Page 30 - kpiebook63012
P. 30
30 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมือง และพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดพะเยา
โดยการเลือกตั้งที่เป็นอิสระ เสรี และเป็นธรรมจะเกิดขึ้นได้ต้องมี 3 องค์ประกอบคือ
1) ประชาชน ได้รับสิทธิและสามารถเข้าถึงกระบวนการเลือกตั้งอย่างทั่วถึงไม่ถูกกีดกันด้วยเหตุผลใด
ทั้งชาติพันธุ์ เพศ ภาษา ศาสนา รายได้ หรืออื่น ๆ หากสิทธิดังกล่าวถูกละเมิด สามารถฟ้องร้องต่อศาลหรือ
กระบวนการยุติธรรมได้ นอกจากนั้น การตัดสินใจเลือกในคูหาเลือกตั้งยังต้องเป็นความลับ และไม่ถูกบิดเบือน
ภายใต้เกณฑ์ดังกล่าว การนับผลคะแนนที่ทำาให้ผู้สมัครตรวจสอบได้ว่าผู้ใช้สิทธิเลือกตั้งในหน่วยเลือกตั้งหนึ่ง
เลือกตนหรือไม่ หรือการถ่ายบัตรเลือกตั้งในคูหาด้วยโทรศัพท์มือถือ เพื่อใช้เป็นหลักฐานรับเงินจ้างให้เลือก
ถือได้ว่าขัดต่อเกณฑ์เรื่องสิทธิเลือกตั้งที่เป็นความลับ ซึ่งขัดต่อการเลือกตั้งที่เป็นอิสระและเป็นธรรม ประเด็น
เรื่องการจ้างให้เลือกหรือที่เรียกกันว่า “ซื้อสิทธิ ขายเสียง” เป็นเรื่องที่ถกเถียงกันมาก แน่นอนว่าการเลือกเพราะ
อิทธิพลของเงิน ความกลัว การข่มขู่ และความเกรงใจ ขัดต่อหลักเจตจำานงที่เป็นอิสระของผู้เลือก ในสังคมไทยนั้น
กล่าวกันว่า ผู้สมัครจำานวนมากจากทุกพรรคจากเมืองใช้เงินซื้อเสียง แต่ถึงแม้อิทธิพลของเงินและความสัมพันธ์
เชิงอุปถัมภ์จะมีอยู่มาก ก็ไม่อาจสรุปได้ว่า เงินซื้อชัยชนะในการเลือกตั้งได้ มิเช่นนั้น ผู้สมัครที่ใช้เงินมากที่สุด
ย่อมชนะเสมอ จึงน่าจะกล่าวได้ว่า ท่ามกลางอิทธิพลของเงิน ผู้ใช้สิทธิเลือกตั้งก็ใช้เหตุผลและความชอบ
ส่วนตัวด้วย ดังนั้น จึงไม่ควรลดความสำาคัญของการเลือกตั้ง แม้ในสังคมไทยจะมีการ “ซื้อเสียง” อยู่จริง แต่ควร
หาวิธีให้การละเมิดหลักการเลือกตั้งที่เป็นอิสระและเป็นธรรมลดลง และหมดไปในที่สุด
2) ผู้สมัครและพรรคการเมือง มีสิทธิและหน้าที่แข่งขันเลือกตั้งตามเกณฑ์ที่สอดคล้องกับหลักกฎหมาย
อันเป็นสากล ผู้สมัครและพรรคการเมืองควรเข้าถึงเครื่องมือสื่อสารได้อย่างเท่าเทียม ได้รับการคุ้มครองในชีวิต
และทรัพย์สินจากการใช้ความรุนแรง รวมทั้งต้องไม่ใช้ความรุนแรงต่อผู้อื่น การกีดกันผู้สมัครหรือพรรคการเมืองใด
ด้วยเหตุผลอันไม่สมควร ถือว่าขัดต่อหลักการเลือกตั้งที่เป็นอิสระและเป็นธรรม เช่น มาตรา 59 (F) ให้รัฐธรรมนูญ
ค.ศ.2008 (พ.ศ. 2551) ของสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาร์ ระบุห้ามบุคคลที่มีคู่สมรสและบุตรเป็นชาวต่างชาติ
ลงสมัครรับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดี หรือรองประธานาธิบดี ส่งผลให้นาง Aung San Suu Kyi ผู้นำาฝ่ายค้าน
และก่อตั้ง The National League for Democracy (NLD หรือสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย)
ไม่สามารถสมัครชิงตำาแหน่งประธานาธิบดี ได้แต่เพียงลงสมัครเพื่อเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในการเลือกตั้งซ่อม
พ.ศ. 2555 หลังจากได้รับการปล่อยตัวจากการถูกกักกันในบ้านพักในประเทศที่รับรองหลักการเลือกตั้งที่อิสระ
เสรี และเป็นธรรม หากมีความรุนแรง หรือการกีดกันผู้สมัครและพรรคการเมือง จึงมีกระบวนการยุติธรรมตัดสิน
และเยียวยาให้เกิดความเป็นธรรม
3) รัฐ มีหน้าที่จัดให้กระบวนการเลือกตั้งมีประสิทธิภาพ โปร่งใส เป็นกลางและเข้าถึงได้สำาหรับทุกคน
และทุกพรรค โดยตั้งเกณฑ์เรื่องคุณสมบัติ เช่น อายุ ภูมิลำาเนา ความเป็นพลเมือง สำาหรับผู้ใช้สิทธิและผู้สมัคร
รับเลือกตั้ง ให้ข้อมูลเกี่ยวกับกระบวนการเลือกตั้งอย่างทั่วถึง เช่นการเลือกตั้งล่วงหน้า การเลือกตั้งนอกเขต
จัดคูหาเลือกตั้งให้สะดวกสำาหรับการลงคะแนนและเข้าถึงง่าย ที่สำาคัญเพื่อเป็นหลักประกันเลือกตั้งที่เป็นธรรม
รัฐต้องมั่นใจว่ามาตรการเกี่ยวกับการเลือกตั้งไม่ส่งผลให้เกิดการได้เปรียบเสียเปรียบระหว่างพรรคการเมือง
นอกจากนั้น รัฐมีหน้าที่ต้องป้องกันไม่ให้เกิดการทุจริตและโกงการเลือกตั้ง เพื่อประกันความโปร่งใส ควรให้มี
ผู้สังเกตการณ์ที่เป็นอิสระและมาจากตัวแทนพรรคการเมืองต่าง ๆ
