Page 160 - kpiebook62006
P. 160
154
ว่า การด าเนินแนวนโยบายของภาครัฐในการก าหนดให้โรงเรียน/สถาบันการศึกษา “ต้อง” สอดแทรกวิชา
หน้าที่พลเมืองไว้ในหลักสูตรนั้น เสมือนเป็นการ “ยัดเยียด” ให้ต้องมีตามแนวนโยบายของรัฐ ทั้ง ๆ ที่จริง
ความเป็นพลเมืองต้องเกิดจากการหล่อหลอมของสังคมร่วมกันทั้งในและนอกห้องเรียนอย่างเป็นระบบ ดังนั้น
หากแม้มีการก าหนดวิชาหน้าที่พลเมืองไว้ในหลักสูตรการศึกษา เพื่อให้นักเรียนได้เรียนเนื้อหา แต่กระบวนการ
หรือวิธีการจัดการศึกษารายวิชาดังกล่าว หรือรายวิชาอื่น ๆ ยังเป็นการชี้น าของผู้สอน โดยไม่ได้มุ่งให้เกิดการร่วม
คิด ร่วมท า และเปิดโอกาสให้มีการรับฟังความคิดเห็นที่แตกต่างกัน การซึมซับวิถีของความเป็นพลเมืองในระบอบ
ประชาธิปไตยในห้องเรียนย่อมไม่เกิดขึ้น
(4) เมื่อพิจารณาถึง “ค่านิยม” ที่ส่งผลต่อของความเป็นพลเมืองในต่างประเทศพบว่า มี
“ค่านิยมร่วม” ที่คล้ายคลึงกันหลายประการ กล่าวคือ
(4.1) การมีความตื่นรู้ ซึ่งเป็นค่านิยมที่มุ่งให้พลเมืองของประเทศต้องมีความรู้ความ
เข้าใจในระบบการเมืองและระบอบการปกครอง ระบบเศรษฐกิจ และสังคมของประเทศซึ่งเชื่อมโยงกับวิถีชีวิตของ
ตน ตลอดจนมีความตระหนักและกระตือรือร้นที่จะเข้าไปมีส่วนร่วมในระบบการเมืองการปกครองระบอบ
ประชาธิปไตยไม่ว่าในระดับท้องถิ่น หรือในระดับชาติ
(4.2) ความรับผิดชอบต่อตนเอง และสังคม ถือเป็นค่านิยมที่มุ่งปลูกฝังให้เกิดขึ้นตั้งแต่
วัยเด็ก ซึ่งสามารถสอดแทรกผ่านกิจกรรมที่เกิดขึ้นทั้งในและนอกห้องเรียน ดังจะเห็นได้จากหลายประเทศที่ให้
ผู้เรียนได้ออกไปสัมผัสกับชุมชน ได้ถกเถียง แลกเปลี่ยน แสดงความคิดเห็น เพื่อหาสาเหตุและแนวทางแก้ปัญหา
รวมถึงการน าเสนอโครงงานเพื่อแก้ไขปัญหาในชุมชน ตลอดจนการสะท้อนและเชื่อมโยงให้เห็นว่าตนเองเป็นส่วน
หนึ่งของสังคม และเป็นส่วนหนึ่งของปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคม
(4.3) การเคารพสิทธิของผู้อื่น นับเป็นค่านิยมพื้นฐานส าคัญในระบอบประชาธิปไตย
ซึ่งหลายประเทศได้มีการน าไปบรรจุไว้ในหลักสูตรการศึกษาในโรงเรียนตั้งแต่วัยเด็ก กล่าวคือ ทุกคนมีสิทธิ
เสรีภาพ แต่ต้องไม่ใช้สิทธิเสรีภาพไปละเมิดสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น สิทธิเสรีภาพที่มากขึ้นมาพร้อมกับความ
รับผิดชอบที่มากขึ้นตามไปด้วย ดังนั้น จึงต้องรู้จักเรียนรู้ในการอยู่ร่วมกับผู้อื่น ด้วยการประนีประนอม โดยไม่ใช้
ก าลังตัดสิน
(4.4) การยอมรับความแตกต่าง ถือเป็นค่านิยมที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมประชาธิปไตย
เนื่องด้วยในสังคมทุกคนเกิดมาย่อมมีความแตกต่างกันไม่ว่าด้วยความแตกต่างในทางกายภาพ หรือกระทั่งความ
แตกต่างในความคิดเห็นหรือมุมมองทัศนคติ การเป็นพลเมืองภายใต้ระบอบประชาธิปไตยนั้น ต้องรู้จักเรียนรู้และ
