Page 96 - kpiebook62009
P. 96
รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการประเมินองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อเข้ารับรางวัลพระปกเกล้า ประจำปี 2562
ยั่งยืน และเป็นส่วนเสริมความเข้มแข็งหรือสร้างภูมิคุ้มกันแก่ประเทศ ซึ่งความหมายเรื่องธรรมาภิบาล
มีนักวิชาการหลายท่านได้อธิบายความหมายไว้หลากหลาย ดังนี้
ความหมายของธรรมาภิบาล
คำว่า Good Governance เป็นคำที่ถูกสร้างขึ้นต่อเนื่องจากแนวคิดเรื่อง
ประชาธิปไตย (Democracy) และประชาสังคม (Civil Society) โดยธนาคารโลก ในปี 1989 ภายใต้การมี
ฐานคิดที่ว่าปัญหาการพัฒนาเศรษฐกิจและความยากจนของประเทศกำลังพัฒนา ส่วนใหญ่เกิดจากปัญหา
การทุจริตคอร์รัปชั่นและความไร้ประสิทธิภาพในการบริหารงานของภาครัฐซึ่งทำให้ขาดความน่าเชื่อถือ
ดังนั้น เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ประเทศกำลังพัฒนา ซึ่งได้รับเงินช่วยเหลือจากธนาคารโลกจำเป็นต้องปฏิรูป
ระบบการบริหารบ้านเมืองให้มีประสิทธิภาพ มีความยุติธรรม มีกระบวนการทางกฎหมายที่เป็นอิสระ
มีฝ่ายบริหารที่โปร่งใสตรวจสอบได้เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือ หลังจากนั้นมาองค์การระหว่างประเทศที่ให้ทุน
สนับสนุนงานพัฒนา เช่น กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) และองค์การอื่นๆ ภายใต้องค์การ
สหประชาชาติต่างก็ใช้แนวทางธรรมาภิบาล (Good Governance) ในการให้ความช่วยเหลือการพัฒนา
ของประเทศด้อยพัฒนาและกำลังพัฒนาและผลิตชุดโครงการที่สนับสนุนการเกิดธรรมาภิบาลอย่าง
กว้างขวาง
คำว่า Governance หมายถึง กระบวนการตัดสินใจที่จะดำเนินการหรือไม่
ดำเนินการนโยบายใดๆ ซึ่งมีผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่เกี่ยวข้องเป็นจำนวนมากและรัฐบาล (Government)
ก็ถือว่าเป็นตัวแสดงหนึ่งในกระบวนการดังกล่าวและยังมีตัวแสดงอื่นๆ ซึ่งอาจจะประกอบไปด้วยชนชั้นนำ
ผู้มีอำนาจในท้องถิ่น ชาวบ้าน องค์กรพัฒนาเอกชน ฯลฯ หรือที่เรียกรวมๆ ว่า “ภาคประชาสังคม”
ร่วมกันคิดร่วมกันทำ
การให้ความหมายในลักษณะนี้ ในระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการสร้าง
ระบบบริหารกิจการบ้านเมืองและสังคมที่ดี พ.ศ. 2542 (สุดจิต นิมิตกุล, 2543, น. 13-14) ได้นิยาม
ความหมายไว้ว่า ธรรมาภิบาล หมายถึง “การบริหารกิจการบ้านเมืองและสังคมที่ดี” เป็นแนวทางสำคัญ
ในการจัดระเบียบให้สังคมทั้งภาครัฐ ภาคธุรกิจเอกชนและภาคประชาชน ซึ่งครอบคลุมถึงฝ่ายวิชาการ
ฝ่ายปฏิบัติการ ฝ่ายราชการและฝ่ายธุรกิจสามารถอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข มีความรู้รักสามัคคีและร่วมกัน
เป็นพลังก่อให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน และเป็นส่วนเสริมความเข้มแข็งหรือสร้างภูมิคุ้มกันแก่ประเทศเพื่อ
บรรเทาป้องกัน หรือแก้ไขเยียวยาภาวะวิกฤตภยันตรายที่หากจะมีมาในอนาคต เพราะสังคมจะรู้สึกถึง
ความยุติธรรม ความโปร่งใส และความมีส่วนร่วม อันเป็นคุณลักษณะสำคัญของศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
และการปกครองแบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข กลไกที่จะนำไปสู่เป้าหมาย
ข้างต้นรัฐบาลไทยได้มีประกาศระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ได้กำหนดหลักการบริหารกิจการบ้านเมือง
และสังคมที่ดี ซึ่งสอดคล้องกับองค์ประกอบธรรมาภิบาลโดยคณะกรรมาธิการเศรษฐกิจและสังคมสำหรับ
เอเชียและแปซิฟิก (UNESCAP) ให้หลักสำคัญอย่างน้อย 6 ประการ มีรายละเอียด ดังนี้
55
