Page 21 - kpiebook61002
P. 21
. . ความสําคัญของยุติธรรมชุมชน
จากความหมายของยุติธรรมชุมชนในเนื,อหาก่อนหน้านี, อาจเป็นความเข้าใจพื,นฐานสําหรับผู้ศึกษา
ต่อไปถึงที*มาของแนวคิดยุติธรรมชุมชน เหตุใดจึงต้องมียุติธรรมชุมชนเข้ามาเป็นทางเลือกหนึ*งในการจัดการ
กับปัญหาในสังคม มูลเหตุแรกน่าจะเป็นความหลากหลายและการแก้ไขปัญหาที*ควรจะสอดคล้องกับ
ลักษณะเฉพาะของพื,นที* ดังที* ดล บุนนาค กล่าวว่า ชุมชนในยุคดั,งเดิมมีการรวมตัวกันเพื*อความอยู่รอด เมื*อ
เกิดปัญหาขึ,น ชุมชนจะมีการสร้างรูปแบบหรือระบบในการแก้ไขปัญหาในชุมชน ทําให้รูปแบบหรือแนวทางการ
แก้ไขปัญหามีความหลากหลายตามประเพณีความเชื*อ และภูมิหลังของแต่ละท้องถิ*น แต่เมื*อรัฐเข้ามาจัดการ
ดูแลชุมชน โดยรัฐมีอํานาจในการสั*งการและชุมชนมีหน้าที*ฟังคําสั*งและรับความช่วยเหลือจากรัฐ เมื*อชุมชน
เกิดปัญหาจึงนํากระบวนการยุติธรรมหลักซึ*งมีรูปแบบเดียวมาใช้ในการแก้ไขปัญหาของชุมชนที*มีความ
หลากหลายและแตกต่างกัน ทําให้ไม่สอดคล้องกับวัฒนธรรมของแต่ละท้องถิ*น ดังนั,นแนวคิดเรื*องยุติธรรม
ชุมชนจึงเกิดขึ,น แนวคิดนี,เป็นกระบวนการที*ให้อํานาจแก่ชุมชนในการแก้ไขปัญหา โดยรัฐจะส่งเสริมให้ชุมชนมี
ความเข้มแข็งเพื*อที*จะสามารถดูแลและแก้ไขปัญหาของชุมชนได้ และรัฐควรให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมใน
กระบวนการยุติธรรมตั,งแต่ก่อนดําเนินคดีไปจนกระทั*งมีคําพิพากษาลงโทษแล้ว (ดล บุนนาค, 2554, น. 23)
สาเหตุต่อมาที*น่าจะทําให้เกิดแนวคิดยุติธรรมชุมชน คือ การเปลี*ยนแปลงวิธีคิดในการปฏิบัติต่อผู้ได้รับ
ผลกระทบ ดังที* จุฑารัตน์ เอื,ออํานวย กล่าวว่า ยุติธรรมชุมชนเกิดจากการเปลี*ยนแปลงวิธีคิดในการปฏิบัติต่อ
ผู้กระทําผิด เหยื*ออาชญากรรมและชุมชน และมีการนําระบบยุติธรรมทางเลือกมาใช้ ยุติธรรมชุมชนเป็นส่วน
หนึ*งของระบบยุติธรรมทางเลือก ที*จะทําให้ชุมชนสามารถเข้าถึงความยุติธรรมได้ ทําให้ประชาชนมีความ
ปลอดภัยและชุมชนมีความเข้มแข็ง ซึ*งการใช้ชุมชนเป็นฐานคตินี,เป็นการเปลี*ยนการใช้ทฤษฏีความยุติธรรม
ของเจ้าหน้าที*รัฐที*ให้ความสําคัญกับผู้กระทําผิด มาเป็นการใช้ทฤษฏีความยุติธรรมชุมชนที*ให้ความสําคัญกับ
เหยื*ออาชญากรรม ซึ*งความยุติธรรมจะสามารถเกิดขึ,นได้ด้วยการร่วมกันจัดระเบียบชุมชนและเยียวยา
สมานฉันท์แทนการลงโทษ (จุฑารัตน์ เอื,ออํานวย, 2556, น. 223)
สาเหตุต่อมา การแสวงหาแนวทางเชิงป้ องกันเพื*อลดอาชญากรรม เนื*องจากการปล่อยให้เกิด
อาชญากรรมแล้วตามแก้ไขทําให้เกิดการสูญเสียทั,งทางด้านสังคมและเศรษฐกิจ ชุมชนถือเป็นตัวแสดงที*อยู่
ใกล้ชิดกับปัญหาและดําเนินบทบาทเชิงป้ องกันได้ดีที*สุด Lewis & Davodi-Far ยกตัวอย่างโครงการตํารวจ
ชุมชนที*มีประสิทธิภาพในการลดอัตราอาชญากรรมในช่วงทศวรรษที* BIIg ได้มากกว่าร้อยละ @g อย่างมีนัยยะ
สําคัญ และกล่าวว่าสภาวะแวดล้อมก็มีผลอย่างยิ*งต่อการเกิดอาชญากรรม โดยทั*วไปแล้วจะมีชุมชนไม่กี*ชุมชน
ที*มีอัตราอาชญากรรมสูงนั*นแสดงให้เห็นชุมชนนั,นมีสภาวะแวดล้อมเอื,อต่ออาชญากรรม ยุติธรรมชุมชนจะเน้น
12
