Page 30 - kpiebook63008

30 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมืองและพฤติกรรมการเลือกตั้ง
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดกาญจนบุรี

ซึ่งมีเป้าหมายอยู่ที่การเรียกร้องสิทธิคนงานมากขึ้น การแสวงหาโอกาสของชนชั้นในกระบวนการทางการเมือง

ผ่านการมีสิทธิเลือกตั้ง การจัดตั้งพรรคการเมือง และการยอมรับการมีสภาพแรงงานที่ถูกต้องตามกฎหมาย
เป็นการต่อสู้ภายใต้แนวคิดประชาธิปไตยในฐานะพลเมือง (citizenship) และการมีตัวแทน เป้าหมายหลักคือ

4
การปรับระบอบการเมืองการปกครองตามวิถีการเมือง ทั้งนี้การแปรเปลี่ยนไปสู่การจัดตั้งพรรคการเมืองได้
ทำาให้ขบวนการสังคมที่มีเป้าหมายหลักอยู่ที่การต่อสู้ต้านแรงงานลดความสำาคัญลง (พฤทธิสาณ ชุมพล, 2550,

หน้า 345-354) อย่างไรก็ตามขบวนการทางสังคมได้มีบทบาทสำาคัญในการขับเคลื่อนการต่อสู้ทางชนชั้น หรือ
กลุ่มอาชีพซึ่งทำาให้มีการรวมกลุ่มขึ้นในศตวรรษที่ 19 ต่อเนื่องต้นศตวรรษที่ 20 และมีพัฒนาการสำาคัญใน

ทศวรรษ 1960 ผ่านขบวนการนักศึกษาต่อต้านสงครามเวียดนาม ขบวนการสันติภาพ ขบวนการสตรีนิยม
ขบวนการนิเวศนิยมหรือกลุ่มอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติ/กลุ่มการเมืองสีเขียว (green politics) เป็นกลุ่มที่มี

แนวร่วมหลากหลายสาขาอาชีพและชนชั้น มีแกนกลางสำาคัญคือ ความสนใจ/ความห่วงใยในประเด็นปัญหา
5
(issue) เดียวกัน (พฤทธิสาณ ชุมพล, 2550, หน้า 347-349) มีลักษณะ 3 ประการ กล่าวคือ (1) การมีลักษณะ
6
เป็นขบวนการทางสังคมมากกว่าเป็นขบวนการทางการเมือง นับจากหลังกลางศตวรรษ 20 ขบวนการนี้ให้
ความสนใจประเด็นพลเมืองน้อย จึงแสดงให้เห็นความสนใจการเมืองน้อยกว่า แต่เน้นค่านิยมและวิถีชีวิตหรือ

วัฒนธรรม มีลักษณะเป็นกระบวนการประชาสังคม (civil society) เกิดการจัดตั้งกันเอง เป็นอิสระจากรัฐ
7
ไม่อยู่ในภาคเศรษฐกิจโดยตรงแต่มีบทบาทในการทำากิจกรรมสาธารณะ (public sphere) เป้าหมายเพื่อสังคม
ไม่มุ่งเน้นการเข้าไปมีส่วนสำาคัญนการครอบครองอำานาจรัฐ (2) การมีฐานหลักอยู่ที่ประชาสังคม ในลักษณะ
อ้อมรัฐ (bypass the state) ไม่เน้นติดต่อหรือท้ายทายอำานาจรัฐโดยตรง แต่ต้องการปกป้องสังคมจาก

การก้าวก่ายโดยรัฐแทคโนแครต (technocratic state) มีลักษณะเป็นความห่วงใย มีการดำาเนินกิจกรรมและ
8
ลักษณะอุดมการณ์เชิงสัญลักษณ์ (3) การมีเป้าหมายเปลี่ยนแปลงสังคม ด้วยการเปลี่ยนค่านิยม และการพัฒนา

วิถีชีวิตแบบทางเลือก เปลี่ยนวิธีคิดที่มองการเปลี่ยนแปลงต้องผ่านระบบการเมือง-การกระทำาทางการเมือง
9
ไปสู่การเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรม (cultural innovation) เน้นสัญลักษณ์การมีตัวตน (identity)

4 การเคลื่อนไหวดังกล่าวนักวิชาการกลุ่มอธิบายว่าเป็นขบวนการทางเมือง (political movement) มากกว่าการเป็นเพียง

ขบวนการทางสังคม หรือมิติที่มองว่า ความสำาเร็จของขบวนการแรงงานอยู่ในฐานะขบวนการทางการเมือง เป็นการเปลี่ยนแปลง
วิธีการจัดองค์กรด้วยการเน้นการเป็นกลุ่มผลประโยชน์ภายใต้รูปแบบสหภาพแรงงาน การเจรจาต่อรองกับนายจ้างและรัฐ
รวมถึงการนำาไปสู่การจัดตั้งพรรคการเมือง คือพรรคแรงงาน (ดูเพิ่มเติมใน พฤทธิสาณ ชุมพล, 2550, หน้า 346)
5 กลุ่มขบวนการเหล่านี้ได้รับการอธิบายถึงการเปลี่ยนแปลงไปจากขบวนการสังคมแบบดั้งเดิม และเรียกใหม่ว่า
“ขบวนการทางสังคมรูปแบบใหม่” (new social movement)
6 ขบวนการแรงงานเน้นการต่อสู้เพื่อความเป็นพลเมืองของพวกตน ด้วยเดิมสิทธิเลือกตั้งในยุโรปจำากัดเฉพาะผู้มีทรัพย์สิน
หรือผู้เสียภาษี จึงมีเป้าหมายทางการเมืองเท่ากับเป็นขบวนการทางการเมือง นอกจากจากในยุคแรกทศวรรษ 1920
ของขบวนการสิทธิสตรีเน้นสิทธิพลเมือง
7 แตกต่างจากกลุ่มเพื่อน ครอบตัว ซึ่งเป็นการจำากัดเฉพาะอาณาบริเวณส่วนตน
8 แทคโนเครตในนัยนี้หมายถึงการมีโครงสร้างของสังคมส่วนหนึ่งมีลักษณะการเป็นบรรษัทขนาดใหญ่ มีการเข้าจัดการวิถีชีวิต
คนผ่านความเชี่ยวชาญแต่มิได้ให้ความสำาคัญกับชีวิตจิตใจ มองความขัดแย้งไม่เฉพาะการเมืองแต่กระทบทั้งสังคม

9 ในบางทัศนะเชื่อว่าเป็นขบวนการชนชั้น เป็นการท้าทายหลักการผลิตและการแจกจ่ายทรัพยากรภายใต้ระบบเศรษฐกิจ
ทุนนิยม โดยไม่เชื่อในสิ่งดังกล่าว แต่เห็นว่าเป็นการผลิตความสัมพันธ์ทางสังคม สัญลักษณ์ ความมีตัวตน ไม่สนใจการเมือง
ที่ชัดเจนหรือพยายามถอยห่างจากการเมือง