Page 26 - kpiebook61002
P. 26
มีส่วนร่วมในกระบวนการยุติธรรม ประชาชนที*เข้าร่วมสามารถทําได้หลายรูปแบบ ประชาชนสามารถเข้าไปมี
ส่วนร่วม ไม่ได้หมายถึงแค่ผู้ที*อาสาเข้าไปในงานยุติธรรมชุมชน แต่หมายรวมถึงเหยื*อหรือผู้เสียหาย ผู้กระทํา
ผิด พ่อแม่ ครอบครัว เพื*อน คู่สมรส ฯลฯ ซึ*งได้รับผลกระทบจากอาชญากรรม ประชาชนอาจเข้ามามีส่วนร่วม
อย่างน้อยที*สุดก็เป็นเรื*องของการมีส่วนร่วมในการประชุมหารือเกี*ยวกับประเด็นอาชญากรรมและการจัด
ระเบียบชุมชนของตนเอง มากไปกว่านั,นอาจเป็นการอุทิศตนเป็นอาสาสมัครในโครงการที*เกี*ยวข้อง ให้การ
สนับสนุนเสริมพลังเหยื*ออาชญากรรม ช่วยแก้ไขฟื,นฟูผู้กระทําผิดกลับคืนสู่ชุมชนและดําเนินกิจกรรมป้ องกัน
อาชญากรรมในชุมชน การเข้าร่วมในกระบวนการพิจารณาอาชญากรรม การเป็นอาสาสมัครในบางกิจกรรม
อย่างการช่วยเหลือเหยื*อ ช่วยให้ผู้กระทําผิดได้กลับคืนสู่สังคม เป็นสมาชิกคณะกรรมการที*ปรึกษา ตํารวจ
ชุมชน การฟ้ องร้องของชุมชน ศาลชุมชน การลงโทษโดยชุมชน รูปแบบคณะกรรมการชุมชนก็เป็นตัวอย่างที*ดี
อย่างหนึ*งของการมีส่วนร่วมเพราะทําให้ทุกภาคส่วนที*เกี*ยวข้องเข้ามาอยู่ในกระบวนการอย่างแท้จริง กิจกรรม
เหล่านี, ถือว่าลูกค้าของระบบคือชุมชน ผลลัพธ์ที*ได้อาจไม่เกี*ยวข้องกับการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมหรือ
กระบวนการทางยุติธรรมที*เป็นทางการโดยตรงมากนัก แต่เน้นการสร้างความสนใจของชุมชนต่อความ
ตระหนักถึงความผิดปกติ ความหวาดกลัวอาชญากรรม และคุณภาพของชีวิต (จุฑารัตน์ เอื,ออํานวย, 2550, น.
64; Karp & Clear, 2000, p.330; Bazemore & Schiff, =ggB, p.N; pp.=gM-=gI)
ขณะเดียวกัน เมื*อเกิดปัญหาขึ,นแล้วก็จําเป็นต้องมีการเยียวยาแก้ไขปัญหานั,น ยุติธรรมชุมชนให้
ความสําคัญกับการแก้ไขปัญหาที*พบจุดร่วมกัน จุฑารัตน์ เอื,ออํานวย กล่าวว่ากระบวนการยุติธรรมกระแสหลัก
เป็นกระบวนการต่อสู้คดีระหว่างผู้ถูกกล่าวหากับรัฐ ส่วนยุติธรรมชุมชนมองว่า อาชญากรรมไม่ใช่การต่อสู้ชิง
ความเป็นผู้ชนะระหว่างสองฝ่ายแต่เป็นปัญหาที*ต้องการการแก้ไข และยุติธรรมชุมชนจะให้ความสําคัญกับการ
แก้ไขปัญหาที*ต้องใช้ข้อมูลข่าวสาร ความรอบคอบ และผลประโยชน์ร่วมกันของทั,งสองฝ่ายในการแก้ไขปัญหา
กล่าวคือ องค์ประกอบของยุติธรรมชุมชนเป็นเรื*องของการที*ประชาชนร่วมกันแบ่งปันค่านิยม ความรับผิดชอบ
ต่อชุมชนและความเอื,ออาทรต่อกันและกัน เมื*อนําข้อมูลและระเบียบกฎเกณฑ์ที*เหมาะสมมาใช้ประกอบก็จะ
ทําให้พบทางที*เหมาะสมในการแก้ไขปัญหาได้ (จุฑารัตน์ เอื,ออํานวย, 2550, น. 64) =) เช่นเดียวกันกับ Kelling
& Cole ที*เห็นว่ายุติธรรมชุมชนเป็นกระบวนการที*ต้องการให้คนในชุมชนที*เกี*ยวข้องกับอาชญากรรมหรือความ
ผิดปกติในสังคมมาแก้ปัญหาร่วมกัน ไม่ใช่มุ่งเอาชนะกันดังเช่นกระบวนการยุติธรรมทางอาญา กระบวนการ
ของยุติธรรมชุมชนนี,จะมีแนวทางแก้ปัญหาบนพื,นฐานของข้อมูลข่าวสาร การปรึกษาหารือ และผลประโยชน์
ร่วมในการแก้ปัญหา โดยสมาชิกในชุมชนมีคุณค่าและความตระหนักร่วมกัน (Kelling & Cole, BIIM quoted
in Karp & Clear, =ggg, p.??g)
ยุติธรรมชุมชนให้ความสําคัญกับคุณภาพชีวิตชุมชน อธิบายได้ว่า กระบวนการยุติธรรมกระแสหลักจะ
เกี*ยวข้องกับการกล่าวหาปัจเจกบุคคลว่า กระทําความผิดฐานใดฐานหนึ*งต่อเหยื*ออาชญากรรม กระบวนการ
17