Page 53 - kpiebook62004

บทบาทนานาชาติต่อกระบวนการสร้างสันติภาพในชายแดนใต้ของไทยและบางมุมมองต่อภาพอนาคต

ส ำหรับในทำงวิชำกำร ค ำว่ำ “กระบวนกำรสันติภำพ (peace process)” เป็นศัพท์ที่
ค่อนข้ำงใหม่ที่ใช้อธิบำยถึงควำมพยำยำมและกรอบเวลำที่จ ำเป็นต่อกำรยุติสงครำมหรือควำมขัดแย้งที่มี

กำรใช้ควำมรุนแรงในระดับที่ใกล้เคียงกับสงครำมภำยในรัฐ (Ramcharan, 2009) แต่หำกพิจำรณำจำก
จ ำนวนกำรอ้ำงอิงถึงกำรใช้ค ำว่ำ “Peace process” พบว่ำมีกำรใช้ค ำๆ นี้ใช้กันอย่ำงแพร่หลำยในบริบท

ของควำมขัดแย้งระหว่ำงอำหรับกับอิสรำเอลโดยที่งำนของ William B. Quandt เรื่อง Peace process:

American diplomacy and the Arab-Israeli conflict since 1967(2001) ซึ่งเป็นงำนที่ได้รับกำร
อ้ำงอิงสูงถึง 670 ครั้ง ระบุสอดคล้องกันว่ำ กำรใช้ค ำ Peace process นั้นแพร่หลำยในบริบทควำม

ขัดแย้งระหว่ำงอำหรับกับอิสรำเอลอันเนื่องมำจำกลักษณะของควำมขัดแย้งดังกล่ำวที่ยืดเยื้อ และได้มี
ควำมพยำยำมทำงกำรทูตจำกหลำยฝ่ำยที่จะหำแนวทำงแก้ไขควำมขัดแย้งอย่ำงค่อยเป็นค่อยไปเป็นล ำดับ

ขั้นตอน

ก่อนหน้ำนี้ เมื่อกล่ำวถึงควำมพยำยำมในกำรแก้ไขควำมขัดแย้งรุนแรงที่ต้องใช้เวลำนำน
ผู้เกี่ยวข้องมักจะใช้ค ำว่ำ “กำรเจรจำสันติภำพ (peace negotiations)” เป็นที่น่ำสังเกตว่ำ โดยส่วนใหญ่

แล้วค ำว่ำ “กระบวนกำรสันติภำพ” จะเกี่ยวข้องกับกรณีที่เป็นสงครำมระหว่ำงรัฐเป็นหลัก เพรำะ

ประวัติศำสตร์ควำมเป็นมำของกำรเจรจำสันติภำพนั้นเป็นที่รู้จักอย่ำงแพร่หลำยในยุคหลังสงครำมสำมสิบ
ปีในยุโรปกลำง ที่เรียกว่ำ “สันติภำพแห่งเวสฟำเลีย” (โรเปอร์ส, 2556: 42)

มีข้อสังเกตว่ำ กำรใช้ถ้อยค ำดังกล่ำวเป็นกำรใช้กับกรณีที่เกี่ยวข้องกับสงครำมระหว่ำงรัฐ ซึ่ง
อำจจะสร้ำงควำมวิตกกังวลให้กับรัฐและสังคมไทยได้ อย่ำงไรก็ตำม จ ำเป็นต้องยืนยันด้วยว่ำ สถำนกำรณ์

ควำมขัดแย้งที่ชำยแดนใต้เป็นควำมขัดแย้งภำยในประเทศ และถึงแม้นว่ำจะเป็นควำมขัดแย้งภำยในทว่ำ

ควำมเสียหำยที่มำกทั้งชีวิตและทรัพย์สิน ตลอดจนระยะเวลำของควำมขัดแย้งรุนแรงที่ยืดเยื้อยำวนำน
มำถึง 15 ปีกว่ำก็ท ำให้ “กระบวนกำรสันติภำพ” ก็ยังคงมีควำมชอบธรรมอยู่เมื่อส ำรวจเทียบเคียงกับกำร

แก้ปัญหำควำมขัดแย้งภำยในรัฐของฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย หรือที่อื่น ๆ ดังนั้น กำรให้ค ำนิยำมที่ชัดเจน
ยิ่งขึ้นอำจจะช่วยลดทอนควำมวิตกกังวลดังกล่ำวลงได้บ้ำง ซึ่งสอดคล้องกับที่ผู้เชี่ยวชำญ นอร์เบิร์ต โร

เปอร์ส (2556) ตั้งข้อสังเกตว่ำควรจะมีกำรให้ค ำนิยำมที่ชัดเจนเกี่ยวกับกระบวนกำรสันติภำพเพื่อ

ประโยชน์ต่อกำรท ำควำมเข้ำใจควำมหมำยที่ครบถ้วนรอบด้ำน
Lederach (1997) ท ำให้กระบวนกำรสันติภำพเห็นเป็นรูปธรรมยิ่งขึ้น ด้วยเขำเสนอว่ำ

ช่องทำง (Track) ของกระบวนกำรสันติภำพนั้นมี 3 ช่องทำงที่ส ำคัญ กล่ำวคือ ช่องทำงที่ 1 อยู่ในระดับ

ผู้น ำกำรตัดสินใจระดับสูง (Track 1) ช่องทำงที่ 2 (Track 2) อยู่ในระดับภำคประชำสังคม กลุ่มองค์กร
เคลื่อนไหว และช่องทำงที่ 3(Track 3) คือในระดับประชำชน

โรเปอร์สขยำยควำมกระบวนกำรสันติภำพให้เห็นเป้ำหมำยปลำยทำงของกระบวนกำร

สันติภำพ 2 รูปแบบที่ส ำคัญมำก เขำเสนอว่ำ

40