Page 66 - kpiebook62006
P. 66
61
(4) เคารพสิทธิผู้อื่น ในระบอบประชาธิปไตยที่ทุกคนเป็นเจ้าของประเทศ ทุกคนมีสิทธิ
เสรีภาพ แต่หากทุกคนใช้สิทธิโดยค านึงถึงแต่ประโยชน์ของตนเอง โดยไม่ค านึงถึงถึงสิทธิผู้อื่น ย่อมท าให้เกิด
การกระทบกระทั่งกันจนไม่อาจจะอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขได้ ประชาธิปไตยก็จะกลายเป็นอนาธิปไตย เพราะ
ทุกคนเอาแต่สิทธิของตนเป็นใหญ่ สุดท้ายประเทศชาติก็จะไปไม่รอด ดังนั้น สิทธิในระบอบประชาธิปไตยจึง
ต้องเคารพสิทธิของผู้อื่นและจะต้องไม่ใช้สิทธิเสรีภาพของตนไปละเมิดสิทธิของผู้อื่น
(5) เคารพกติกา ในระบอบประชาธิปไตยสิ่งที่จะท าให้การอยู่ร่วมกันเป็นไปโดยสงบสุข
เครื่องมือที่ส าคัญคือกติกาหรือกฎหมาย เพื่อป้องกันไม่ให้มีการใช้ก าลังหรือใช้อ านาจตามอ าเภอใจ โดยทุก
คนต้องเสมอภาคกันภายใต้กติกาหรือกฎหมายนั้น แต่หากแม้มีกติกาหรือกฎหมาย แต่หากประชาชนไม่
เคารพ หรือไม่ปฏิบัติตาม กติกาหรือกฎหมายก็ไม่มีประโยชน์อะไร ระบอบประชาธิปไตยจะประสบ
ความส าเร็จได้ต่อเมื่อพลเมืองเคารพกติกา และยอมรับผลของการละเมิดกติกา โดยหากมีปัญหาเกิดขึ้นก็
ต้องใช้วิถีทางประชาธิปไตยและใช้กติกาในการแก้ไขไม่เล่นนอกกติกาและไม่ใช้ก าลังหรือความรุนแรง
(6) รับผิดชอบต่อสังคมและส่วนรวม ในการปกครองระบอบประชาธิปไตยนอกจาก
จะต้องเคารพสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น และรับผิดชอบต่อผู้อื่นแล้ว พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยยังจะต้องใช้
สิทธิเสรีภาพของตนโดยรับผิดชอบต่อสังคมด้วย ต้องตระหนักว่าตนเองเป็นสมาชิกคนหนึ่งของสังคมและ
รับผิดชอบต่อการกระท าของตน ไม่ใช่ใช้สิทธิเสรีภาพตามอ าเภอใจจนท าให้สังคมเสื่อมลง เพราะการกระท า
ของตนเองจะส่งผลต่อสังคมและส่วนรวม พลเมืองจึงต้องรับผิดชอบต่อสังคมและมองตนเองเชื่อมโยงกับ
สังคม เห็นตัวเองเป็นส่วนหนึ่งของปัญหาและมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาโดยเริ่มต้นที่ตนเอง
ส าหรับความเป็นพลเมืองส าหรับคนไทยและสังคมไทยนั้น ที่ผ่านมายังไม่มีการท าความ
เข้าใจให้ตรงกันชัดเจน การใช้ค าว่าประชาชน และพลเมืองจึงถูกใช้ควบคู่กันอยู่เสมอโดยมิอาจแยกแยะ
ความหมายและความส าคัญของค าดังกล่าว ค าว่า “พลเมือง” นั้น มีปรากฏอยู่ในทุกระบอบการปกครองของ
แต่ละประเทศ แต่พลเมืองจะมีบทบาทหน้าที่และบุคลิกภาพอย่างไรก็อยู่ที่ระบอบทางการเมืองของรัฐนั้น
ซึ่งรวมถึงวิถีชีวิตการกินเป็นอยู่เป็นและคิดเป็นอย่างไรล้วนอยู่ที่การเมืองการปกครองนี้ทั้งสิ้น ยกตัวอย่าง
เช่น ระบอบเผด็จการพลเมืองก็จะเป็นผู้รับสนองนโยบายของรัฐเคารพกฎระเบียบอย่างเคร่งครัดเป็นผู้ตาม
49
ที่ดี ไม่ต้องมีความคิดเห็นเป็นผลดี ที่ไม่กล้าโต้แย้งเพราะถูกจ ากัดเสรีภาพและรัฐท าให้ทุกอย่างอยู่แล้ว
ความเป็นพลเมืองในระบบประชาธิปไตยจึงหมายถึงการเป็นสมาชิกในสังคมที่มีอิสรภาพควบคู่ไปกับความ
รับผิดชอบและมีเสรีภาพควบคู่กับหน้าที่โดยมีความสามารถในการยอมรับความแตกต่างเคารพกฎกติกาการ
49 ทิพย์พาพร ตันติสุนทร, การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง, (กรุงเทพมหานคร: สถาบันนโยบายศึกษา, 2555), หน้า 5.
