Page 60 - kpiebook62011
P. 60
56
“... ใช้มาตรการเก็บค่าบริการให้คุ้มทุนจากผู้ใช้บริการโดยตรง หรือผู้ได้รับประโยชน์จากการลงทุน
จัดบริการพื้นฐานของรัฐ ตลอดจนริเริ่มใช้กลไกใหม่ๆ เช่น การจัดเก็บค่าธรรมเนียมการพัฒนาจากโครงการของ
ภาคเอกชนที่ทำให้ต้นทุนการจัดบริการพื้นฐานของรัฐสูงขึ้น การจัดเก็บค่าธรรมเนียมการประเมินพิเศษ
จากเจ้าของที่ดินซึ่งได้รับประโยชน์จากบริการพื้นฐาน และการใช้แนวคิดการจัดรูปที่ดินเป็นเครื่องมือในการ
เตรียมที่ดินเพื่อการจัดบริการพื้นฐาน เป็นต้น...”
จะเห็นได้ว่าแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 7 ได้เสนอเครื่องมือทางการเงินที่สะท้อนถึงหลักการผู้รับประโยชน์เป็น
ผู้จ่ายไว้สามประเภทด้วยกัน โดยที่การจัดเก็บค่าธรรมเนียมการพัฒนาจากโครงการภาคเอกชนเป็นเครื่องมือ
การเงินที่มักใช้ครอบคลุมพื้นที่เมืองทั้งหมดโดยไม่เจาะจงลงไปในพื้นที่หนึ่งพื้นที่ใด และจัดเก็บตามระดับของ
ต้นทุนส่วนเพิ่ม ในกรณีที่ภาครัฐต้องขยายการบริการพื้นฐานให้กับโครงการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ของ
ภาคเอกชนที่เกิดขึ้นใหม่ ในขณะที่เครื่องมือการจัดเก็บค่าธรรมเนียมพิเศษและการจัดรูปที่ดินเหมาะสำหรับ
การพัฒนาพื้นที่เป็นการเฉพาะเท่านั้น
อย่างไรก็ตาม ในการพัฒนาและฟื้นฟูเมืองในประเทศไทยช่วงที่ผ่านมา ได้มีการทดลองประยุกต์ใช้เพียง
เครื่องมือเดียวคือแนวคิดการจัดรูปที่ดิน ซึ่งเหมาะสมสำหรับการจัดเตรียมพื้นที่การขยายเมืองในแนวราบ เช่น
พื้นที่ชานเมืองที่มีการเติบโตสูงมากกว่าพื้นที่เมืองชั้นในที่เหมาะสำหรับการขยายพื้นที่เมืองในแนวตั้ง ทั้งนี้
ยังไม่มีการทดลองใช้เครื่องมืออีกสองประเภทที่ได้ระบุไว้ในแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 7 แต่อย่างใด
6.1 การจัดเก็บภาษีประเมินพิเศษในที่ดินของต่างประเทศ
ในหลายประเทศส่วนใหญ่ที่นำภาษีประเมินพิเศษมาใช้เนื่องจากขาดแคลนรายได้ในการพัฒนาหรือ
การสร้างสาธารณูปโภค ทั้งนี้เพราะหน้าที่งานเพื่อตอบสนองความต้องการของประชาชนในท้องถิ่นมีมาก
ขณะที่เงินช่วยเหลือจากรัฐบาลกลางหรือรายได้ภาษีทรัพย์สินของท้องถิ่นเองมีน้อย ภาษีประเมินพิเศษเป็นอีก
ทางเลือกหนึ่งที่หลายประเทศนำมาใช้เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว โดยใช้เป็น เครื่องมือทางการเงินหรือเป็นแหล่ง
เงินทุนในการสร้างสาธารณูปโภค ซึ่งก็อาจจะนำมาใช้กับกรณีการเวนคืนที่ดินของภาครัฐเพื่อให้ผลเป็น
ที่น่าพอใจแก่เจ้าของที่ดินได้ โดยจะศึกษาจากตัวอย่างการใช้ภาษีประเมินพิเศษของต่างประเทศ ได้แก่
สหรัฐอเมริกา โคลอมเบีย และเม็กซิโก ซึ่งแต่ละประเทศก็นำมาปรับใช่ให้เหมาะสมกับเหตุการณ์เงื่อนไขของ
ประเทศตน เพื่อให้มีการใช้ภาษีประเมินพิเศษได้อย่างมีประสิทธิภาพ
1. กรณีประเทศสหรัฐอเมริกา
ประเทศสหรัฐอเมริกามีการใช้ภาษีประเมินพิเศษ ในลักษณะเป็นเครื่องมือทางการเงิน วิธีหนึ่ง (Tax
Increment Financing) เพื่อหาเงินทุนในการสร้างสาธารณูปโภคเพื่อพัฒนาชุมชน หรือท้องถิ่นให้มีความเจริญ
น่าอยู่อาศัย เนื่องจากสหรัฐอเมริกามีการใช้ภาษีประเมินพิเศษในหลายๆ มลรัฐ จึงขอยกตัวอย่างเฉพาะการใช้
ภาษีประเมินพิเศษในมลรัฐแคลิฟอรัเนีย ซึ่งเป็นมลรัฐแรกที่เริ่มใช้ภาษีประเมินพิเศษในรูปแบบเครื่องมือ
พระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2530
