3050/10834 = 0.280 0 0 0
ทั้งหมด 130010 10 2 12
ที่มา สิริพรรณ นกสวน, 2558, น.111
ข้อพึงสังเกตคือ สูตรการคำานวณแต่ละแบบอาจให้ผลลัพธ์ในการเลือกตั้งแตกต่างกัน
จากตัวอย่างข้างต้น สูตรการคำานวณแบบเหลือเศษสูงสุดระบบแฮร์ทำาให้พรรคสีเหลืองได้
1 ที่นั่ง ในขณะที่สูตรค่าเฉลี่ยสูงสุดแบบด๊องต์ ตัวแทนจากพรรคสีเหลืองจะไม่ได้รับการเลือกตั้ง
